Członkostwo w spółdzielni już nie konieczne - orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie spółdzielni mieszkaniowych

Dotychczas, osoby, które chciały nabyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu od członka spółdzielni musiały wystąpić o przyjęcie w poczet członków tej spółdzielni. Dopiero po pozytywnej decyzji ze strony spółdzielni uzyskiwały one prawo do lokalu. W praktyce często zdarzało się, że władze spółdzielni nie chciały zgodzić się na przyjęcie nabywcy w poczet członków lub cała procedura trwała bardzo długo. Prowadziło to do spadku wartości rynkowej lokalu i braku możliwości jego zbycia, gdyż potencjalni nabywcy obawiali się takich utrudnień. Dlatego też Trybunał Konstytucyjny uznał, że tak duże ograniczenie swobody w zakresie zbywania i nabywania lokali spółdzielczych jest sprzeczne z konstytucją.

Wyrok Trybunału uchyla przepisy ograniczające nabycie prawa spółdzielczego. Nabycie lokalu własnościowego nie będzie już wymagało od nabywcy uzyskania członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej. Należy jednak pamiętać, że wymóg członkostwa nie został zniesiony całkowicie. W wypadku pozyskania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po raz pierwszy - przez umowę ze spółdzielnią - dalej konieczne będzie uzyskanie członkostwa.

Kwestionowanie wysokości opłat - od razu w sądzie.

Spółdzielnia mieszkaniowa ustala dla swoich lokatorów opłaty związane z eksploatacją posiadanych lokali. Właściciele lokali spółdzielczych mogą kwestionować wysokość ustanowionych opłat. Dotychczas tylko osoby którym przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu bez statusu członka spółdzielni mogły kwestionować opłaty od razu w sądzie. Osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu będące członkami spółdzielni musieli najpierw przejść wewnętrzną spółdzielczą procedurę, a dopiero później mogli odwoływać się do sądu.

Konieczność przejścia przez postępowanie wewnątrzspółdzielcze bardzo wydłużała czas załatwienia sprawy. Trybunał uznał, że takie zróżnicowanie pozycji osób związanych ze spółdzielnią jest sprzeczne z zasadą równego traktowania przez prawo. Wyrok pozwala właścicielom lokali spółdzielczych na kwestionowanie wysokości opłat od razu w sądzie. Mogą oni jednak nadal odwoływać się na drodze postępowania wewnątrzspółdzielczego - co może być dla nich tańsze w porównaniu z postępowaniem sądowym.

Nie koniec zmian.

Modyfikacje prawa spółdzielni mieszkaniowych wymienione wyżej to nie koniec zmian w spółdzielniach, jakie czekają nas w najbliższym czasie. Już w tej chwili w Trybunale Konstytucyjnym znajdują się kolejne trzy wnioski dotyczące zbadania, czy przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych są zgodne z Konstytucją. Równocześnie prace związane ze zmianami w przepisach dotyczących spółdzielni mieszkaniowych prowadzi specjalny zespół powołany przez Prezydenta.