SÄ…d Rejonowy wezwaÅ‚ pozwanego do uiszczenia opÅ‚aty od zarzutów od nakazu zapÅ‚aty. Termin do wniesienia opÅ‚aty mijaÅ‚ 15 stycznia, tymczasem pieniÄ…dze wpÅ‚ynęły na konto SÄ…du w dniu 22 stycznia, dlatego SÄ…d zarzuty odrzuciÅ‚ – jako nieopÅ‚acone w terminie. Pozwany wniósÅ‚ zażalenie, w którym podniósÅ‚, że opÅ‚atÄ™ uiÅ›ciÅ‚ na poczcie w dniu 15 stycznia, na dowód czego przedstawiÅ‚ odcinek wpÅ‚aty. SÄ…d OkrÄ™gowy, który rozpatrywaÅ‚ zażalenie, powziÄ…Å‚ wÄ…tpliwość, czy za dzieÅ„ uiszczenia opÅ‚aty należy przyjąć dzieÅ„ nadania przekazu w urzÄ™dzie pocztowym, czy dzieÅ„ wpÅ‚ywu pieniÄ™dzy na rachunek sÄ…du. Takie pytanie przedstawiÅ‚ SÄ…dowi Najwyższemu, który w odpowiedzi podjÄ…Å‚ uchwaÅ‚Ä™:
Datą uiszczenia opłaty sądowej przekazem pocztowym realizowanym za pośrednictwem operatora publicznego świadczącego powszechne usługi pocztowe jest data nadania przekazu potwierdzona przez operatora.
OpÅ‚aty sÄ…dowe uiszcza siÄ™ przelewem na rachunek sÄ…du albo gotówkÄ…, bezpoÅ›rednio w kasie sÄ…du lub w formie znaków sÄ…dowych (§ 2 ust. 1 rozporzÄ…dzenia Ministra SprawiedliwoÅ›ci z dnia 31 stycznia 2006 roku w sprawie sposobu uiszczania opÅ‚at sÄ…dowych w sprawach cywilnych, Dz. U. Nr 27, poz. 199 ze zmianami). Co prawda w przepisach nie przewidziano uiszczania opÅ‚at w drodze przekazu pocztowego, ale ten sposób jest czÄ™sto wykorzystywany przez strony postÄ™powaÅ„ sÄ…dowych.
IstotÄ… przekazu pocztowego jest wypÅ‚acenie (dorÄ™czenie) adresatowi – na polecenie nadawcy – okreÅ›lonej kwoty pieniężnej w gotówce. Ze wskazanych na poczÄ…tku sposobów jest to zatem szeroko rozumiana "wpÅ‚ata gotówkowa".
SN zaznaczyÅ‚, że w niniejszej sprawie chodziÅ‚o o przekaz pocztowy realizowany przez "PocztÄ™ PolskÄ…" (obecnie jest to spóÅ‚ka akcyjna, w której jedynym akcjonariuszem jest Skarb PaÅ„stwa). SpóÅ‚ka "Poczta Polska" ma szczególnÄ… pozycjÄ™, bo Å›wiadczy usÅ‚ugi pocztowe w imieniu paÅ„stwa i ma prawo używania godÅ‚a Rzeczypospolitej Polskiej i pieczÄ™ci urzÄ™dowych z wizerunkiem orÅ‚a. "Poczta Polska" wykonuje zadania operatora publicznego i ma obowiÄ…zek Å›wiadczyć usÅ‚ugi na terenie caÅ‚ego kraju – w tym m.in. realizować przekazy pocztowe.
Ta wyjÄ…tkowa pozycja sprawia, że czynnoÅ›ciom wykonywanym za poÅ›rednictwem poczty nadawane sÄ… specjalne skutki. Ustawodawca obdarza operatora publicznego szczególnym zaufaniem i czÄ™sto ustanawia domniemanie, że czynność dokonana "na poczcie" jest skuteczna wobec adresata już z chwilÄ… jej dokonania (np. dzieÅ„ nadania pisma procesowego w urzÄ™dzie pocztowym jest uznawany za dzieÅ„ zÅ‚ożenia go w sÄ…dzie – art. 165 § 2 k.p.c.). Zdaniem SN domniemanie to należy odnieść także do uiszczenia opÅ‚aty sÄ…dowej przekazem pocztowym, zwÅ‚aszcza że potwierdzenie jego dokonania ma moc dokumentu urzÄ™dowego (art. 45 Prawa pocztowego). SN zastrzegÅ‚ jednoczeÅ›nie, że takich skutków nie można przypisać czynnoÅ›ciom podejmowanym za poÅ›rednictwem innych osób niż operator publiczny. Nawet od dziaÅ‚alnoÅ›ci "Poczty Polskiej" jako operatora publicznego należy wyraźnie oddzielić jej dziaÅ‚alność gospodarczÄ… w postaci poÅ›rednictwa w wykonywaniu usÅ‚ug finansowych. Na tym polu "Poczta Polska" nie dziaÅ‚a już jako operator publiczny, lecz jako "zwykÅ‚y" przedsiÄ™biorca, w zwiÄ…zku z czym nie majÄ… do niej w tym zakresie ww. domniemania. To samo dotyczy usÅ‚ug finansowych Å›wiadczonych przez innych przedsiÄ™biorców zajmujÄ…cych siÄ™ dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… polegajÄ…cÄ… na transferze pieniÄ™dzy, np. operatorów prywatnych, parabanków lub instytucji dorÄ™czeniowych W tym zakresie termin uiszczenia opÅ‚aty ocenia siÄ™ tak, jak w prawie prywatnym, (strona zobowiÄ…zana do uiszczenia opÅ‚aty, ponosi zwiÄ…zane z dziaÅ‚aniem poÅ›rednika ryzyko opóźnienia lub niewpÅ‚yniÄ™cia opÅ‚aty na rachunek sÄ…du).
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 roku, sygn. akt III CZP 115/10