Kiedy pełna, a kiedy mała księgowość?

Czego dotyczą zmiany w rachunkowości? 

22 sierpnia 2008 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości. Ma ona na celu zminimalizowanie barier utrudniających prowadzenie działalności gospodarczej dla małych i średnich przedsiębiorców poprzez podniesienie wysokości progu przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych, po przekroczeniu którego osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mają obowiązek prowadzenia pełnej rachunkowości.

Jakie dotąd przepisy mieliśmy?

Zgodnie z dotychczas obowiązującym przepisem art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, jeżeli przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły u osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, co najmniej równowartość w walucie polskiej 800.000 euro, to podmioty te mają obowiązek stosowania przepisów ustawy o rachunkowości, a więc obowiązek prowadzenia tzw. pełnej rachunkowości w formie ksiąg rachunkowych.

Kiedy mniejsze firmy będą musiały przejść na pełną księgowość?

Wedle nowelizacji przepisy ustawy o rachunkowości będzie trzeba stosować w zasadzie do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie będą oczywiście mogły stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego również, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. 

A co, jeśli mniejsza firma prowadzi już pełną księgowość?

Przepisy nowelizacji przewidują ponadto, że osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które na dzień 1 stycznia 2008 r. były obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a w związku z podwyższeniem limitu przychodów zobowiązujących do zaprowadzenia ksiąg rachunkowych, nie są obowiązane do ich prowadzenia, mogą dokonać w 2008 r. zamknięcia ksiąg rachunkowych na ostatni dzień sierpnia 2008 r. Należy przy tym odpowiednio stosować przepisy ustawy o rachunkowości, dotyczące zamykania ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdania finansowego.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które na dzień 1 stycznia 2008 r. były obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a w związku z podwyższeniem ww. limitu przychodów nie są już obowiązane do ich prowadzenia, i które zamknęły księgi rachunkowe na podstawie omawianej nowelizacji, poczynając od pierwszego dnia września 2008 r. są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 24a ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych). W takim przypadku dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych będzie ustalany w sposób przewidziany dla podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, z uwzględnieniem dochodu wynikającego z uprzednio prowadzonych ksiąg rachunkowych. Do określenia podstawy obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2008 r. należy przyjąć dochód ustalony na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych i podatkowej księgi przychodów i rozchodów. 

W omawianej sytuacji pisemne należy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów na 2008 r. nie później niż w terminie do 20 września 2008 r. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej, zawiadomienie to winni złożyć wszyscy wspólnicy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania każdego z nich. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. 2008 r., Nr 144, poz. 900);

• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. 2002 r., Nr 76, poz. 694, ze zm.);

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 r., Nr 14, poz. 176, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl