Odpowiedź prawnika: Zwrot VAT
Zgodnie z powszechną interpretacją art. 86 ust. 19 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) w brzmieniu obowiązującym przed 1 grudnia 2008 r. (tj. przed ostatnią dużą nowelizacją ustawy o VAT), w przypadku braku czynności podlegających opodatkowaniu podatnik powinien przenosić kwoty podatku naliczonego do rozliczenia w następnej deklaracji, aż do momentu wystąpienia takich czynności. Sytuacja taka ewidentnie naruszała prawo wspólnotowe - podatnik, który nie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu, pozbawiony był w zasadzie prawa do odliczenia podatku. Naruszona była tym samym zasada neutralności podatkowej, a także sama konstrukcja podatku oparta na zasadzie natychmiastowego odliczenia podatku.
Zatem na gruncie przepisów obowiązujących do grudnia 2008 r., zakładając, iż podatnik nie wykonuje czynności opodatkowanych, a dopiero zacznie je wykonywać, w zasadzie mógłby odliczać VAT dopiero po wykonaniu czynności opodatkowanych.
Obecnie art. 86 ust. 19 i art. 87 ust. 5a ustawy o VAT wskazują, że podatnik może przenieść kwotę podatku naliczonego na następny okres rozliczeniowy, a więc może również w takim wypadku wystąpić o zwrot nadwyżki podatku naliczonego. Zatem brak wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT nie powinien stanowić przeszkody do uzyskania zwrotów VAT.
W takim przypadku znajdzie zastosowanie właśnie instytucja zwrotu VAT, gdyż - jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy o VAT - w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Podatnik może zatem albo odkładać odliczenie VAT na przyszłość i pomniejszać o ten VAT np. przyszły VAT należny, albo może żądać zwrotu VAT naliczonego na rachunek bankowy.
Zwrot VAT na rachunek bankowy nie następuje natychmiast. Niestety podstawowy termin zwrotu VAT (w ciągu 60 dni) nie ma zastosowania do podatników, którzy w danym okresie rozliczeniowym nie dokonali czynności opodatkowanych. W ich przypadku termin na dokonanie zwrotu będzie wynosił 180 dni.
Zatem termin zwrotu VAT dla podatnika będzie wynosił co do zasady 180 dni. Podatnik wprawdzie mogłaby wnioskować o skrócony okres zwrotu VAT (60 dni, zamiast 180 dni), jednak musiałby złożyć zabezpieczenie majątkowe (zabezpieczenie może być złożone w formie np. gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, poręczenia banku, weksla z poręczeniem wekslowym banku).
Sam wniosek o zwrot VAT w terminie 180 dni, który jest składany razem z deklaracją VAT, również będzie musiał być umotywowany.
Mając na uwadze, iż podatnik jest podatnikiem nowozarejestrowanym, bez historii w zakresie VAT i do tego nie wykazującym czynności opodatkowanych, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo dokonywania przez organy podatkowe kontroli w zakresie VAT przed dokonaniem zwrotu VAT na rzecz podatnika. Jest to standardowe postępowanie organów podatkowych mające zabezpieczyć Skarb Państwa przed wyłudzeniami zwrotów VAT.
