13.3.2017

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

W związku z wprowadzeniem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) pojawiły się m.in. nowe przepisy regulujące szczegółowy sposób oraz tryb przeprowadzania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej kontroli rodzaju paliwa. 

Zatrzymanie pojazdu

Z regulacji ustawy o KAS dotyczących kontroli celno-skarbowej wynika, że, co do zasady, zatrzymanie środków przewozowych może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej (SCS) znajdujących się w pojeździe służbowym będącym w ruchu albo w pobliżu pojazdu służbowego.

Po zatrzymaniu środka przewozowego funkcjonariusz może:

• kontrolować dokumenty i dane dotyczące środka przewozowego oraz osoby kierującej środkiem przewozowym, jak i innych osób korzystających ze środka przewozowego;
• kontrolować dokumenty dotyczące przewożonych towarów;
• sprawdzać zamknięcia urzędowe, jeżeli z dokumentów wynika, że zostały one nałożone;
• pobrać próbkę paliwa ze zbiornika środka przewozowego; jest bowiem uprawniony do przeprowadzenia kontroli rodzaju używanego paliwa;
• przeprowadzać rewizję bagażu przewożonego przez kierującego środkiem przewozowym i pasażerów;
• dokonywać kontroli transportu drogowego na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Zatrzymywanie środków przewozowych innych niż przemieszczające się po drodze publicznej lub wewnętrznej odbywa się przy udziale innych służb lub instytucji, w szczególności:

• Policji;
• Straży Granicznej;
• służb lotniczych;
• Straży Ochrony Kolei;
• Żandarmerii Wojskowej. 

Nowe przepisy o kontroli paliwa

Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 22 lutego 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz trybu przeprowadzania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej kontroli rodzaju paliwa określono szczegółowy sposób oraz tryb przeprowadzania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej kontroli rodzaju paliwa. Weszło ono w życie - razem z ustawą o KAS - z dniem 1 marca 2017 roku.

Straciło zaś moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz trybu przeprowadzania przez funkcjonariusza celnego kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku pojazdu lub innego środka przewozowego (Dz.U. poz. 1482). W części dotyczącej kontroli rodzaju używanego paliwa straciło również moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 lipca 2011 r. w sprawie warunków, sposobu i szczegółowego trybu wykonywania niektórych czynności przez inspektorów i pracowników kontroli skarbowej, sposobu i trybu współpracy z Policją w zakresie wykonywanych czynności oraz wzorów dokumentów stosowanych w sprawach zatrzymania osoby i kontroli rodzaju paliwa używanego do napędu pojazdu mechanicznego (Dz.U. poz. 899). 

Sposoby badania paliwa

Zgodnie z nowymi przepisami, kontrolę rodzaju paliwa znajdującego się w  zbiorniku kontrolowanego środka przewozowego przeprowadza funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej, poprzez:

1) próbę kwasową;

2) pobranie próbki paliwa i przekazanie jej w celu przeprowadzenia analizy dokonywanej przez wyspecjalizowane laboratorium utworzone w ramach jednostki organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej albo inne laboratorium, które uzyskało akredytację, na zasadach określonych w przepisach o systemie oceny zgodności, do wykonywania badań jakości paliwa. 

Pobranie próbki paliwa

W ww. przypadku funkcjonariusz SCS w obecności kierującego kontrolowanym środkiem przewozowym, a gdy jest to niemożliwe, w obecności przywołanego świadka, pobiera ze zbiornika kontrolowanego środka przewozowego próbkę paliwa w niezbędnej ilości, jednak nie większej niż 0,5 l.

W przypadku braku możliwości pobrania próbki paliwa ze zbiornika kontrolowanego środka przewozowego próbkę można pobrać z przewodów paliwowych.

Do pobrania próbki paliwa stosuje się urządzenie umożliwiające pobranie (zassanie) ze zbiornika kontrolowanego środka przewozowego odpowiedniej ilości paliwa, a następnie przelanie lub przetłoczenie do naczynia, w którym będzie poddane próbie kwasowej, lub do pojemników przeznaczonych do transportu paliw, w których zostanie przekazane do analizy.

Przed każdym pobraniem próbki paliwa ww. urządzenie funkcjonariusz SCS przepłukuje paliwem pobranym ze zbiornika kontrolowanego środka przewozowego. Paliwo pochodzące z płukania umieszcza się w pojemniku na zlewki. 

Próba kwasowa

Próbę kwasową przeprowadza się przez dodanie 10 ml próbki paliwa do jednorazowego naczynia, w którym znajduje się 1 ml 18% wodnego roztworu kwasu solnego, wymieszanie cieczy, a następnie pozostawienie mieszaniny przez okres 10 minut. Oddzielenie się po upływie tego czasu, warstwy dolnej o zabarwieniu od różowego do czerwonego oznacza, że w kontrolowanym paliwie znajduje się znacznik przeznaczony do znakowania olejów opałowych lub olejów napędowych przeznaczonych na cele opałowe albo do celów żeglugi, określony w przepisach o podatku akcyzowym.

Analiza laboratoryjna

Analizy dokonuje się w przypadku uzasadnionego zastrzeżenia co do wyników próby kwasowej albo na żądanie kierującego kontrolowanym środkiem przewozowym.

Próbka paliwa pobrana do analizy jest umieszczana w dwóch jednakowych szczelnie zamykanych pojemnikach, zabezpieczających paliwo przed zmianą jego cech charakterystycznych, oznaczonych w sposób zapewniający ustalenie kontrolowanego środka przewozowego, z  którego pobrano próbkę paliwa, kierującego kontrolowanym środkiem przewozowym, daty i miejsca pobrania próbki paliwa i  sposobu jej zabezpieczenia oraz uniemożliwiający zmianę ich zawartości w czasie przesyłki. W każdym z pojemników umieszcza się co najmniej 0,2 l paliwa.

Próbkę paliwa umieszczoną w dwóch pojemnikach funkcjonariusz SCS dostarcza niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 7 dni od dnia pobrania próbki paliwa, do ww. laboratorium.

Paliwo umieszczone w:

1) jednym z pojemników przeznacza się do badań;

2) drugim z pojemników stanowi zapas kontrolny laboratorium. 

Protokół kontroli

Z przeprowadzonej kontroli rodzaju paliwa znajdującego się w zbiorniku kontrolowanego środka przewozowego sporządza się protokół, którego wzór określa załącznik do rozporządzenia z dnia 22 lutego 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz trybu przeprowadzania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej kontroli rodzaju paliwa.

Jeżeli w wyniku kontroli poprzez próbę kwasową, nie stwierdzono zastrzeżeń co do rodzaju paliwa używanego do napędu kontrolowanego środka przewozowego, protokół sporządza się wyłącznie na żądanie kierującego kontrolowanym środkiem przewozowym, o czym należy go pouczyć.

Protokół sporządza się w 2 egzemplarzach, z których jeden egzemplarz otrzymuje kierujący kontrolowanym środkiem przewozowym, natomiast drugi dołącza się do akt sprawy.

Jeśli zaś zachodzi konieczność przekazania próbki do analizy, sporządza się trzeci egzemplarz protokołu, który jest dołączany do przekazywanej próbki paliwa.

Pozostałość pobranej próbki paliwa, niewykorzystaną do kontroli rodzaju paliwa, przelewa się lub przetłacza z powrotem do zbiornika kontrolowanego środka przewozowego za zgodą kierującego, a w razje braku jego zgody – umieszcza się w pojemniku na zlewki. 

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 22 lutego 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz trybu przeprowadzania przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej kontroli rodzaju paliwa (Dz.U. z 2017 r., poz. 397);
• Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej  (Dz.U. z 2016 r., poz. 1947, ze zm.).