Umowa dożywocia a kwestia dziedziczenia

Pytanie:

Kobiecie przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (jej odrębny majątek). Planuje ona małżeństwo. Ma dorosłą córkę (zameldowaną w tym mieszkaniu, ale mieszkającą gdzie indziej). Kobieta chce, aby to mieszkanie było kiedyś wyłączną własnością jej córki. Właścicielka mieszkania nie chce, aby jej przyszły małżonek nabył do tego mieszkania jakiekolwiek prawa (ani z tytułu dziedziczenia ani z tytułu zachowku), ponieważ. przyszły mąż swój majątek zamierza pozostawić swoim dorosłym dzieciom, mieszkającym gdzie indziej i nie przysposabianym. Właścicielka mieszkania, przyszła żona tego pana chce zabezpieczyć swoją córkę. Matka chce uczynić darowiznę córce przed planowanym przez siebie małżeństwem. Oboje - właścicielka mieszkania i jej przyszły mąż planują do końca życia zamieszkiwać w jej mieszkaniu. Czy darowizna matki, właścicielki mieszkania dla jej córki z dożywociem (dla matki) uczyniona przed małżeństwem z tym panem zabezpieczy to mieszkanie przed spadkobraniem lub zachowkiem dla męża, gdyby ta matka umarła pierwsza? Czy po uczynieniu tej darowizny z dożywociem miałby do dożywocia w tym mieszkaniu także prawo mąż matki. Czy dorosłe dzieci z poprzedniego małżeństwa przyszłego męża, nie przysposobione i nie mieszkające z nimi, mogłyby rościć sobie jakiekolwiek prawa do części wartości tego mieszkania gdyby matka nie przekazała tego mieszkania darowizną córce?

Masz inne pytanie do prawnika?

19.12.2008

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Umowa dożywocia a kwestia dziedziczenia

Jeżeli właścicielka dokonana darowizny mieszkania (nawet z zastrzeżonym prawem dożywocia), to składnik majątkowy w postaci mieszkania wyjdzie z majątku spadkodawczyni. Małżonek spadkodawczyni nie będzie dziedziczył tego mieszkania. Jednakże małżonkowi przysługuje od spadkodawców testamentowych zachowek. Zachowek przysługuje także od obdarowanych. Nie wlicza się do zachowku darowizn dokonanych wcześniej niż 10 lat od dnia otwarcia spadku oraz darowizn dokonanych na rzecz osób nie będących spadkobiercami ustawowymi. Nie wlicza się też na zachowek dla małżonka darowizn dokonanych przed zawarciem z nim małżeństwa. Jeśli więc właścicielka mieszkania nie chce, aby jej przyszły małżonek dziedziczył po niej mieszkanie, powinna dokonać darowizny tego mieszkania na rzecz swojej córki zanim zawrze z tą osobą małżeństwo.

Dożywocie można zastrzec na rzecz jednej osoby albo na rzecz kilku osób (właścicielki mieszkania oraz osób jej bliskich). Właścicielka mieszkania może więc w umowie zastrzec, że prawo korzystania z mieszkania będzie przysługiwało jej i jej przyszłemu mężowi. Jednakże dokonanie takiego zastrzeżenia rodzi dla osoby bliskiej dożywotnika odrębne roszczenie o zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Może to w przyszłości być problematyczne, jeżeli stosunki pomiędzy dożywotnikiem (aktualną właścicielką mieszkania), a jej przyszłym mężem ulegną pogorszeniu; w takim przypadku osoba bliska będzie miała prawo pozostać w mieszkaniu bez względu na stanowisko aktualnej właścicielki mieszkania oraz przyszłej właścicielki mieszkania. W takiej sytuacji osoba bliska dożywotnika będzie mogła dochodzić od przyszłej właścicielki mieszkania zamiany świadczenia dożywocia na dożywotnią rentę. Poza tym po śmierci aktualnej właścicielki mieszkania, jeśli jej śmierć nastąpi wcześniej niż śmierć jej przyszłego męża, będzie on mógł korzystać z mieszkania do dnia swojej śmierci. Dlatego należy być ostrożnym w ustanawianiu prawa dożywocia na rzecz osoby bliskiej aktualnej właścicielki mieszkania. Jeżeli umowa darowizny jest dokonywana na rzecz córki aktualnej właścicielki mieszkania, a więc osoby bliskiej, z którą łączą właścicielkę mieszkania bliskie stosunki i do której właścicielka mieszkania ma zaufanie, to korzystniej jest ustanowić prawo dożywocia tylko na rzecz aktualnej właścicielki mieszkania, które będzie ona zajmowała wspólnie z jej przyszłym mężem. W takiej sytuacji uprawnionym z umowy dożywocia będzie tylko aktualna właścicielka mieszkania i tylko ona będzie dysponentem tego prawa.

Dzieci przyszłego małżonka właścicielki mieszkania nie wchodzą do kręgu spadkobierców ustawowych po właścicielce mieszkania. Nawet jeżeli zawrze ona małżeństwo z ich ojcem, to nie będą one dziedziczyły po właścicielce mieszkania. Będą one mogły odziedziczyć to mieszkanie w następujących sytuacjach:

  • jeżeli właścicielka mieszkania powoła dzieci swojego małżonka do spadku w testamencie

  • jeżeli właścicielka mieszkania zawrze małżeństwo, a jej małżonek przeżyje ją, wtedy jego dzieci odziedziczą jego udział spadku, do którego może wejść prawo własności mieszkania.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia

Dożywocie jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym (od art. 908 kc do art. 916 kc). Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów na przeniesienie własności nieruchomości na osobę trzecią. Często porównywana jest do umowy darowizny, jednak w przeciwieństwie do umowy darowizny, (...)

Umowa dożywocia a zachowek

Umowa dożywocia a zachowek

Chcąc przekazać bliskim swoją nieruchomość za życia, wiele osób decyduje się na dokonanie umowy darowizny. Jednakże nie jest to jedyna droga. Warto rozważyć także zawarcie z bliskimi umowy dożywocia. Umowa dożywocia, zachowek, spadek, darowizna, dożywocie

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia

Dożywocie jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym (od art. 908 kc do art. 916 kc). Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów na przeniesienie własności nieruchomości na osobę trzecią. Często porównywana jest do umowy darowizny, jednak w przeciwieństwie do umowy darowizny, (...)

Umowa dożywocia a zachowek

Umowa dożywocia a zachowek

Chcąc przekazać bliskim swoją nieruchomość za życia, wiele osób decyduje się na dokonanie umowy darowizny. Jednakże nie jest to jedyna droga. Warto rozważyć także zawarcie z bliskimi umowy dożywocia. Umowa dożywocia, zachowek, spadek, darowizna, dożywocie

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia a zachowek

Umowa dożywocia a zachowek

Chcąc przekazać bliskim swoją nieruchomość za życia, wiele osób decyduje się na dokonanie umowy darowizny. Jednakże nie jest to jedyna droga. Warto rozważyć także zawarcie z bliskimi umowy dożywocia. Umowa dożywocia, zachowek, spadek, darowizna, dożywocie

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia

Dożywocie jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym (od art. 908 kc do art. 916 kc). Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów na przeniesienie własności nieruchomości na osobę trzecią. Często porównywana jest do umowy darowizny, jednak w przeciwieństwie do umowy darowizny, (...)

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia a zachowek

Umowa dożywocia a zachowek

Chcąc przekazać bliskim swoją nieruchomość za życia, wiele osób decyduje się na dokonanie umowy darowizny. Jednakże nie jest to jedyna droga. Warto rozważyć także zawarcie z bliskimi umowy dożywocia. Umowa dożywocia, zachowek, spadek, darowizna, dożywocie

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia

Dożywocie jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym (od art. 908 kc do art. 916 kc). Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów na przeniesienie własności nieruchomości na osobę trzecią. Często porównywana jest do umowy darowizny, jednak w przeciwieństwie do umowy darowizny, (...)

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Umowa dożywocia - na czym polega i jak zawrzeć umowę dożywocia?

Do niedawna nasze społeczeństwo starzało się w tempie podobnym do istniejącego w krajach wysoko rozwiniętych. Każdego roku mniej osób pracowało na emerytury coraz większej rzeszy osób nieaktywnych zawodowo. Powodowało to zmniejszanie się świadczeń emerytalno-rentowych osób (...)

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia

Dożywocie jest instytucją uregulowaną w kodeksie cywilnym (od art. 908 kc do art. 916 kc). Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów na przeniesienie własności nieruchomości na osobę trzecią. Często porównywana jest do umowy darowizny, jednak w przeciwieństwie do umowy darowizny, (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Zachowek a umowa dożywocia

Zachowek a umowa dożywocia

Rodzice za swojego życia przepisali umową dożywocia cały majątek tylko na jedno z dzieci. Pozostało dwoje dzieci. Czy w takiej sytuacji pozostałej dwójce dzieci przysługuje prawo do zachowku? Czy jeśli tak - kogo należy pozwać po śmierci rodziców? To dziecko, na które został przepisany (...)

Obowiązek opieki nad zbywcą nieruchomości

Obowiązek opieki nad zbywcą nieruchomości

Rok temu wraz z żoną kupiliśmy od znajomej (84 lata) zabudowaną nieruchomość składającą się z trzech działek. Mamy umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego, a w księdze wieczystej jesteśmy wpisani jako właściciele tej nieruchomości na prawach wspólności ustawowej. W jednym z paragrafów (...)

Krąg uprawnionych do zachowku

Krąg uprawnionych do zachowku

W dniu 13.04.1994 r. została notarialnie zawarta umowa darowizny, w której stwierdza się między innymi: \"Jan i Anna małżonkowie Kowalscy oświadczają, że od dnia 01.01.1951 r. pozostają w związku małżeńskim, zaś powyższa nieuchomość (będąca przedmiotem darowizny) nabyta w czasie trwania (...)

Jak zabezpieczyć się przed stratą mieszkania przez długi ojca?

Jak zabezpieczyć się przed stratą mieszkania przez długi ojca?

Miesiąc temu zmarł mój tata. Był on właścicielem mieszkania w którym obecnie mieszkam w raz z moją mamą. Problem pojawił się, kiedy dowiedziałyśmy się że mój tata za życia pozaciągał kredyty w bankach. Teraz obawiam się że banki zabiorą nam mieszkanie. Czy bank ma takie prawo? Czy (...)

Podział spadku po ojcu

Podział spadku po ojcu

Został dokonany sądowy podział majątku (mieszkanie) po moim dziadku (ojcu mojej mamy). Spadek został przypisany do mojej babci (mamy mojej mamy), mojej mamy i jej dwóch braci. Babcia i jeden z braci zrzekli się swojej części spadku na rzecz mojej mamy. Jeden brat nie. Orzeczenie sądu to 7/8 (...)