Skład sądu

Pytanie:

W niektórych sprawach sądowych skład orzekający Sądu składa się z sędziego i towarzyszących mu ławników. W jakich sytuacjach prawo nakazuje obecność ławników na rozprawie karnej lub cywilnej ? Czy niezależnie od przepisów strona może wnosić o udział ławników ? Ilu musi być ławników do sprawy ?

Masz inne pytanie do prawnika?

17.6.2008

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Skład sądu

Zgodnie z art. 47 kodeksu postępowania cywilnego, w pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy:

  1. z zakresu prawa pracy o: 

    • ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, 

    • naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane, 

    • odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu; 

  2. ze stosunków rodzinnych o: 

    • rozwód, 

    • separację

    • unieważnienie uznania dziecka, 

    • rozwiązanie przysposobienia. 

Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.

Sąd okręgowy w I instancji rozpoznaje trzy kategorie spraw zawsze w składzie trzech sędziów zawodowych:

  1. o ubezwłasnowolnienie

  2. o uznanie skuteczności orzeczenia sądu zagranicznego

  3. wykonalności takiego orzeczenia

W sprawach cywilnych, w wyniku wniesienia apelacji, rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów. W pozostałych wypadkach Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednego sędziego

Z kolei na podstawie art. 28 kodeksu postępowania karnego, na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. W sprawach o zbrodnie sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Ze względu na szczególną zawiłość sprawy sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie trzech sędziów.

W sprawach o przestępstwa, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sąd orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu sędziów.

Na posiedzeniu sąd rejonowy i sąd okręgowy orzeka jednoosobowo, a sąd apelacyjny i Sąd Najwyższy - w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Sąd odwoławczy na posiedzeniu orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. W sprawach karnych, sprawy w trybie uproszczonym, nakazowym i przyspieszonym sąd rozpoznaje jednoosobowo.

Jak więc wynika z w/w przepisów, zarówno w sprawach cywilnych jak i karnych, skład sądu jest ściśle uregulowany w przepisach kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu postępowania karnego. Strona nie ma wpływu na skład sądu rozpoznający daną sprawę, jest to bowiem regulacja ustawowa która nie może być modyfikowana czy wybierana przez stronę.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony -  zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z m sędzia, sąde karny, wyłączenie sędziego, ławnicy, stronniczość, (...)

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

  W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sędzia, postepowanie sądowoadministracyjne, stronniczość, wyłączenie sędziego, przedstawiciel ustawowy,

Który sąd osądzi przestępcę?

Który sąd osądzi przestępcę?

  Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego właściwość (...)

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony -  zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z m sędzia, sąde karny, wyłączenie sędziego, ławnicy, stronniczość, (...)

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

  W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sędzia, postepowanie sądowoadministracyjne, stronniczość, wyłączenie sędziego, przedstawiciel ustawowy,

Który sąd osądzi przestępcę?

Który sąd osądzi przestępcę?

  Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego właściwość (...)

Rewolucja cyfrowa w sądach

Rewolucja cyfrowa w sądach

Kolejne etapy Trwa rewolucja cyfrowa w sądach. Dzięki decyzjom Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego to nowy etap w historii sądownictwa. Do wymiaru sprawiedliwości w coraz większym zakresie wprowadzane są rozwiązania informatyczne. 1/3 postępowań jest dziś prowadzonych wyłącznie (...)

Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...

Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...

  Uwagi ogólne Zgodnie z art. 157 Kodeksu postępowania cywilnego, z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół. Z posiedzenia niejawnego sporządza się zaś notatkę urzędową, jeżeli nie wydano or protokół, protokołowanie, rozprawy, (...)

Pełnomocnictwo procesowe

Pełnomocnictwo procesowe

  Kto może być moim pełnomocnikiem w procesie cywilnym? W prawie przyjęta jest zasada, iż strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. Swoboda stron w wyborze pełnomocnika jest ograniczona. Pełnomocnikiem w procesie (...)

Zmiany w Ordynacji podatkowej na 2007 rok

Zmiany w Ordynacji podatkowej na 2007 rok

Duża nowelizacja Ordynacji podatkowej wejdzie w życie 1 stycznia 2007 r., oprócz zmian zasad wydawania wiążących interpretacji prawa podatkowego - które zaczną obowiązywać z dniem 1 lipca 2007 roku. Poniżej wskażemy ważniejsze z wprowadzanych zmian. Jakie będą nowe zasady wydawania pisemnych (...)

Rewolucja cyfrowa w sądach

Rewolucja cyfrowa w sądach

Kolejne etapy Trwa rewolucja cyfrowa w sądach. Dzięki decyzjom Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego to nowy etap w historii sądownictwa. Do wymiaru sprawiedliwości w coraz większym zakresie wprowadzane są rozwiązania informatyczne. 1/3 postępowań jest dziś prowadzonych wyłącznie (...)

Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...

Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...

  Uwagi ogólne Zgodnie z art. 157 Kodeksu postępowania cywilnego, z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół. Z posiedzenia niejawnego sporządza się zaś notatkę urzędową, jeżeli nie wydano or protokół, protokołowanie, rozprawy, (...)

Pełnomocnictwo procesowe

Pełnomocnictwo procesowe

  Kto może być moim pełnomocnikiem w procesie cywilnym? W prawie przyjęta jest zasada, iż strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. Swoboda stron w wyborze pełnomocnika jest ograniczona. Pełnomocnikiem w procesie (...)

Zmiany w Ordynacji podatkowej na 2007 rok

Zmiany w Ordynacji podatkowej na 2007 rok

Duża nowelizacja Ordynacji podatkowej wejdzie w życie 1 stycznia 2007 r., oprócz zmian zasad wydawania wiążących interpretacji prawa podatkowego - które zaczną obowiązywać z dniem 1 lipca 2007 roku. Poniżej wskażemy ważniejsze z wprowadzanych zmian. Jakie będą nowe zasady wydawania pisemnych (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Związanie sądów uchwałami Sądu Najwyższego

Związanie sądów uchwałami Sądu Najwyższego

Prawo oraz orzecznictwo jest w ciągłe modyfikowane i zmieniane. Wciąż nowelizacje i zmiany w orzecznictwie. Dochodzi do sytuacji, że nie można zakończyć sprawy wzorując się na uchwale, która w trakcie wszczęcia postępowania była aktualna. Słyszałem, że w sprawie o podział majątku przepisy (...)

Maksymalny okres przerwy w procesie karnym

Maksymalny okres przerwy w procesie karnym

Po jakim czasie przerwy między rozprawami, rozprawa powinna być prowadzona od nowa, na czyj wniosek w procesie cywilnym, karnym i o wykroczenie ? Proszę o podanie podstawy prawnej. Jesli chodzi o postępowanie karne to zgodnie z art. 401 Kodeksu postępowania karnego przewodniczacy może zarządzić (...)

Skład sądu I instancji po uchyleniu postanowienia

Skład sądu I instancji po uchyleniu postanowienia

W sprawie o rozwód, postanowieniem sądu okręgowego w ramach zabezpieczenia alimentów i pieczy nad dziećmi, na niejawnym posiedzeniu sądu dzieci zostały przyznane matce, a ojcu zasądzono wysokie alimenty. Postanowienie o alimentach zostało uchylone przez sąd apelacyjny i przesłane do ponownego (...)

Kolejność słuchania świadków

Kolejność słuchania świadków

Sąd wyznaczył termin rozprawy z mojego powództwa na 20 stycznia - dowiedziałam się dziś. Sędzia wezwał na pierwszą rozprawę świadków pozwanej, a nie moich. Czy to zgodne z prawem, że sędzia chce rozpocząć przewód sądowy od zeznań świadków pozwanej, a nie moich świadków? Jaki przepis (...)

Struktura sądu administracyjnego

Struktura sądu administracyjnego

Jaka jest struktura organizacyjna sądów administracyjnych oraz ich właściwość? Jaki jest tryb powoływania na stanowisko sędziego sądu administracyjnego? Strukturę i kompetencje sądownictwa administracyjnego kształtuje ustawa z 25 lipca 2002 r. o ustroju sądów administracyjnych. Zgodnie (...)