Jaka opłata od zażalenia na zarządzenie o zwrocie zgłoszenia wierzytelności?

Od zażalenia na zarządzenie sędziego-komisarza o zwrocie zgłoszenia wierzytelności pobiera się opłatę podstawową.

SN przypomniał na początku, iż na zarządzenie sędziego-komisarza w przedmiocie zwrotu zgłoszenia wierzytelności, wydane w toku postępowania upadłościowego, rzeczywiście przysługuje zażalenie (tak orzekł np. w uchwale z dnia 2 marca 2005 roku, sygn. akt III CZP 98/04). SN nie wypowiadał się natomiast wprost do tego, jaką opłatę i na podstawie których przepisów należy pobrać od takiego zażalenia.

Art. 75 pkt 2 u.k.s.c. stanowi, iż opłatę w kwocie 200 zł pobiera się m.in. od zażalenia na postanowienia wydane w postępowaniu upadłościowym i naprawczym. Sędzia-komisarz może jednak wydawać zarówno postanowienia, jak i zarządzenia. Zdaniem SN brak jest usprawiedliwionych podstaw do twierdzenia, iż przepis ten obejmuje także opłatę stałą od zażalenia na zarządzenie sędziego-komisarza, w tym - od zażalenia na zarządzenia o zwrocie zgłoszenia wierzytelności.

Skoro ustawodawca w art. 75 u.k.s.c wskazał tylko niektóre środki prawne, od których pobiera się opłatę stałą, to oznacza, że zróżnicował reguły pobierania opłat i ich wysokość w postępowaniu upadłościowym i naprawczym - inaczej będzie w przypadku zażalenia na postanowienie, a inaczej w przypadku zażalenia na zarządzenie.

Sąd Rejonowy, który zadał pytanie prawne, sugerował możliwość określenia opłaty od zażalenia na zarządzenie o zwrocie zgłoszenia wierzytelności na podstawie art.19 ust. 3 pkt 2 u.k.s.c., zgodnie z którym piątą część opłaty pobiera się od zażalenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zdaniem tego Sądu, w świetle art. 240 p.u.n. zgłoszone wierzytelności mogłyby stanowić "wartości wyjściowe" dla ustalenia wysokości opłaty od zażalenia na zarządzenie sędziego - komisarza o zwrocie zgłoszenia wierzytelności. Tu jednak SN zwrócił uwagę, że art. 19 u.k.s.c. powinien być interpretowany w powiązaniu z art. 18 u.k.s.c. Ułamkowa część opłaty, określona w art. 19 u.k.s.c., powinna być zatem obliczona przy uwzględnieniu opłaty pobieranej od pisma wszczynającego postępowanie, o jakim wspomina art. 18 ust. 1 u.k.s.c. W związku z tym, że de lege lata nie pobiera się opłaty od zgłoszenia wierzytelności (art. 239-240 p.u.n.), odpada możliwość określenia wysokości opłaty od zażalenia na zarządzenie sędziego - komisarza w sposób określony w art. 19 u.k.s.c.

Skoro nie można zastosować ani art. 75 pkt. 3, ani art. 19 ust. 3 pkt. 2 u.k.s.c., to właściwą podstawą prawną ustalenia opłaty od wspomnianego zażalenia stanowi art. 14 ust. 1 i 3 u.k.s.c. Jak bowiem wskazuje art. 3 ust. 2 pkt 2 u.k.s.c., opłacie podlega m.in. zażalenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. Obowiązek uiszczenia tej opłaty wynika z art.14 ust. 3 u.k.s.c., przewidującego opłatę podstawową (czyli 30 zł). W rezultacie od zażalenia na zarządzenie sędziego - komisarza o zwrocie zgłoszenia wierzytelności (art. 240 p.u.n.) pobiera się opłatę stałą określoną w art. 14 ust. 3 u.k.s.c.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2008 roku, sygn. akt III CZP 88/08