Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze informacje: Policja nie ma prawnego obowiązku interwencji w sprawach niewykonywania postanowień sądu cywilnego dotyczących kontaktów z dzieckiem. Funkcjonariusze mogą jedynie spisać notatkę ze zdarzenia i pouczyć strony o możliwościach prawnych.
Podstawowe zadania policji a sprawy rodzinne
Zgodnie z art. 1 ustawy o Policji z 1990 roku, do podstawowych zadań Policji należą przede wszystkim:
- ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami
- ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego
- wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych
Funkcjonariusze nie mają jednak obowiązku interwencji w przypadku niewykonywania postanowień sądu cywilnego przez osobę do tego zobowiązaną. Sprawy kontaktów z dzieckiem należą do kompetencji sądów rodzinnych, a nie organów ścigania.
Czy warto wzywać policję?
Argumenty za wzywaniem policji
- Sporządzenie notatki służbowej dokumentującej zdarzenie
- Pouczenie stron o prawnych możliwościach rozwiązania sytuacji
- Zabezpieczenie dowodu na utrudnianie kontaktów
- Możliwość wykorzystania notatki w dalszym postępowaniu sądowym
Ograniczenia interwencji policji
- Brak prawnego obowiązku przyjazdu na wezwanie
- Niemożność przymusowego wydania dziecka
- Ograniczone uprawnienia w sprawach cywilnych
- Brak narzędzi egzekucyjnych w tym zakresie
Znaczenie notatki policyjnej
Najważniejszym efektem wezwania policji jest sporządzenie notatki służbowej. Dokument ten może stanowić kluczowy dowód w postępowaniu sądowym dotyczącym utrudniania kontaktów z dzieckiem.
Uwaga prawna: Komenda Główna Policji wskazuje, że w przypadku utrudniania kontaktów z dzieckiem, policjant zobowiązany jest do pouczenia stron o prawnych możliwościach rozwiązania sytuacji konfliktowej oraz udokumentowania czynności służbowych w notatniku służbowym.
Aktualne przepisy o karach za utrudnianie kontaktów
Obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość nałożenia kar finansowych za utrudnianie kontaktów z dzieckiem. Procedura ta jest uregulowana w art. 598(15) - 598(22) Kodeksu Postępowania Cywilnego i przebiega dwuetapowo:
Etap I - Zagrożenie karą
Sąd opiekuńczy zagraża osobie utrudniającej kontakty nakazaniem zapłaty określonej kwoty za każde naruszenie obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu.
Etap II - Nakazanie zapłaty
Jeżeli po zagrożeniu nadal dochodzi do naruszeń, sąd zobowiązuje do zapłaty wcześniej określonej kwoty za każde udowodnione naruszenie harmonogramu kontaktów.
Ważne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego
Orzeczenie TK z czerwca 2022 r.: Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy pozwalające nałożyć na rodzica obowiązek zapłaty w związku z utrudnianiem kontaktów są niezgodne z Konstytucją, jeśli do kontaktu nie dojdzie z woli samego dziecka. To oznacza, że kary można stosować tylko wtedy, gdy utrudnianie wynika z działań rodzica, a nie z odmowy dziecka.
Praktyczne wskazówki
W przypadku utrudniania kontaktów z dzieckiem warto:
- Dokumentować każdy przypadek utrudnienia kontaktu (SMS-y, e-maile, świadkowie)
- Wezwać policję w celu sporządzenia notatki służbowej
- Zbierać dowody na systematyczne utrudnianie kontaktów
- Złożyć wniosek do sądu o ukaranie za utrudnianie kontaktów
- Rozważyć wniosek o zmianę sposobu wykonywania kontaktów
Podsumowanie
Wzywanie policji w przypadku utrudniania kontaktów z dzieckiem może być uzasadnione głównie w celu udokumentowania zdarzenia. Funkcjonariusze nie mają uprawnień do przymusowego wydania dziecka, ale sporządzona przez nich notatka może stanowić ważny dowód w dalszym postępowaniu sądowym. Skuteczne egzekwowanie kontaktów wymaga jednak skorzystania z procedur cywilnoprawnych przed sądem rodzinnym.