Odpowiedź prawnika: Zwrot VAT od materiałów budowlanych
Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. (ale dotyczy wydatków poniesionych od dnia 1 maja 2004 r.) osoba fizyczna ma prawo zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku ze wskazanymi w przepisach inwestycjami (np. budową budynku mieszkalnego).
Praktyka urzędów skarbowych rozpatrujących wnioski o zwrot VAT nie jest jeszcze zupełnie jednolita, jednakże można w szczególności wskazać następujące problemy pojawiające się w praktyce odnośnie zwrotu VAT za materiały budowlane:
1) Brak dokumentów potwierdzających prawo osoby do lokalu (domu) mieszkalnego. Ustawa wymaga tytułu prawnego do nieruchomości, by móc odliczyć wydatki z nią związane. Nie chodzi tylko o własność, ale i np. o najem czy dzierżawę. Przepisy w tym względzie nie są niestety wystarczająco precyzyjne.
2) Osoby wynajmujące mieszkania nie mają prawa do zwrotu VAT na materiały budowlane. Dotyczy to także sytuacji, gdy podatnik nie prowadzi działalności gospodarczej. Taką decyzję wydała w dniu 12 czerwca 2006 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy (nr PB-3/005-SIP-207/06). Powołała się na treść art. 4 ust. 1 ustawy o zwrocie osobom fizycznym wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, który stanowi, że o rekompensatę nie mogą ubiegać się osoby, które remontują lub przebudowują budynek jako podatnicy VAT w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Tymczasem w załączniku nr 4 do ustawy o VAT wymienione są usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek - skoro są to czynności zwolnione od VAT, to znaczy, że co do zasady podlegają one opodatkowaniu.
3) Przed przystąpieniem do wypełniania wniosków należy sprawdzić, czy figurujące na fakturach wydatki są objęte zwrotem. Dotyczy on bowiem tylko tych materiałów, które były do 30 kwietnia 2004 r. opodatkowane stawką VAT 7%, a obecnie są opodatkowane stawką 22%. Wykaz tych materiałów zawiera załącznik do Obwieszczenia Ministra Transportu i Budownictwa z 30 grudnia 2005 r. Znaleźć go można na stronach internetowych: www.mofnet.gov.pl oraz www.mi.gov.pl. Dla oznaczenia towarów posłużono się symboliką PKWiU (Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług). Tą samą symboliką na oznaczenie sprzedawanych towarów posługują się ich sprzedawcy wystawiający faktury VAT.
4) Podatnicy mają kłopoty z ustaleniem, które materiały budowlane uprawniają do zwrotu. Wszystko za sprawą brakujących na fakturach symboli Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Sprzedawcy często nie podają ich na fakturach, bo takiego obowiązku nie mają, gdy towar opodatkowany jest stawką podstawową w wysokości 22%. Samodzielne dopisywanie symboli na fakturze jest niedopuszczalne. Można poprosić sprzedawcę, aby wystawił fakturę korygującą, na której uwzględni brakujące symbole, to jednak zależy od jego woli. Urzędy nie zajmują jednolitego stanowiska w tej sprawie. Wskazuje się, że można napisać i załączyć do wniosku oświadczenie, w którym opisze się wszystkie faktury, na których nie podano PKWiU, podając pozycję i rodzaj kupionego materiału oraz cel, w jakim go kupiliśmy (np. remont mieszkania), ze wskazaniem na właściwy symbol klasyfikacji statystycznej. Warto sięgnąć bezpośrednio do PKWiU, którą publikuje Główny Urząd Statystyczny na swojej stronie w Internecie (http://www.stat.gov.pl/).
5) Błędy w samym wniosku - należy w szczególności: wypełnić wszystkie rubryki wniosku; podaj prawidłowy NIP, wpisać kolejny numer składanego wniosku; podać rodzaj inwestycji i czas jej trwania; sprawdzić, czy wszystkie materiały podane na fakturach uprawniają do zwrotu VAT; ustalić limit i kwotę przysługującego zwrotu; podpisać wniosek.
6) Wniosek o zwrot VAT składa się na oficjalnym formularzu. Formularz ma symbol VZM-1 i tytuł "Wniosek o zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym poniesionych w okresie od 1.05. 2004 r. do 31.12. 2007 r.". Obowiązkowymi załącznikami są wykazy faktur. Posłużyć się tu należy formularzami VZM-1A "Wykaz faktur i wartości poniesionych wydatków, nieodliczonych w ramach ulg mieszkaniowych" i VZM-1B "Wykaz faktur i wartości poniesionych wydatków, odliczonych w ramach ulg mieszkaniowych".
7) W załączniku do wniosku trzeba przedstawić tylko faktury, które są podstawą ubiegania się o zwrot podatku. Z opisu na formularzu wynika, że jeśli jest dużo pozycji na fakturze można zastosować metodę "od-do". W tym zakresie nie ma jednak wytycznych ani jednolitej praktyki urzędów skarbowych.
8) W przypadku otrzymania korekt faktur wskazane jest uwzględnienie we wniosku kwot już skorygowanych. Należy też pamiętać, aby dołączyć do wniosku obu kserokopii faktury pierwotnej i faktury korygującej.
