Jak odzyskać VAT za materiały budowlane?

Ustawa reguluje zasady zwrotu ze środków osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych przez te osoby w związku z budową i remontem budynku mieszkalnego lub jego części. Zgodnie z niezależną ekspertyzą przeprowadzoną dla podkomisji sejmowej rekompensowanie tym osobom fizycznym skutków podniesienia VAT-u stanowi rodzaj pomocy socjalnej, a sama ustawa nie ingeruje w system tego podatku i nie narusza VI Dyrektywy UE.

Jakich wydatków dotyczy zwrot?

Zwroty osobom fizycznym części wydatków, poniesionych przez nie na zakup materiałów budowlanych w związku z budową lub remontem budynków mieszkalnych czy ich części wraz z infrastrukturą, mają być pokryte z budżetu państwa i wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwrot poniesionych wydatków na cele budowlane udokumentowane fakturami dotyczy okresu od 1 maja 2004 roku do 31 grudnia 2007 roku. Na mocy omawianej ustawy osoba fizyczna będzie więc miała prawo do zwrotu części wydatków na zakup materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a po tej dacie są opodatkowane wyższym podatkiem VAT, poniesionych po 1 maja 2004 r. w związku z:

• budową budynku mieszkalnego;

• nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach;

• remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Wykaz robót zaliczanych do remontu budynku lub lokalu mieszkalnego stanowi załącznik do przedmiotowej ustawy.

Ile do zwrotu?

Kwota zwrotu ma wynieść w okresie obowiązywania omawianej ustawy zasadniczo 15/22 (tj. 68,18 %) sumy VAT-u wynikającej z faktur VAT dokumentujących takie wydatki. Nie może jednak przekroczyć 12,295% kwoty stanowiącej iloczyn:

1. 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ogłoszonej za kwartał poprzedzający kwartał, w którym inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o zwrocie - w przypadku robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę;

2. 30 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ogłoszonej za kwartał poprzedzający kwartał, w którym inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o zwrocie - w przypadku robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę.

Natomiast w odniesieniu do wydatków, na podstawie których osoba fizyczna korzystała lub korzysta z odliczenia, na podstawie:

• art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 2 i art. 9 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;

• art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

- kwota podlegająca zwrotowi w okresie obowiązywania ustawy jest równa 55,23% kwoty podatku VAT wynikającej z faktur VAT, nie więcej jednak niż 9,959% kwoty stanowiącej odpowiedni iloczyn.

Powyższa kwota zwrotu dotyczy wszystkich wydatków udokumentowanych fakturami VAT - bez względu na to, ile dana osoba złoży wniosków o zwrot w okresie obowiązywania ustawy - i podlega zaokrągleniu do pełnych złotych.

Osoby fizyczne będą mogły zatem otrzymać maksymalnie zwrot ok. 20-22 tys. zł podatku przy budowie mieszkania oraz ok. 10 tys. zł przy remoncie.

Na jakich warunkach następuje zwrot?

Zwrot dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturami VAT wystawionymi dla osoby fizycznej od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r.

Prawo do zwrotu przysługuje, o ile osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali czynności, których dotyczy zwrot, jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Kolejnym warunkiem zwrotu jest posiadanie:
   1) prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane albo tytułu prawnego do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w przypadku remontu;
   2) pozwolenia na budowę w przypadku inwestycji, dla której zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane wymagane jest takie pozwolenie.

Jeśli dana osoba pozostaje w związku małżeńskim, obliczona w powyższy sposób kwota zwrotu dotyczy łącznie obojga małżonków.

Jak ubiegać się o zwroty?

Zwroty mają następować na wniosek osoby fizycznej złożony w urzędzie skarbowym:

• w terminie 6 miesięcy od zakończenia inwestycji, a w razie zakończenia inwestycji przed 1 stycznia 2006 r. - od tej daty, albo

• raz w roku, z tym że ostatni wniosek może być złożony nie później niż do dnia 30 czerwca 2008 r.

Jeżeli ta osoba pozostaje w związku małżeńskim, wniosek może być złożony wspólnie z małżonkiem lub odrębnie przez każdego z małżonków. Jeżeli małżonkowie składają odrębne wnioski, do różnych urzędów skarbowych, są jednocześnie obowiązani zawiadomić o złożeniu wniosku urząd skarbowy właściwy dla złożenia wniosku przez małżonka. Naczelnik urzędu skarbowego ma 2 miesiące na wydanie decyzji o zwrocie, z określeniem jego kwoty. Inwestorowi może dokonać kompensaty swoich zobowiązań podatkowych o kwotę określoną w decyzji albo zwrot następuje na rachunek bankowy, w kasie urzędu lub pocztą. Gdyby jednak w powyższym terminie nie została wydana decyzja, wnioskodawcy przysługiwać mają odsetki.

Wniosek powinien zawierać co najmniej:

1. imię i nazwisko, numer identyfikacji podatkowej, adres miejsca zamieszkania osoby fizycznej, a w przypadku małżeństwa - obojga małżonków;

2. wskazanie właściwego urzędu skarbowego, do którego kierowany jest wniosek;

3. rodzaj poniesionych wydatków, których zwrot dotyczy;

4. rok rozpoczęcia inwestycji;

5. wykaz faktur oraz wartość poniesionych wydatków na cele, których zwrot dotyczy;

6. obliczoną kwotę zwrotu;

7. oświadczenie o zakresie przeprowadzonego remontu, jeżeli roboty te nie wymagają pozwolenia na budowę;

8. wskazanie sposobu wypłaty kwoty zwrotu; jeżeli wypłata ma nastąpić za pośrednictwem banku - wskazanie numeru rachunku bankowego, na który ma być dokonana wpłata;

9. podpis osoby ubiegającej się o zwrot wydatków, a w przypadku, gdy osoba ta pozostaje w związku małżeńskim, obojga małżonków.

Do wniosku należy załączyć kopię:

1. pozwolenia na budowę albo - w przypadku remontu, niewymagającego pozwolenia na budowę - dokumentu potwierdzającego tytuł prawny osoby fizycznej do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego;
2. faktur dokumentujących poniesione wydatki, których dotyczy zwrot;
3. w przypadku wniosku:

• składanego w terminie do 6 miesięcy po zakończeniu inwestycji - pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania - zawiadomienia o  zakończeniu inwestycji,

• składanego raz w roku - dokumentu określającego stopień zaawansowania inwestycji, sporządzonego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w rozumieniu Prawa budowlanego, jeżeli roboty wymagają pozwolenia na budowę.

Kiedy nastąpi zwrot?

Naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję o zwrocie i określa kwotę zwrotu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Kwota zwrotu podlega wypłaceniu w terminie 25 dni od dnia doręczeniatej decyzji:

• w kasie urzędu skarbowego lub

• za pośrednictwem poczty, lub

• za pośrednictwem banku.

Jeżeli bez winy wnioskodawcy decyzja nie została wydana lub kwota zwrotu nie została wypłacona w odpowiednim terminie, kwota zwrotu podlega (za czas zwłoki) oprocentowaniu w wysokości opłaty prolongacyjnej ustalanej w przypadku odroczenia terminu płatności podatków stanowiących dochód budżetu państwa, obowiązującej odpowiednio w dniu, w którym upłynął termin wydania decyzji lub termin wypłaty kwoty zwrotu.

Podstawa prawna:

• Projekt ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym;

• Ustawa z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 2001 r., Nr 134, poz. 1509, 2002 r. Nr 19, poz. 194, Nr 78, poz. 715 i Nr 141, poz. 1182 oraz 2003 r., Nr 202, poz. 1956);

• Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2003 r., Nr 202, poz. 1956 i Nr 222, poz. 2201);

• Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2003 r., Nr 202, poz. 1958)