Konsekwencje finansowe rozszerzenia zadań publicznych jednostek samorządu terytorialnego
31 maja Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rady Miejskiej w Bełżycach w sprawie zbadania konstytucyjności niektórych przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Trybunał orzekł, że art. 61 i art. 69 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego są zgodne z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego rozszerzenie przez ustawę zadań publicznych jednostek samorządu terytorialnego, nie może przesądzać o niekonstytucyjności danej regulacji, jeżeli dochody z innych źródeł umożliwiają ich realizację. Jedną z przesłanek koniecznych dla stwierdzenia niekonstytucyjności regulacji (ograniczającej dochody jednostek samorządu) jest wykazanie, że w wyniku wejścia w życie tej regulacji, jednostki samorządu nie są w stanie realizować niektórych lub też wszystkich zadań bez dochodów, których zostały pozbawione. Uznanie zatem, że zaskarżone przepisy są niezgodne z art. 167 ust. 1 i 4 Konstytucji byłoby możliwe jedynie wówczas, gdyby okazało się, że nowe regulacje uniemożliwiają zapewnienie gminom odpowiedniego udziału w dochodach publicznych.
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że wnioskodawca, zarzucając niezgodność przepisów z art. 167 Konstytucji, nie może ograniczyć się do stwierdzenia, iż dochody jednostek samorządu nie są wystarczające by zrealizować zadania publiczne. Powinien on przedstawić argumenty wskazujące na dysproporcje między zakresem zadań i dochodów administracji rządowej oraz poszczególnych szczebli samorządu. Należałoby zatem wykazać, że nie ma możliwości zapewnienia gminom takiego udziału w dochodach publicznych, który byłby odpowiedni do nałożonych zadań. W tym przypadku chodzi o obowiązek finansowania oświetlenia ulic, placów i dróg znajdujących się na terenie gminy (włączenie do zadań własnych gminy finansowania oświetlenia dróg położonych na jej obszarze, chociaż nie pozostających w jej zarządzie) oraz pozbawienie gmin dotacji z budżetu państwa na pokrywanie kosztów zadania własnego w postaci wypłaty dodatków mieszkaniowych. TK wskazał, że system finansowy gmin przewiduje szereg mechanizmów m.in. subwencję ogólną, która w przypadku słabszych finansowo gmin przybiera postać subwencji wyrównawczej. Jej wysokość i sposób kalkulowania mają służyć wyrównywaniu dysproporcji w dochodach własnych gminy.
Trybunał stwierdził, że podstawę do stwierdzenia niezgodności ustawy z art. 167 ust. 1 Konstytucji mogą stanowić tylko oczywiste dysproporcje występujące między zakresem zadań a poziomem dochodów, występujące przy podziale środków między administrację rządową a poszczególne stopnie samorządu terytorialnego, na co nie wskazuje analiza zaskarżonych przepisów.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 maja 2005 r., sygn. akt K 27/04
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?