Odpowiedź prawnika: Usługi doradztwa dla Spółki z o.o. przez wspólnika
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38 i pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców oraz wydatków na rzecz osób wchodzących w skład organów stanowiących z wyjątkiem wynagrodzeń z tytułu pełnionych funkcji.
Ze względu na fakt, iż użyte w art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy pojęcie jednostronnego świadczenia nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę, należy oprzeć się na wykładni językowej tego pojęcia, przyjmując, że jednostronne świadczenie spółki na rzecz jej udziałowca to takie, któremu nie odpowiada wzajemne świadczenie udziałowca na rzecz spółki, w wyniku czego powstaje przysporzenie majątkowe wyłącznie po stronie udziałowca (tak: postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście z dnia 31 sierpnia 2005 r., sygn. II-1/423/16/05/DP). Powyższy przepis wyłącza z kosztów uzyskania przychodów jedynie wydatki związane z wykonywaniem świadczeń jednostronnych. Jeżeli zatem udziałowiec spółki świadczy usługi (np. doradcze) na rzecz spółki w oparciu o zawartą umowę, zapłata za uzyskane w wyniku tej pracy świadczenie (usługę) stanowić będzie dla spółki koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy (por.: postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2005 r., sygn. 1471/DPD2/423/21/2005/EC; informacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia 16 marca 2005 r., sygn. PR.II/423/9/PDOP/127/AT/05). Co do zasady odliczeniu będzie podlegał również podatek od towarów i usług (VAT) wykazany na fakturze wystawionej przez wspólnika.
W zakresie umów zawieranych pomiędzy wspólnikiem a spółką należy zwrócić uwagę na treść art. 173 i art. 210 Kodeksu spółek handlowych, gdyż czynność dokonana bez zachowania formy tam przewidzianej może być uznana za nieważną i jako taka nie będąca podstawą do uznania wynagrodzenia z koszty uzyskania przychodów dla spółki i odliczenia VAT.
Jak stanowi art. 173 Kodeksu spółek handlowych, w przypadku gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi albo jedynemu wspólnikowi i spółce, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że ustawa stanowi inaczej. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki oświadczenie wymaga formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Jeżeli natomiast jedyny wspólnik jest zarazem członkiem zarządu należy zwrócić uwagę na treść art. 210 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie ze wskazanym przepisem, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. W przypadku gdy jedyny wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu tego nie stosuje się, natomiast czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego.
