Jak rozliczyć ulgę remontową?

Wprawdzie ulga remontowo-modernizacyjna została wykreślona z ustawy o podatku dochodowym, ale ze względu na to, że ma ona charakter trzyletni to podatnicy mają prawo z niej korzystać i mogą odliczyć od podatku wydatki poniesione na remont i modernizację do końca roku 2005. Przepis art. 12 uchwalonej 12 listopada 2003 r. nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje, że mimo skreślenia dotyczących ulgi remontowo-modernizacyjnej przepisów, z ulgi tej nadal można korzystać, aż do 2005 r. włącznie.

Zgodnie z powyższym ulga remontowa została zlikwidowana od 2006 r., co oznacza, że nie można odliczać wydatków remontowych poniesionych po 31 grudnia 2005 r. Jeśli jednak podatnicy, którzy korzystali z niej w okresie jej obowiązywania(tzn. do końca 2005 roku) a należne im odliczenie nie znalazło pokrycia w podatku, zostali uprawnieni do odliczenia niewykorzystanej kwoty. Możliwość pomniejszania podatku o tę kwotę przysługuje im aż do całkowitego jej odliczenia. Tak więc w sytuacji, gdy podatnik w 2005 roku nie wykorzystał pełnego limitu odliczenia może to zrobić nawet w 2011 roku. 

Odliczeń tych można dokonywać na takich samych warunkach, jakie obowiązywały wcześniej. Dotyczy to zarówno warunków, jakie trzeba spełnić, by nabyć prawo do ulgi, jak i limitów odliczenia.

Rok 2003 rozpoczął kolejny - obejmujący lata 2003-2005 - okres, w którym obowiązuje nowy limit odliczeń. W związku z remontem mieszkania można odliczyć nawet 4725 zł. Aby taką kwotę zaoszczędzić, na remont trzeba jednak przeznaczyć prawie 25 000 zł. Korzyść dla remontujących domy może być jeszcze wyższa i wynieść 5670 zł, po zainwestowaniu blisko 30 000 zł.

Jak skorzystać z ulgi remontowej?

W myśl dawnego art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy zmniejsza się na zasadach określonych w ustawie, jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonej na podstawie odrębnych przepisów.

Jeżeli zatem podatnik - realizując własne potrzeby mieszkaniowe - poniósł w roku podatkowym wydatki na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, zajmowanego na podstawie tytułu prawnego, lub dokonał wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów (ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych), i jednocześnie spełnia wszystkie warunki określone przez ustawodawcę, to ma prawo do ulgi podatkowej.

W ramach tej ulgi można odliczyć, oprócz remontowych, także wydatki modernizacyjne, a więc takie, które podnoszą standard domu lub mieszkania lub też zwiększają ich funkcjonalność.

Podstawowym warunkiem umożliwiającym dokonanie odliczenia z tytułu remontu lub modernizacji budynku lub lokalu mieszkalnego jest nie tylko dokonanie wydatku na określony cel, ale także posiadanie w chwili dokonywania tego wydatku tytułu prawnego do budynku lub lokalu mieszkalnego, którego ten wydatek dotyczy.

Czym jest tytuł prawny do lokalu?

Za tytuł prawny do lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego uważa się m.in.:

1. własność,
2. użyczenie,
3. najem lub dzierżawa, podnajem lub poddzierżawa,
4. decyzja administracyjna (przydział mieszkania).

Nawet jeśli osoba mająca taki tytuł prawny nie jest zameldowana w lokalu, ma prawo rozliczać w ramach ulgi wydatki poniesione na jego remont czy modernizację.

Tytułem prawnym, na podstawie którego podatnik zajmuje budynek lub lokal mieszkalny nie jest natomiast pokrewieństwo łączące osobę dokonującą wydatków z tytułu remontu lub modernizacji z właścicielem lokalu lub budynku. Z odliczenia nie będą więc mogły skorzystać np. dzieci mieszkające wraz z rodzicami, jeżeli to rodzice dysponują tytułem do zajmowanego lokalu lub budynku mieszkalnego.

Wspomniany warunek nie dotyczy sytuacji, gdy dojdzie do zawarcia z najbliższymi członkami rodziny, chcącymi skorzystać z ulgi, umowy użyczenia w celu używania nieruchomości na ich potrzeby (nie trzeba wtedy płacić podatku dochodowego od przychodu, gdyż nie ustala się wartości czynszowej). Zgodnie z art. 710 kodeksu cywilnego, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Wystarcza tu zwykła forma pisemna.

Dzięki zawartej umowie użyczenia całości lub części mieszkania można wykorzystać kilka pełnych limitów ulgi remontowej. Każdy odlicza w granicach obowiązujących limitów 19 proc. tych wydatków, które wynikają z wystawionych na niego faktur VAT. Wydatki muszą przy tym dotyczyć okresu i części lokalu (np. pokoju) czy budynku, objętej użyczeniem.

Wybór tego rozwiązania grozi jednak zakwestionowaniem takiej umowy przez urząd skarbowy, któremu uda się udowodnić, że umowa została zawarta wyłącznie po to, by obejść przepisy prawa podatkowego, czyli by dokonać podwójnego odliczenia. Organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, dokonując ustalenia w ramach postępowania podatkowego treści czynności prawnej, uwzględniają bowiem zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Jeżeli w wyniku tych ustaleń dojdą do przekonania, że strony, dokonując danej czynności prawnej, ukryły inną czynność prawną, to organy podatkowe i organy kontroli skarbowej wywodzą skutki podatkowe z ukrytej czynności prawnej. Mogą też uznać, że faktycznie żadnej umowy nie było.