Nowa ustawa o kosztach sądowych i zmiana kodeksu postępowania cywilnego
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Projektowana ustawa ma za zadanie przyczynić się do usprawnienia i przyspieszenia postępowania cywilnego. Wprowadza się istotne zmiany związane z czynnościami sądowymi w sprawach cywilnych. Dotyczą one ustalania wysokości i pobierania od stron opłat sądowych, pobierania zaliczek na wydatki, zwalniania od kosztów sądowych oraz egzekucji należności Skarbu Państwa z tego tytułu. Założeniem projektu ustawy jest uporządkowanie systemu prawa poprzez koncentrację w jednym akcie prawnym wszystkich istotnych regulacji dotyczących kosztów sądowych w sprawach cywilnych.
W wyniku przyjętego projektu ustawy, czynności związane z kosztaminsądowymi powierzone zostaną referendarzom sądowym, co powinno odciążyć sędziów. Ponadto, w maksymalnie szerokim zakresie ustalono stałe opłaty sądowe, co powinno usprawnić sposób ich pobierania. Uszczegółowiono także kwestie związane z uzyskiwaniem zwolnień od kosztów sądowych, co pozwoli na szybsze i sprawniejsze rozpatrywanie wniosków w tej sprawie.
Projektowana ustawa powinna również uporządkować regulację dotyczącą kosztów sądowych w sprawach cywilnych.
W proponowanej ustawie przewidziano stosunkowo obszerną nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, konieczną ze względu na przeniesienie pewnych materii z ustawy do Kodeksu i z Kodeksu do ustawy.
Zakres przedmiotowy projektowanych zmian obejmuje m.in.:
- projekt nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, która ma zastąpić obowiązującą ustawę z 1967 roku, z odmiennym - szerszym - w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy, przedmiotem regulacji;
- nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego;
- zmiany w innych obowiązujących ustawach.
Dzięki projektowanej ustawie zostaną zrealizowane szczegółowe cele:
- Obniżenie wysokości kosztów ponoszonych przez strony w związku z prowadzeniem postępowania cywilnego. Służy temu obniżenie opłaty stosunkowej (procent wartości przedmiotu sporu) z 8 do 5 proc.
w sprawach o roszczenia pieniężne oraz wprowadzenie w szerokim zakresie opłat stałych, które w sprawach o prawa majątkowe powinny być niże od opłat stosunkowych.
- Usprawnienie postępowania - zarówno jeśli chodzi o pobieranie kosztów sądowych, jak i postępowanie sądowe jako takie (np. poprzez eliminację możliwości wniesienia zażalenia na prawie każdą decyzję w sprawie kosztów - co obecnie w istotny sposób przedłuża postępowanie).
- Uproszczenie związane z ponoszeniem kosztów sądowych przez strony, np. poprzez wprowadzenie w szerokim zakresie opłat stałych, niewymagających obliczeń arytmetycznych, które byłyby uiszczane w najprostszy sposób - w postaci znaczków opłaty sądowej naklejanych bezpośrednio na wnoszonym do sądu piśmie.
- Wprowadzenie nowego, uproszczonego i czytelnego systemu opłat sądowych. Jednoznaczny „taryfikator” umożliwi wprowadzenie obowiązku obliczania wysokości opłat przez adwokatów lub radców prawnych oraz przedsiębiorców, co usprawni postępowanie na etapie pobierania opłat.
- Ograniczenie zwolnień od kosztów sądowych, zarówno przedmiotowych, jak i podmiotowych. Ograniczenie dotychczas bardzo rozległych zwolnień od kosztów sądowych ma sprawić, że mimo istotnego obniżenia wysokości opłat sądowych w sprawach cywilnych, dochody budżetu państwa z tego tytułu nie zostaną uszczuplone.
Ponadto przewidziano nałożenie także, na państwowe i samorządowe osoby prawne, obowiązku ponoszenia kosztów sądowych (z możliwością ubiegania się o zwolnienie od nich przez sąd) pozwoli na lepsze monitorowanie i kontrolowanie sposobu wydawania publicznych funduszy.
Najważniejsze zmiany w stosunku do stanu dotychczas obowiązującego dotyczą:
- wprowadzenia jednolitej kategorii opłaty sądowej;
- ustawowego uregulowania wysokości opłat sądowych;
- wprowadzenia w szerokim zakresie opłat stałych oraz obniżenia opłaty stosunkowej do 5 proc.;
- ograniczenia ustawowych zwolnień od kosztów sądowych, zarówno podmiotowych, jak i przedmiotowych;
- rozbudowania przepisów dotyczących zasad, przesłanek i trybu przyznawania sądowego zwolnienia od kosztów sądowych;
- powierzenia referendarzom sądowym czynności w zakresie zwalniania od kosztów sądowych;
- wprowadzenia obowiązku uiszczenia opłaty stałej - bez wcześniejszego wzywania do jej uiszczenia;
- wprowadzenia obowiązku uiszczenia również opłaty stosunkowej, obliczonej od wskazanej w piśmie wartości przedmiotu sporu, lub zaskarżenia od pisma wnoszonego przez adwokata lub radcę prawnego oraz przedsiębiorcę w sprawach gospodarczych, sposobu uiszczania opłaty stosunkowej;
- ograniczenia katalogu zaskarżalnych zarządzeń przewodniczącego oraz postanowień sądu w kwestiach związanych z kosztami sądowymi;
- wprowadzenia niskich opłat w postępowaniu uproszczonym.
Źródło: Centrum Infromacyjne Rządu.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?