Stan faktyczny
4 lata temu pracowałem dla ogromnej firmy (doskonale prosperującej) w Polsce. W związku ze swoim wykształceniem (3 studia wyższe) i zainteresowaniami próbowałem się przenieść do działu planowania finansowego. W tym celu poza godzinami pracy (używając starych danych firmy, żeby zilustrować przydatność i umożliwić czytającym zrozumienie) przygotowałem 80 stronicowa prezentacje (wykraczającą zupełnie poza moje obowiązki; nie miałem wpisanej w umowie o pracy klauzuli, że wszystko co stworzę także poza godzinami pracy należy do mojego ówczesnego pracodawcy) w jaki sposób firma może dodatkowo zarobić kilka milionów dolarów powiększając swój udział rynkowy (poprzez lepszą koordynacje działów sprzedaży, marketingu, dystrybucji). Prezentacje przekazałem dyrektorowi finansowemu pytając czy było by dla mnie miejsce w dziale planowania finansowego. Potem zostało to przekazane do dyrektora zarządzającego, który przekazał to dyrektorowi sprzedaży. Przez pół roku nie otrzymałem odpowiedzi. Zostałem zmuszony do opuszczenia firmy. Na co przystałem, jako że chciałem pracować dla działu planowania, a nie kontynuować pracę na swoim dotychczasowym stanowisku w dziale systemów finansowych. Ku mojemu zaskoczeniu w Sylwestra (01.01.2005) usłyszałem od Dyrektora Firmy na Kraje Europy Południowej, że moje opracowanie "jest wciąż aktualne". Osoba ta nie miała prawa wiedzieć, że moje opracowanie istnieje. Fakt, że ten człowiek dowiedział się o mojej prezentacji oznacza, że przez wiele lat mój dokument żył swoim życiem. Chciałbym zapytać czy prawa własności intelektualnej wygasają np. przed upływem 5 lat? Dlaczego moje opracowanie / prezentacja była i jest wykorzystywana przez dział sprzedaży owej firmy, podczas gdy mnie zmuszono do opuszczenia firmy? Co mogę zrobić dalej? Do kogo (jakiego prawnika) się zwrócić, by upomnieć ową (bardzo bogatą) firmę, że w ten sposób się nie postępuje? Jakie mogły by być szacunkowe koszty?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:
-
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2000 r., Nr 80 poz. 904 ze zmianami),
-
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2001 r., Nr 49 poz. 508 ze zmianami).
Ochrona na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
W przedstawionym stanie faktycznym niezwykle istotne znaczenie mają podane przez Pana szczegóły. Na ich podstawie można uznać, że stworzone przez Pana opracowanie posiada jednocześnie charakter utworu w rozumieniu prawa autorskiego (chronionego prawem autorskim) jak i projektu racjonalizatorskiego, którego prawna regulacja ochrony twórcy znajduje się w ustawie prawo własności przemysłowej.
Opracowanie, które Pan stworzył ma charakter utworu, ponieważ posiada on dwie cechy niezbędne do uznania danego wytworu za utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Opracowanie to jest bowiem przejawem działalności twórczej (cecha oryginalności), gdyż jest wytworem stworzonej przez Pana koncepcji, pomysłu, a także posiada indywidualny charakter (cecha indywidualności), gdyż przedstawia nowe, indywidualne rozwiązania. Posiadanie przez opracowanie tych dwóch cech wystarcza za uznanie takiego opracowania za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, będącego przedmiotem ochrony prawno - autorskiej. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ochrona prawno – autorska powstaje w razie stworzenia utworu ustalonego w jakiejkolwiek postaci, bez względu na sposób jego wyrażenia, przeznaczenia lub wartości. Do objęcia danego utworu ochroną prawną nie jest wobec tego konieczne zgłoszenie danego utworu do określonej instytucji czy też oznaczenie go specjalnym znakiem (jak w prawie amerykańskim – poprzez dodanie znaku ©).
Duże znaczenie dla prawnej oceny przedstawionego stanu faktycznego ma okoliczność, że opracowanie wykonał Pan jako pracownik pewnej firmy (dalej: Firmy). Zgodnie z ogólną zasadą wyznaczoną przez art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, majątkowe prawa autorskie do utworu stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, przechodzą na pracodawcę w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej. Aby jednak majątkowe prawa autorskie do utworu stworzonego przez pracownika przeszły na pracodawcę, konieczne jest stwierdzenie, iż utwór ten powstał w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy.

Potrzebujesz porady prawnej?
Zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego
Interpretacja MF Minister Finansów w dniu 15 września 2020 r. wydał interpretację ogólną Nr DD3.8201.1.2018. Wynika z niej, że na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z (...)
Naruszenie dóbr osobistych pracownika
W poradzie niniejszej staramy się odpowiedzieć, jakie działania pracodawcy są zgodne z prawem, a jakie naruszają dobra osobiste pracownika, o które pracodawca ma obowiązek dbać. Dla naszych rozważań najistotniejsza jest ochrona jaką przewiduje prawo pracy w stosunku do pracownika. Pracodawca (...)
Utwór pracowniczy - czyli przejaw działalności twórczej powstały w ramach stosunku pracy
Pracownicy coraz częściej tworzą dzieła w ramach różnych forma zatrudnienia w tym stosunku pracy. Będąc pracownikiem musimy pamiętać, że co do zasady autorskie prawa majątkowe do utworów pracowniczych należą do pracodawcy. W celu przybliżenia poruszonego tematu zapraszamy (...)
Żądanie naprawienia szkody z tytułu naruszenia majątkowych praw autorskich
5 listopada 2019 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Najwyższego, Izby Cywilnej dotyczące żądania naprawienia szkody z tytułu naruszenia majątkowych praw autorskich. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy (...)
W podatku od spadku i darowizn dla ustalenia obowiązującego stanu prawnego w pierwszej kolejności należy ustalić, kiedy nastąpiło nabycie (tj. śmierć osoby, po której nabywamy określone rzeczy). Poniższe wyjaśnienia odnoszą się do nabycia tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, (...)
Intercyza - stan prawny obowiązujący od 20 stycznia 2005 r.
Co to jest intercyza i dlaczego decydujemy się na jej zawarcie? Intercyza jest to majątkowa umowa małżeńska, na mocy której małżonkowie dokonują wyboru ustroju majątkowego jaki będzie regulował ich stosunki majątkowe w trakcie trwania małżeństwa. Panujący między małżonkami (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Zasady postępowania oraz środki przymusu, jakie mogą być stosowane przez administracyjne organy egzekucyjne w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków, uregulowane zostały w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – (...)
Umowy o przeniesienie praw autorskich oraz umowy licencyjne
Umowy dotyczące autorskich praw majątkowych Umowa o przeniesienie praw autorskich polega na tym, że przenoszący prawa autorskie wyzbywa się całkowicie władztwa nad tymi prawami na rzecz nabywcy. Umowa taka powinna zostać sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Samo (...)
Rewolucyjne zmiany w regulacjach majątków małżonków!
Pomimo tego, iż stosunki rodzinne wydają się być tymi, które przede wszystkim powinny cechować się stabilnością i w tym zakresie czasem konieczne są zmiany, czy też modyfikacje. Zawsze celem jest oczywiście dostosowywanie przepisów do realiów społecznych. Tak też (...)
Od wynagrodzenia za utwór trzeba odprowadzić składki
Do Sądu Najwyższego wpłynęło pytanie prawne Sądu Apelacyjnego: czy otrzymane przez pracownika wynagrodzenie z tytułu zawartej z pracodawcą umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu dydaktycznego stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe (...)
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich (...)
Nabycie niektórych rodzajów usług i praw a koszty
Koszty uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług i praw Poniższe wyjaśnienie dotyczy nowych przepisów art. 15e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 (...)
Podatek od spadku - Co jest opodatkowane? Jak ustalić wysokość opodatkowania?
Fakt dziedziczenia bądź otrzymania zachowku przynosi ze sobą nie tylko potencjalne korzyści w postaci przedmiotów spadkowych, ale także szereg obowiązków. Wśród nich oczywiście jednymi z ważniejszych są obowiązki podatkowe. Czy każdy z nas pamięta, iż w przypadku, gdy (...)
Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania - stan prawny obowiązujący od 20 stycznia 2005 r.
Jeżeli istnieje między małżonkami rozdzielność majątkowa, to czy masz powody obawiać się komornika? W systemie rozdzielności majątkowej istnieją jedynie dwa majątki: majątek osobisty żony i majątek osobisty męża, a zatem nie występuję w ogóle majątek wspólny. (...)
Nowe zasady korzystania z 50% kosztów uzyskania przychodów
Skąd zmiany? Nowe zasady korzystania z 50% kosztów uzyskania przychodów wprowadzane są ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...)
Wchodząca w życie 20 I 2005 r. nowelizacja do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w dość istotny sposób zmieniła dotychczas obowiązujące stosunki majątkowe między małżonkami. Przede wszystkim poszerzono katalog ustrojów majątkowych mogących istnieć między małżonkami, (...)
Przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich a VAT
Jaka stawka VAT obowiązuje na usługi twórców i artystów wykonawców? Usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub (...)
Czy rozumiesz treść autorskiej umowy licencyjnej?
Czy rozumiesz treść autorskiej umowy licencyjnej? W prawie autorskim rozróżnia się dwa rodzaje praw. Mianowicie wyróżnia się osobiste prawa autorskie i majątkowe prawa autorskie. Zasadą jest, chyba że konkretny przepis stanowi inaczej, iż autorskie prawa majątkowe mogą (...)
RODO w pracy - przetwarzanie danych w miejscu pracy.
Niniejszy artykuł uwzględnia zmiany wynikające z postanowień ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) oraz nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzonej ustawą z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych. Rozporządzenie 2016/679 dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony (...)
Czym są dobra osobiste? Dobra osobiste są atrybutem każdej osoby fizycznej. Ze względu na ich charakter, dobra osobiste są nieodłącznie związane z człowiekiem, bez względu na stan jego zdrowia czy psychiki. Dlatego też są one niezbywalne i niedziedziczne - czyli prawa do dóbr osobistych (...)