Skład sądu

Odpowiedź prawnika: Skład sądu

Zgodnie z art. 47 kodeksu postępowania cywilnego, w pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy:

1. z zakresu prawa pracy o: 

   • ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, 

   • naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane, 

   • odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu; 

2. ze stosunków rodzinnych o: 

   • rozwód, 

   • separację, 

   • unieważnienie uznania dziecka, 

   • rozwiązanie przysposobienia. 

Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.

Sąd okręgowy w I instancji rozpoznaje trzy kategorie spraw zawsze w składzie trzech sędziów zawodowych:

1. o ubezwłasnowolnienie

2. o uznanie skuteczności orzeczenia sądu zagranicznego

3. wykonalności takiego orzeczenia

W sprawach cywilnych, w wyniku wniesienia apelacji, rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów. W pozostałych wypadkach Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednego sędziego

Z kolei na podstawie art. 28 kodeksu postępowania karnego, na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. W sprawach o zbrodnie sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Ze względu na szczególną zawiłość sprawy sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie trzech sędziów.

W sprawach o przestępstwa, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sąd orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu sędziów.

Na posiedzeniu sąd rejonowy i sąd okręgowy orzeka jednoosobowo, a sąd apelacyjny i Sąd Najwyższy - w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Sąd odwoławczy na posiedzeniu orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. W sprawach karnych, sprawy w trybie uproszczonym, nakazowym i przyspieszonym sąd rozpoznaje jednoosobowo.

Jak więc wynika z w/w przepisów, zarówno w sprawach cywilnych jak i karnych, skład sądu jest ściśle uregulowany w przepisach kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu postępowania karnego. Strona nie ma wpływu na skład sądu rozpoznający daną sprawę, jest to bowiem regulacja ustawowa która nie może być modyfikowana czy wybierana przez stronę.