8.6.2018
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 31 maja 2018 r. wydał wyrok w sprawie C-335/17 - Valcheva przeciwko Babanarakis. Wynika z niego, że pojęcie „prawa do osobistej styczności z dzieckiem” obejmuje prawo babć i dziadków do osobistej styczności z ich wnukami.
Czego dotyczył problem interpretacyjny?
Neli Valcheva, obywatelka Bułgarii, jest babcią ze strony matki małoletniego dziecka urodzonego w 2002 r. Od chwili rozwodu rodziców dziecko zwykle przebywa w Grecji z ojcem, obywatelem Grecji. Babcia dąży do przyznania jej prawa do osobistej styczności z dzieckiem. Ze względu na to, iż jest ona zdania, że nie może utrzymywać odpowiednich kontaktów z wnukiem oraz że bezskutecznie zwracała się do organów greckich, wniosła sprawę do bułgarskiego sądu w celu określenia szczegółowych warunków wykonywania prawa do osobistej styczności z wnukiem. Wniosła o umożliwienie jej styczności z nim regularnie, w jeden weekend każdego miesiąca, jak również o umożliwienie jej goszczenia go w jej domu przez okres dwóch lub trzech tygodni w trakcie wakacji, dwa razy w roku. Bułgarski sąd pierwszej instancji i sąd apelacyjny odrzuciły powództwo ze względu na brak jurysdykcji, ponieważ w unijnym rozporządzeniu (rozporządzenie Bruksela II bis) przewidziano jurysdykcję sądów państwa członkowskiego, w którym dziecko ma miejsce zwykłego pobytu (w niniejszym przypadku chodzi o sądy greckie). Chodzi o rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (Dz.U. 2003, L 338, s. 1).
Rozpoznając sprawę w ostatniej instancji, Varhoven kasatsionen sad (najwyższy sąd kasacyjny, Bułgaria) stwierdził, że aby określić, który sąd ma jurysdykcję, istotne jest ustalenie, czy rozporządzenie Bruksela II bis ma zastosowanie do prawa babć i dziadków do osobistej styczności z dzieckiem.
Jakie jest rozstrzygnięcie TSUE?
W swym wyroku Trybunał Sprawiedliwości stwierdził przede wszystkim, że pojęcie „prawa do osobistej styczności z dzieckiem” w rozumieniu rozporządzenia Bruksela II bis należy interpretować w sposób autonomiczny. Po przypomnieniu, że rozporządzenie to obejmuje wszystkie orzeczenia w dziedzinie odpowiedzialności rodzicielskiej i że prawo do osobistej styczności z dzieckiem jest traktowane priorytetowo, Trybunał wskazał, że prawodawca Unii zdecydował się na nieograniczanie liczby osób mogących wykonywać odpowiedzialność rodzicielską lub korzystać z prawa do osobistej styczności z dzieckiem.
Zdaniem Trybunału pojęcie „prawa do osobistej styczności z dzieckiem” należy zatem rozumieć jako dotyczące nie tylko prawa rodziców do osobistej styczności z dzieckiem, ale także prawa pozostałych osób, z którymi dziecko powinno utrzymywać stosunki osobiste, w szczególności prawa babć i dziadków.
Trybunał uściślił ponadto, że w celu uniknięcia przyjmowania sprzecznych ze sobą środków i w najlepszym interesie dziecka konieczne jest, aby co do zasady ten sam sąd orzekał w przedmiocie prawa do osobistej styczności z dzieckiem – a mianowicie sąd miejsca zwykłego pobytu dziecka.
Potrzebujesz porady prawnej?
Stan faktyczny Nasza wnuczka ma 2 lata. Synowa (nie ma jeszcze rozwodu) nie mieszka już z naszym synem. Będąc jeszcze w ciąży zamieszkała ze swoim przyjacielem. W chwili obecnej uniemożliwia nam, dziadkom, kontakty i spotkania z wnuczką. Bardzo nam zależy na tym, (...)
W jakim składzie sąd rozpozna sprawę o ustalenie kontaktów z wnukami?
Sąd Rejonowy, rozpoznając sprawę w składzie jednoosobowym, ustalił kontakty wnioskodawców z małoletnimi wnukami, przyznając im prawo zabierania małoletnich z miejsca zamieszkania w określonym czasie o określonej porze. Rozpoznając apelację od tego postanowienia Sąd Okręgowy przedstawił (...)
Kiedy możliwe jest przysposobienie (adopcja) dziecka?
Co to jest przysposobienie? Przysposobienie inaczej adopcja lub usynowienie polega na wykreowaniu między przysposabiającym (osoba, która chce zaadoptować dziecko) i przysposobionym (dziecko, które ma być zaadoptowane) takiego stosunku prawnego, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem. (...)
Kontakty z dzieckiem według projektu nowelizacji K.r.o.
Jak mają być uregulowane kontakty rodziców i dzieci? Obecnie Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.) kontaktom z dzieckiem poświęca niewiele miejsca. Przepis art. 113 § 1 k.r.o. stanowi, iż jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy zakaże rodzicom pozbawionym władzy (...)
Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem a ZUS
Od 1 września 2013 r. wprowadzone zostały nowe tytuły ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dla osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem. Jaką osobę uznaje się za sprawującą osobistą opiekę nad dzieckiem? Jest to osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem własnym (...)
Zasiłek chorobowy na preferencyjnych zasadach dla niektórych ubezpieczonych
Zasiłek chorobowy na preferencyjnych zasadach dla niektórych ubezpieczonych, których niezdolność do pracy, kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych jest związana z wykonywaniem obowiązków służbowych. ##baner## Osoby zatrudnione w podmiocie leczniczym - (...)
Kto może otrzymać zasiłek opiekuńczy?
Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy? Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, a więc: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom (...)
Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej
Co to jest władza rodzicielska? Władza rodzicielska jest to kompleks uprawnień i obowiązków przysługujących rodzicom w stosunku do dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów. Władza rodzicielska nie jest żadnym uprawnieniem „ (...)
Władza rodzicielska przy rozwodzie
Wyrok rozwodowy Orzekając rozwód, sąd obligatoryjnie orzeka o władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem obojga małżonków oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z nich obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Przy czym sąd uwzględnia (...)
Rząd zapowiedział, że wkraczamy w drugi zapowiadany etap znoszenia ograniczeń związanych z COVID-19. Po majówce otwarte zostaną centra handlowe, sklepy budowlane będą czynne w weekendy, a hotele wznowią działalność. To jednak nie koniec. Osoby chore powrócą do rehabilitacji, (...)
Kiedy rodzice zostaną pozbawieni władzy rodzicielskiej?
Przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej Sąd opiekuńczy pozbawia rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli nie może być ona wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają jej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka (artykuł (...)
Zasiłek opiekuńczy - Kiedy się należy, w jakiej wysokość i jak otrzymać zasiłek opiekuńczy?
W jakich okolicznościach możliwe jest uzyskanie zasiłku opiekuńczego? Jeżeli zachodzi konieczność, aby pracownik opiekował się osobiście członkiem swojej rodziny, ma prawo do uzyskania zwolnienia od pracy na czas sprawowania opieki. Natomiast, aby zrekompensować mu utracone w tym czasie zarobki (...)
Zasiłki chorobowe i opiekuńcze dla wykonujących zawód medyczny
Od 1 kwietnia 2020 r. osoby pracujące w zawodach medycznych mogą liczyć na zasiłki na preferencyjnych zasadach. ##baner## Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku W okresie, w którym obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, ubezpieczony, który (...)
Ograniczenie władzy rodzicielskiej, gdy rodzice żyją osobno
Kiedy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom? Zasadą jest, iż władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom w takim samym zakresie, bez względu na to, czy są oni małżeństwem bądź czy razem zamieszkują. Jeżeli więc rodzice dziecka rozwiedli się, ich małżeństwo (...)
Przepisy regulujące przeszukanie osób, dokonywanie kontroli osobistej oraz przeszukanie pojazdów przez funkcjonariuszy publicznych Brak ustalenia w ustawach pojęć „przeszukanie osoby” i „kontrola osobista” narusza konstytucyjne prawa i wolności człowieka. Konstytucję (...)
Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?
Kiedy następuje dziedziczenie ustawowe? Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji gdy, spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu oraz gdy osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami (bo np. zmarły przed otwarciem spadku). W razie powołania spadkobierców w (...)
Zagrożenie COVID-19 – ważne dla rolników i plantatorów
Przedstawiamy zestawienie zaleceń GIS dla rolników związanych z epidemią COVID-19. Podstawowe wymagania Osoby chore i wykazujące objawy chorobowe nie mogą pracować w zakładach spożywczych, dotyczy to również rolników i ich rodzin. Wynika to zarówno z (...)
Ustalenie kontaktów... z wnukiem
Sąd rodzinny może na prośbę dziadków ustalić, w jaki sposób i jak często wolno im spotykać się oraz w inny sposób komunikować z dziećmi rozwiedzionego synaSąd Najwyższy w uchwale z 23 lipca 2008 r. stwierdził, że taką decyzję podejmuje w I instancji sąd w składzie (...)
Zakres odpowiedzialności komandytariusza
Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem (...)
Ustalenie ojcostwa a roszczenia z tym związane
Ojcostwo mężczyzny jest ustalane "automatycznie" w sytuacji, kiedy dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, gdyż w takiej sytuacji domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Natomiast, kiedy dziecko rodzi się (...)
