Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z art. 2 pkt 23 ustawy o VAT przez sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa dokonywana jest na rzecz:

a)      podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9 ustawy, lub

b)      innego niż wymieniony w lit. a podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju może mieć zatem zastosowanie tylko w sytuacji wysłania towaru do innego kraju Unii Europejskiej. Sprzedaż taka powinna być co do zasady opodatkowana na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów (art. 23 ust. 1 ustawy o VAT).

Sprzedawca może jednak skorzystać z opodatkowania sprzedaży z Polsce, jeśli całkowita wartość towarów innych niż wyroby akcyzowe zharmonizowane wysyłanych lub transportowanych do tego samego państwa członkowskiego w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, pomniejszona o kwotę podatku, jest mniejsza lub równa w danym roku, od kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów. Przepis ten stosuje się pod warunkiem, że całkowita wartość towarów innych niż wyroby akcyzowe zharmonizowane wysyłanych lub transportowanych do tego samego państwa członkowskiego w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, pomniejszona o kwotę podatku, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów. Każde państwo członkowskie ustala samodzielnie kwotę, której przekroczenie powoduje opodatkowanie sprzedaży właśnie w tym państwie (w przypadku Niemiec jest to kwota 100.000 euro). Zgodnie z art. 23 ust.

4 ustawy o VAT, w przypadku przekroczenia tej kwoty, miejsce opodatkowania na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów obowiązuje, począwszy od dostawy następującej po dostawie, w której przekroczono tę kwotę. Podatnicy mogą jednak sami wybrać miejsce opodatkowania w tym kraju innym niż Polska, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o skorzystaniu z tego wyboru (opcji), z zaznaczeniem nazwy państwa członkowskiego lub nazw państw członkowskich, których zawiadomienie to dotyczy. Zawiadomienie to składa się co najmniej na 30 dni przed datą dostawy, począwszy od której podatnik chce korzystać z tej opcji, na formularzu VAT-21. W terminie 30 dni od pierwszej dostawy towarów po skorzystaniu z tej opcji podatnik jest obowiązany przedstawić naczelnikowi urzędu skarbowego dokument potwierdzający o zawiadomieniu właściwego organu podatkowego w innym państwie członkowskim o zamiarze rozliczania w tym państwie członkowskim podatku od wartości dodanej od sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju. Opcja, o której mowa, obowiązuje co najmniej przez 2 lata od daty pierwszej dostawy dokonanej w trybie przewidzianym tą opcją. W przypadku zaś, gdy po upływie ww. okresu, podatnik rezygnuje z korzystania z opcji dla jednego lub więcej państw członkowskich, jest on obowiązany przed datą dostawy, począwszy od której rezygnuje z korzystania z tej opcji, zawiadomić na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o tej rezygnacji.

Choć przepisy nie stanowią tego wprost, jeśli nastąpi przekroczenie kwoty dla danego państwa członkowskiego, wówczas podatnik może ponownie skorzystać z opodatkowania sprzedaży w Polsce, de facto dopiero po dwóch latach (skoro np. w 2005 r. kwota została przekroczona, to oznacza, że nie można skorzystać z opodatkowania w Polsce również w 2006 r.). Limit, o którym mowa, ma więc charakter okresowy.

Przeliczenia kwot, o których mowa w art. 23 ust. 2 i 3 (np. 100.000 euro dla Niemiec), dokonuje się według średniego kursu waluty, w której, w państwie członkowskim przeznaczenia, kwoty te są ustalane, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł.

Oczywiście dopuszczalne jest ustalenie "europejskiej" stawki produktu. Faktura zostanie wystawiona wtedy w euro.

Zgodnie z § 37 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT, kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, jeżeli faktura jest wystawiana w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia. W przypadku jednak, gdy na dzień wystawienia faktury bieżący kurs średni waluty obcej nie został wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia stosuje się kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony (§ 37 ust. 2 ww. rozporządzenia). W przypadku niewystawienia faktury w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia, kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego (§ 37 ust. 3 rozporządzenia). Należy jednak pamiętać, że zgodnie z § 9 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 25.05.2005 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. Nr 90, poz. 798), kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza. Dla wpisania na fakturze poprawnej kwoty podatku niezbędne jest jednak wcześniejsze przeliczenie należności wyrażonej w euro na złote według zasad opisanych wyżej.

Jak już wspomniano wyżej, jedynie wysyłka towarów do krajów członkowskich Unii Europejskiej może być uznana za sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju. Wysłanie towarów do Stanów Zjednoczonych będzie już spełniać przesłanki eksportu towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, co zmusza podatnika do zapoznania się z regulacjami prawnymi, funkcjonującymi w USA w tym zakresie.