Eksmisja w wyroku rozwodowym

       Jednym z fakultatywnych elementów wyroku rozwodowego, jest orzeczenie o eksmisji jednego z małżonków. Kiedy jest to możliwe i jakie przesłanki należy wykazać?

KIEDY EKSMIJA JEST DOPUSZCZALNA?

       Możliwość orzeczenia eksmisji przewiduje art. 58 § 2 zd. 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z nim w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Zatem żądanie eksmisji jest poprzedzone stosownym wnioskiem jednego z małżonków.

RAŻĄCO NAGANNE POSTĘPOWANIE  

       Z uwagi na użyte przez ustawodawcę sformułowania, eksmisja małżonka została ograniczona do sytuacji wyjątkowych, gdy swoim rażącym postępowaniem uniemożliwia on wspólne zamieszkiwanie. Naganne postępowanie może godzić nie tylko w drugiego z małżonka ale również w dzieci wspólnie zamieszkałe z rodzicami. Słowo „rażąco” jest tu kluczowe, „które - według słownika wyrazów bliskoznacznych oraz słownika języka polskiego - można zastąpić słowami „uderzająco", „wielce", „znacząco", „zbyt dużo" W związku z tym nasuwa się wniosek, że naganność postępowania powinna cechować się bardzo wysokim stopniem intensywności. W orzecznictwie wskazuje się, że rażąco naganne postępowanie ma miejsce głównie wtedy, gdy stałe nadużywanie przez małżonka alkoholu, wywoływanie awantur i dopuszczanie się aktów przemocy stanowi zagrożenie dla życia, zdrowia lub spokoju pozostałego małżonka i innych członków rodziny, zwłaszcza małoletnich dzieci”, (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 listopada 2014 r., sygn. akt I ACa 538/14). 

       Są to zatem przykłady zachowań, które możemy uznać za rażące postępowanie. Co jednak bardzo ważne, zgodnie z poglądem aprobowanym w orzecznictwie i doktrynie, nie można orzec eksmisji małżonka z mieszkania, które należy do jego majątku osobistego lub przysługuje mu jako mieszkanie służbowe (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 1978 r., sygn. akt III CZP 30/77). W tym tonie potwierdził tę okoliczność Sąd Najwyższy stwierdzając w uchwale z dnia 23 lipca 2008 r., sygn. akt III CZP 73/08, że „w wyroku orzekającym rozwód nie można orzec eksmisji małżonka, któremu przysługuje lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, stanowiące jego majątek osobisty”.

Michał Pichór

Radca prawny

Radca prawny, prawnik biznesu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Swoją pracę magisterską napisał w Instytucie Prawa Własności Intelektualnej UJ. Ukończył aplikację radcowską prowadzoną przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie. Specjalista w zakresie obsługi prawnej przedsiębiorców, ze szczególnym uwzględnieniem windykacji należności oraz prawa umów.