Koncesje na roboty budowlane (stan prawny obowiązujący do dnia 24 maja 2006 r.)

Co to są koncesje na roboty budowlane?

Zgodnie z definicją ustawową koncesje na roboty budowlane to zamówienia publiczne na roboty budowlane, z tą różnicą, że wynagrodzeniem wykonawcy jest prawo do eksploatacji obiektu budowlanego albo takie prawo wraz z zapłatą. Zatem koncesje na roboty budowlane tym różnią się od zwykłych zamówień na roboty budowlane, że wykonawca nie otrzymuje zamian za wykonanie obiektu budowlanego zapłaty tylko prawo do eksploatacji obiektu budowlanego, albo takie prawo wraz z częściową zapłatą. Prawo do eksploatacji oznacza, że wykonawca może pobierać od innych podmiotów, z wyłączeniem zamawiającego, opłaty za korzystanie z wzniesionego przez siebie obiektu budowlanego.

Przykład: Gmina Miasto X w związku z deficytem miejsc parkingowych na terenie miasta zamierza wznieść wielopoziomowe parkingi dla pojazdów mechanicznych. Jednak możliwości finansowe nie pozwalają jej sfinansowanie w całości takiej inwestycji. Udziela więc koncesji na roboty budowlane, na podstawie której zwycięski wykonawca będzie mógł w zamian za wzniesienie obiektu budowlanego, sfinansowanego z własnych funduszy, pobierać opłaty od zaparkowanych na parkingu pojazdów mechanicznych.

Oczywiście koncesje na roboty budowlane udzielane są na określony okres czasu. Po upływie okresu określonego w umowie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego przechodzi na zamawiającego. Staje się on wówczas wyłącznym zarządcą wzniesionego obiektu budowlanego. Wykonawca ze środków pochodzących z eksploatowanego obiektu budowlanego wyrównuje sobie koszty związane ze sfinansowaniem obiektu budowlanego oraz wypracowuje zysk.

W jaki sposób udziela się koncesji na roboty budowlane?

Udzielenie koncesji jest normalnym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, w którym mają zastosowanie przepisy Prawa zamówień publicznych. Postępowanie to charakteryzuje się jednak pewnymi odmiennościami w stosunku do zwykłego postępowania.

Koncesji udziela się stosując odpowiednio przepisy o przetargu nieograniczonym, przetargu ograniczonym oraz negocjacji z ogłoszeniem. Oznacza to, że zamawiający udziela koncesji na roboty budowlane w trybie przetargu nieograniczonego, ograniczonego albo negocjacji z ogłoszeniem z pewnymi szczególnymi odrębnościami dotyczącymi wyłącznie tego koncesji. Dlatego też w dalszej części porady zostaną omówione wyłącznie te regulacje szczególne, które mają zastosowanie przy udzielaniu koncesji.

Czym różni się postępowanie o udzielenie koncesji na roboty budowlane od innych postępowań?

Udzielając koncesji na roboty budowlane zamawiający:

• w postępowaniach o wartości przekraczającej 60.000 euro, wyznacza termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu nie krótszy niż 52 dni od dnia przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu.
• może określić kryteria oceny ofert odwołujące się do właściwości wykonawcy,
• może żądać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, aby wykonawca, któremu udzielono koncesji (koncesjonariusz), zawarł z innymi podmiotami umowy o podwykonawstwo o wartości stanowiącej co najmniej 30 % całkowitej wartości koncesji. Podkreślić w tym miejscu należy, że w rozumieniu ustawy nie są traktowane jako umowy o podwykonawstwo umowy zawarte między wykonawcami w celu wspólnego celu wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia oraz umowy z przedsiębiorstwami pozostającymi z wykonawcą w stosunku zależności lub dominacji w rozumieniu ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Jakie są obowiązki koncesjonariusza?

Wykonawca, którego oferta została wybrana i któremu udzielono koncesji na roboty budowlane (koncesjonariusz), wykonując zamówienie publiczne może być sam zobowiązany do stosowania Prawa zamówień publicznych w całości lub w części. Jest to uzależnione od formy prawnej koncesjonariusza. Jeżeli koncesjonariusz jest:

• jednostką sektora finansów publicznych,
• nie będącą jednostką sektora finansów publicznych państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej
• innym niż wyżej wymienionym podmiotem, gdy ponad 50% udzielanego przez nie zamówienia jest finansowane ze środków publicznych lub przez: jednostki sektora finansów publicznych, nie będącą jednostką sektora finansów publicznych państwową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub „instytucję prawa publicznego”
• „instytucją prawa publicznego” - jest obowiązany stosować prawo zamówień publicznych przy udzielaniu zamówień wynikających z wykonania koncesji

Jeżeli zaś koncesjonariusz nie jest żadnym z wyżej wymienionych podmiotów, przy udzielaniu zamówień związanych z wykonaniem koncesji jest obowiązany do:

• stosowania przepisów ustawy dotyczących ogłoszeń, z wyłączeniem wstępnego ogłoszenia informacyjnego
• określania terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz terminów składania ofert zgodnie z odpowiednimi przepisami dotyczącymi przetargu ograniczonego,
• przeprowadzania postępowań z zachowaniem zasad równości i uczciwej konkurencji

Pamiętaj, że:

• W przypadku udzielania koncesji na roboty budowlane zamawiający nie ma obowiązku uzyskiwania zgody Prezesa Urzędu na zawarcie umowy na czas dłuższy niż 3 lata.
• Jeżeli wartość zamówienia przekracza 5.000 euro minimalny termin składania wniosków liczy się od dnia przekazania ogłoszenia Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich
• "Instytucje prawa publicznego" to inne niż jednostki sektora finansów publicznych osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli jednostki sektora finansów publicznych lub niebędące takimi jednostkami państwowe jednostki ogranizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: finansują je w ponad 50 % lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. (Dz. U. 2004 r., Nr 19, poz. 177).

Zespół
e-prawnik.pl