13.2.2015

Paulina Kopańska

Aplikant Radcowski

Bruksela I bis od 10 stycznia 2015r.

Z dniem 10 stycznia 2015r. weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1215/2012 tzw. Bruksela I bis

Po ponad dwuletnim vacatio legis, z dniem 10 stycznia 2015r., weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, które zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej L 351 z dnia 20 grudnia 2012r., zwane Bruksela I bis. Nowe rozporządzenie zastąpiło dotychczas obowiązujące rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r., znane powszechnie jako rozporządzenie Bruksela I. Po ponad dekadzie stosowania rozporządzenia Bruksela I, przyszedł czas na zmiany. Nowe rozporządzenie ma ogromne znaczenie prawne, gdyż stanowi filar szeroko pojętego europejskiego prawa procesowego.

Analizę kluczowych zmian rozpocząć należy od tej najistotniejszej. Na takie miano zasługuje rezygnacja przez unijnego prawodawcę z procedury exequatur, co w praktyce oznacza, że orzeczenie wydane w państwie członkowskim, może być wykonane w innym państwie członkowskim, bez konieczności prowadzenia postępowania o stwierdzenie wykonalności takiego orzeczenia, jak to miało miejsce dotychczas. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 3 rozporządzenia Bruksela I bis pojęcie "sąd" należy rozumieć autonomicznie i na potrzeby rozporządzenia termin "sąd" oznaczać ma nie tylko organy zwane w państwach członkowskich sądami, ale także inne, wymienione w rozporządzeniu "organy w zakresie, w jakim są one właściwe w sprawach wchodzących w zakres stosowania wspomnianego rozporządzenia." Zgodnie z powyższym na Węgrzech w postępowaniu uproszczonym dotyczącym nakazu zapłaty (fizetési meghagyásos eljárás) terminem "sąd" objęty jest również notariusz (közjegyző), zaś   w Szwecji - w postępowaniu uproszczonym, dotyczącym nakazu zapłaty (betalningsföreläggande) i pomocy (handräckning) terminem „sąd” objęto nie tylko sąd ale i służbę komorniczą (kronofogdemyndigheten). Powyższe należy analizować łącznie z art. 2 rozporządzenia Bruksela I bis, który formułuje na potrzeby rozporządzenia definicję słowa "orzeczenie". We wspomnianym art. 2 litera a. znajdujemy definicję  "orzeczenia," które w rozporządzeniu ma być rozumiane również w sposób autonomiczny i ma oznaczać „każde orzeczenie wydane przez sąd państwa członkowskiego - niezależnie od tego, jak zostanie określone - w tym wyrok, postanowienie, nakaz, nakaz egzekucyjny oraz postanowienie w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania wydane przez urzędnika sądowego.” W praktyce orzeczeniem będzie również nakaz zapłaty wydany przez węgierskiego notariusza, czy też szwedzką służbę komorniczą. Jak uprzednio wskazano, oba organy w rozumieniu rozporządzenia w ściśle określonym zakresie mogą wydawać orzeczenia, które bez konieczności przeprowadzania procedury exequatur, będą mogły być wykonane w innym państwie członkowskim. Powyższe znajduje wyraz w art. 39 rozporządzenia Bruksela I bis, który stanowi, że: "orzeczenie wydane w państwie członkowskim, które jest wykonalne w tym państwie członkowskim, jest wykonalne w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania jego wykonalności.

Kolejną potrzebną zmianą są modyfikacje regulacji dotyczącej umów jurysdykcyjnych. Analizując nowe przepisy należy zauważyć, że prawodawca miał zamiar wzmocnić znaczenia woli stron, wyrażonej w umowie jurysdykcyjnej. Regulację dotyczącą tej kwestii znajdujemy w art. 25 rozporządzenia 1215/2012, który stanowi, że „jeżeli strony, niezależnie od ich miejsca zamieszkania uzgodniły, że sąd lub sądy państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór już wynikły albo spór przyszły mogący wyniknąć z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa mają jurysdykcję, chyba że umowa ta jest nieważna pod względem materialnym, na mocy prawa danego państwa członkowskiego. Tak określona jurysdykcja jest jurysdykcją wyłączną, o ile strony nie uzgodniły inaczej.” Przytoczony przepis powoduje, że postanowienia zawarte w ważnej umowie jurysdykcyjnej mają pierwszeństwo przed innymi sądami, właściwymi według ogólnych reguł z rozporządzenia takimi jak. np. miejsce zamieszkania pozwanego. W tym miejscu trzeba mieć na uwadze fakt, iż strony nie mogą zawrzeć ważnej umowy jurysdykcyjnej w przypadkach, w których zastosowanie znajdzie art. 24. rozporządzenia Bruksela I bis, wskazujący na przypadki, w których niezależnie od miejsca zamieszkania stron, jurysdykcje wyłączną mają konkretne sądy – tzw. jurysdykcja wyłączna (wyjątek ten uregulowano w art. 25 pkt. 5 rozporządzenia Bruksela I bis) Kontynuując analizę art. 25 rozporządzenia 1215/2012, wskazać należy, iż w dalszej części przepis traktuje o formie umowy jurysdykcyjnej, wskazując iż taką umowę zawiera się:

  • a) w formie pisemnej lub ustnej potwierdzonej na piśmie;
  • b) w formie, która odpowiada praktyce przyjętej między stronami; lub
  • c) w handlu międzynarodowym - w formie odpowiadającej zwyczajowi handlowemu, który strony znały lub musiały znać i który strony umów tego rodzaju w określonej dziedzinie handlu powszechnie znają i którego stale przestrzegają.

Z uwagi na fakt, iż praktyka, dotycząca stosowania rozporządzenia Bruksela I, ujawniła braki w dotychczasowej regulacji, prawodawca zdecydował się na uregulowanie kwestii zmian również drogą elektroniczną. W art. 25 pkt 3. prawodawca wskazuje, iż „wszelkie przekazy elektroniczne umożliwiające trwały zapis umowy są traktowane na równi z formą pisemną.

Nadto istotną regulację zawiera punkt 5 omawianego przepisu, który mówi, że "umowę jurysdykcyjną, która stanowi część umowy podstawowej, traktuje się jak umowę niezależną od innych postanowień umowy podstawowej. Ważności umowy jurysdykcyjnej nie można podważać, opierając się jedynie na przesłance nieważności umowy podstawowej."

Powyższe zmiany ocenić należy pozytywnie i należy przy tym podkreślić, że unijny ustawodawca zrobił duży krok w kierunku przyspieszenia i uproszczenia procedury wykonywania orzeczeń pochodzących od sądów państw członkowskich co bez wątpienia ułatwi windykację na terenie państw członkowskich i może wpłynąć na szybsze wszczęcie procedury egzekucyjnej bez konieczności inicjowania procedury exequatur. Przełomem dla wielu dłużników może się okazać np. sytuacja, w której komornik będzie prowadził egzekucję na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez węgierskiego notariusza. Prognozuje się również, że będzie rosła ilość zawieranych umów jurysdykcyjnych, które z uwagi na liberalizację warunków ich zawierania oraz zmian, częściej będą mogły mieć znaczenie procesowe.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Zasady wystawiania faktur do paragonów w 2020 roku

Zasady wystawiania faktur do paragonów w 2020 roku

Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych będą obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.  Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów od 1 stycznia 2020 r. Od 1 stycznia 2020 r. zmienią się zasady wystawiania faktur wystawianie faktur, paragon, faktura VAT, VAT, podatek (...)

Zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości od 2019 r.

Zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości od 2019 r.

1 stycznia 2019 r. zmieniły się przepisy regulujące opodatkowanie przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości, obowiązujące już ponad 10 lat. Czego dotyczą nowe przepisy? Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 października 20 opodatkowanie, PIT, podatek dochodowy, (...)

Forma dokumentacji pracowniczej od 2019 r.

Forma dokumentacji pracowniczej od 2019 r.

1 stycznia 2019 r. wejdą w życie przepisy, które wprowadzą wiele ułatwień dotyczących akt pracowniczych. Przewidziano m.in. elektroniczną postać przechowywania dokumentów, skrócenie z 50 do 10 lat okresu przechowywania dokumentacji pracowniczej oraz zmiany w dokumen dokumentacja (...)

Mikrorachunek podatkowy od 1 stycznia

Mikrorachunek podatkowy od 1 stycznia

Od 1 stycznia 2020 r. PIT, CIT i VAT zapłacisz do urzędu skarbowego wyłącznie za pomocą indywidualnego rachunku podatkowego (mikrorachunku podatkowego). Swój numer mikrorachunku możesz sprawdzić już teraz w generatorze dostępnym na stronie podatki.gov.pl lub w dowolnym urzędzie (...)

VAT 2014. Zmiany w podatku od towarów i usług.

VAT 2014. Zmiany w podatku od towarów i usług.

Z dniem 1 stycznia 2014 r.  weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zmiany   w fakturowaniu W myśl przepisów ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (...)

Wybór zryczałtowanej formy opodatkowania odsetek i dyskonta od obligacji

Wybór zryczałtowanej formy opodatkowania odsetek i dyskonta od obligacji

Od 1 stycznia 2019 r. istnieje możliwość opodatkowania 3% zryczałtowanym podatkiem dochodowym wypłacanych nierezydentom odsetek lub dyskonta od niektórych obligacji wyemitowanych przed 1 stycznia 2019 r. Emitenci, którzy chcą skorzystać z tego rozwiązania, zawiadamiają o jego (...)

Masz Internet? Sprawdź, czy i ile możesz odliczyć

Masz Internet? Sprawdź, czy i ile możesz odliczyć

  Od 1 stycznia 2005 r. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pojawiła się nowa ulga. Podatnicy mogli więc skorzystać z tej preferencji po raz pierwszy w zeznaniu podatkowym składanym za 2005 r. Natomiast z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy (...)

Zmiany w dobrowolnych ubezpieczeniach od 1 stycznia 2022 r.

Zmiany w dobrowolnych ubezpieczeniach od 1 stycznia 2022 r.

Od nowego roku zmienią się przepisy dotyczące zasad obejmowania i ustawania ubezpieczeń dobrowolnych – emerytalnego, rentowych i chorobowego (zgodnie z art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw). Nieterminowe (...)

Odwrotne obciążenie VAT przy świadczeniu usług budowlanych

Odwrotne obciążenie VAT przy świadczeniu usług budowlanych

17 marca i 3 lipca 2017 r. 2017 r. i Ministerstwo Finansów objaśniło zasady stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych od 1 stycznia 2017 r.   odwrotne obciążenie, VAT, świadczenie usług, usługi (...)

Zmiany w podatkach od 1 stycznia 2020 r.

Zmiany w podatkach od 1 stycznia 2020 r.

Ułatwienia w zapłacie podatków do urzędu skarbowego na indywidualny rachunek podatkowy, pomoc w likwidacji opóźnień w płatnościach dla firm dzięki tzw. uldze za złe długi w PIT i CIT czy obowiązek zapłaty faktury o wartości powyżej 15 tys. zł na rachunek zamieszczony w Wykazie (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Stawki podatku akcyzowego przy imporcie alkoholu

Stawki podatku akcyzowego przy imporcie alkoholu

W celu obliczenia zabezpieczenia celnego potrzebujemy stawki podatku akcyzowego na poszczegolne alkohole. Proszę o podanie wysokosci stawek akcyzowych na nastepujace produkty: wodka, spirytus, wino, piwo, cygaretki. Zgodnie z ustawą z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. (...)

Wyliczenie kapitału początkowego

Wyliczenie kapitału początkowego

Mój problem dotyczy jedynie tego, że 1993 rok był okresem nieprzerwanych studiów dziennych i jako taki powinien być liczony w całym okresie jako nieskładkowy. W moim przypadku okres nieskładkowy, co byłoby zgodne z ustawą, obejmuje przedział począwszy od 1989 roku, kiedy rozpoczynałem studia (...)

Umorzenie kredytu mieszkaniowego

Umorzenie kredytu mieszkaniowego

Moi rodzice od około 1978 r. oszczędzali na książeczce mieszkaniowej i do 1989 r. dokonali wpłat. W 1988 r. w zamian za ojca zostałem przyjęty w poczet członków Spółdzielni i ujęto mnie na liście oczekujących na mieszkanie. Do 1991 r. wkład na książeczce mieszkaniowej był uzupełniony (...)

Podatek od spadku obejmującego nieruchomość i busa

Podatek od spadku obejmującego nieruchomość i busa

Na podstawie postanowienia Sądu z dnia 5.09.2006 r. spadek po zmarłym dnia 15.02.2006 r. JK nabyli: żona i dwójka dzieci (w tym jeden małoletni - lat 16) w udziale wynoszącym 1/3 część. Przedmiotem masy spadkowej są: nieruchomość o pow. 531 m2 zabudowana domem mieszkalnym o łącznej pow. (...)

Okresy składkowe w ubezpieczeniu emerytalnym

Okresy składkowe w ubezpieczeniu emerytalnym

Jakie są okresy składkowe przy ustalaniu prawa do emerytury? Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami nieskładkowymi są następujące okresy:   1)   ubezpieczenia;   2)   opłacania składek na ubezpieczenie (...)

Sprzedaż i zakup mieszkania a podatek dochodowy

Sprzedaż i zakup mieszkania a podatek dochodowy

Kupuję nowe mieszkanie, na które wzięłam kredyt. W 2004 roku kupiłam mieszkanie. Teraz je sprzedaję. Pieniądze ze sprzedaży mieszkania chciałabym przeznaczyć po części na spłatę kredytu, część włożyć na lokatę albo przeznaczyć na kupno drugiego mieszkania. Czy pieniądze uzyskane (...)