Klauzula musi być wystawiona na nabywcę wierzytelności
W toku egzekucji doszło do cesji wierzytelności. Sąd Rejonowy wyraził pogląd, że art. 788 § 1 k.p.c. ma zastosowanie jedynie wtedy, gdy do przejścia uprawnień (wierzyciela) lub obowiązku (dłużnika) doszło przed wszczęciem egzekucji. W tej konkretnej sprawie prowadziło to do oddalenia skargi dłużnika na czynność komornika. Dłużnik odwołał się do Sądu Okręgowego, a ten przedstawił Sądowi Najwyższemu pytanie prawne: Czy dla prowadzenia egzekucji na rzecz nabywcy wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym konieczne jest nadanie klauzuli wykonalności na rzecz cesjonariusza, jeżeli do przeniesienia wierzytelności (przelewu) doszło już po wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez cedenta, ujawnionego w tytule jako wierzyciel? Czy dla określenia przesłanek wejścia do postępowania egzekucyjnego nabywcy wierzytelności w miejsce dotychczasowego wierzyciela należy stosować odpowiednio (art. 13 § 2 k.p.c.) art. 192 pkt 3 k.p.c.? W odpowiedzi SN podjął uchwałę o następującej treści:
Przepis art. 788 § 1 k.p.c. ma zastosowanie również w sytuacji, gdy uprawnienie objęte tytułem egzekucyjnym przeszło na inną osobę w drodze przelewu po wszczęciu postępowania egzekucyjnego.
Przepis art. 192 pkt 3 k.p.c. nie ma zastosowania w postępowaniu egzekucyjnym.
Wcześniej w doktrynie i orzecznictwie dominował pogląd, że zmiana wierzyciela lub dłużnika po wszczęciu tego postępowania (tj. po złożeniu wniosku o wszczęciu egzekucji) nie wymaga nadania klauzuli na nową stronę. Za wystarczające uznawano wykazanie przed komornikiem przejścia uprawnienia lub obowiązku przy pomocy odpowiedniego dokumentu.
Od stanowiska tego Sąd Najwyższy odstąpił w uchwale z dnia 29 października 2004 roku (III CZP 63/04 OSN 2005, Nr 10, poz. 174) przyjmując, że art. 788 § 1 k.p.c. ma zastosowanie również w razie przeniesienia wierzytelności (przelew) po wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podzielił ten pogląd - m.
in. dlatego, że przy przyjęciu stanowiska przeciwnego skomplikowane zagadnienia wynikające z przelewu musiałyby być rozstrzygane przez komornika, co powodowałoby wnoszenie skarg bądź też powództw przeciwegzekucyjnych, podczas gdy mogą być rozważone przez sąd, w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności. SN zwrócił też uwagę, iż z dosłownego brzmienia przepisu art. 788 § 1 k.p.c. nie wynika, by dotyczył on jedynie zmiany wierzycielu lub dłużnika przed wszczęciem egzekucji.Odnośnie art. 192 k.p.c. SN stwierdził, że może on znaleźć zastosowanie tylko do postępowania rozpoznawczego. Konsekwencje następstwa prawnego w postępowaniu klauzulowym reguluje szereg przepisów k.p.c. Zgoda dłużnika na dokonywanie czynności (której wymaga art. 192 pkt 3 k.p.c.) zarówno w postępowaniu klauzulowym, jak i we właściwej egzekucji nie daje się pogodzić z celem postępowania egzekucyjnego. Nadto istnieją przepisy (art. 848 k.p.c., art. 930 k.p.c.), które regulują sytuacje zbliżone do art. 192 pkt 3 k.p.c., co dodatkowo sprzeciwia się stosowaniu tego przepisu w postępowaniu egzekucyjnym.
Uchwała z dnia 5 marca 2009 roku, sygn. akt III CZP 4/09
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?