Nowelizacja VAT- pozostałe zmiany

Nowela kwietniowa ustawy VAT niesie szereg innych szczegółowych zmian, mających  duże znaczenie w indywidualnych przypadkach. Wiele z nich poprawia i precyzuje  dotychczasowe przepisy.

Jakie zmiany nastąpiły w zakresie nieodpłatnego przekazania towarów i usług?

Nowelizacja wniosła ulepszenie przepisów dotyczących nieodpłatnego przekazania towarów i prezentów małej wartości. Zmieniono definicję prezentu małej wartości oraz próbki, dodano trzecią kategorię (drukowane materiały reklamowe i informacyjne) przedmiotów których nieodpłatne przekazanie nie rodzi obowiązku zapłaty podatku.

Co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają czynności dokonywane za wynagrodzeniem. Artykuł 7 ustęp 2 ustawy zrównuje z odpłatną dostawa towarów przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości bądź w części. Opodatkowaniu nie podlegają jednak: nieodpłatne przekazanie prezentów, próbek oraz -w brzmieniu ustawy po nowelizacji – nieodpłatne przekazanie materiałów reklamowych i informacyjnych.

Jak zmieniła się definicja próbki?

Nowelizacja usunęła wywołującą wątpliwości definicję próbki - która stanowiła, iż próbką jest najmniejsza ilość towaru zachowująca właściwości. W świetle nowych przepisów próbką jest niewielka ilość towaru reprezentująca określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszystkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość przekazywanych próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy.

Jak zostało już wcześniej wspomniane nieodpłatne przekazanie próbek nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak zmieniła się definicja prezentu?

Nowa definicja stanowi, iż prezentami są przekazywane jednej osobie towary:

• o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł- po warunkiem, że podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób, którym prezenty zostały przekazane

• jeżeli taka ewidencja nie jest prowadzona prezentem może być towar, którego jednostkowy koszt wytworzenia nie przekracza 5 zł.

W przeciwnym wypadku, tzn. w przypadku braku ewidencji lub przekroczenia przez prezent kwoty 100 zł dla jednej osoby- nieodpłatne przekazanie takich towarów będzie opodatkowane.

Z dniem 01.06.2005 roku zniknie również roczny limit dotyczący przekazań prezentów o małej wartości w wysokości 0,125% wartości sprzedaży opodatkowanej z poprzedniego roku podatkowego.

Drukowane materiały reklamowe i informacyjne

Towary te stanowią trzecią- nową kategorię przedmiotów nieodpłatnie przekazywanych, których przekazanie nie jest opodatkowane. Wyróżnienie tej kategorii pozwala odróżnić te materiały od prezentów, a w związku z powyższym uniezależnić ich ilość oraz wartość od opodatkowania. Nie podlegają one więc podatkowi bez względu na ich ilość w jakiej zostały przekazane jaki i wartość.

WDT- likwidacja wymogu posiadania potwierdzenia odebrania towaru przez nabywcę

Ustawa w dotychczas obowiązującym brzmieniu wprowadzała - jako warunek konieczny zastosowania stawki 0%- przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy wymóg posiadania potwierdzenia odebrania towaru przez nabywcę w innym państwie. Wymóg ten był specyficzny dla polskiej ustawy- nieznany podatnikom z innych krajów. Polscy podatnicy często napotykali na trudności w uzyskaniu takiego potwierdzenia, ponieważ przedsiębiorcy z innych krajów nie dostrzegali wagi takiego dokumentu, często wymagając jednocześnie uiszczenia dodatkowych opłat. Konieczność posiadania takiego dokumentu - obok potwierdzenia wywozu stanowiła dla polskich przedsiębiorców wymóg bardzo uciążliwy. Kwietniowa nowela ustawy likwiduje powyższy obowiązek.

Czego dotyczą pozostałe ważniejsze zmiany?

 Wśród ważniejszych zmian znajdują się również:

• Wyłączenie spod definicji działalności gospodarczej, a co za tym idzie- wyłączenie spod opodatkowania: usług twórców i artystów oraz kontraktu menadżerskiego, także umowy zlecenia zawierane z własnym pracodawcą, które do tej pory stanowiły odrębna kategorię - zostały zrównane z innymi umowami zlecenia- są one nieopodatkowane jeżeli zleceniobiorca nie odpowiada za ich efekt wobec osób trzecich Wprowadzono też zmianę, w myśl której umowy zlecenia nie podlegają VAT także wtedy, gdy są wynagradzane za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi

• Zmiana momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku wydania towarów przez komitenta na rzecz komisanta - obowiązek powstaje z chwilą otrzymania przez komitenta zapłaty nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dostawy towarów dokonanej prze komisanta

• Zmiana definicji uszlachetnienia. Obecnie uszlachetnienie może być świadczone również na zlecenie podmiotów mających siedzibę poza terytorium kraju (a nie jak do tej pory na zlecenie podmiotów spoza Wspólnoty) w przypadku gdy usługi te dotyczą towarów wytworzonych na terytorium Wspólnoty (a nie jak do tej pory terytorium kraju). Pozostałe warunki pozostały niezmienione.

• Rozszerzenie wykazu usług niematerialnych dla których miejscem świadczenia jest miejsce siedziby usługobiorcy. Zakres usług został poszerzony o doradztwo w zakresie sprzętu komputerowego, w zakresie oprogramowania i w zakresie badań i analiz technicznych. Zmienione zostało również miejsce świadczenia przez pośredników usług pomocniczych- miejscem tym (z pewnymi wyjątkami) nie jest już miejsce ich wykonania lecz miejsce świadczenia usług, z którymi usługi te są związane. W przypadku usług wykonywanych przez pośredników a związanych z dostawą towarów- miejscem ich świadczenia jest miejsce dokonania dostawy towarów (z zastrzeżeniami)

• Poszerzenie obowiązku dokumentowania transakcji za pomocą kas fiskalnych. Również podatnicy sprzedający na rzecz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić rejestrację z pomocą kas

Jak wygląda lista pozostałych zmian?

• Zmiana definicji produktów rolnych. Produktami rolnymi są towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych przez niego w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim

• w przepisach dotyczących eksportu towarów doprecyzowano właściwość urzędu celnego wywozu oraz zmieniono świadczenie usługi z „w imieniu podatnika” na „na rzecz podatnika” oraz doprecyzowano który urząd celny potwierdza wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty

• dookreślono, iż w przypadku eksportu, jeżeli wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy licząc od dnia otrzymania części należności- – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania części należności;

• nastąpiły również zmiany co do miesiąca korekty w sytuacji gdy podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz z opóźnieniem. Korekta może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument

• dodano właściwość organów dla podmiotów nieposiadających ani stałego miejsca zamieszkania lub siedziby albo stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce (Naczelnik Drugiego urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście). Organ ten jest również właściwy w przypadku gdy nie jest możliwym ustalenie właściwości miejscowej w żaden z wymienionych w przepisach sposobów

• doprecyzowano miejsce opodatkowania dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, i antyków. Są one opodatkowane na terytorium państwa UE, w których rozpoczęła się ich wysyłka lub transport. W ten sposób wskazano, że towary te podlegają VAT według zasad właściwych dla dostaw wewnątrzwspólnotowych, a nie krajowych.

• doprecyzowano, iż potwierdzenie procedury wywozu towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika w przypadku gdy zamierza on dokonać eksportu powinno być dokonane przez urząd celny państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. W takim przypadku dokonana dostawa nie jest wewnątrzwspólnotową

• dodano przepis że nie jest wewnątrzwspólnotową dostawa towarów opodatkowanych według zasad określonych w art. 120 ust. 4 i 5 - czyli opodatkowanych na zasadzie marży towarów używanych, antyków, dzieł sztuki i przedmiotów kolekcjonerskich nabytych przez podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odsprzedaży.

• dodano przepis, iż jednostka organizacyjna osoby prawnej będącej organizacją pożytku publicznego może być podatnikiem za zgodą naczelnika urzędu skarbowego

• zmieniono terminy powstawania obowiązku podatkowego. Skrócono termin w przypadku braku obowiązku rozliczenia zwrotów wydawnictw. Obowiązek podatkowy powstaje z chwila wystawienia faktury, nie później jednak niż po upływie 120 dni licząc od pierwszego dnia wydania tych wydawnictw W przypadku opłat na rzecz członków spółdzielni – obowiązek powstaje z chwilą upływu terminu zapłaty. W niektórych przypadkach określonych w ustawie otrzymanie części zapłaty lub części wkładu budowlanego i mieszkaniowego powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Doprecyzowano iż zasady powstawania obowiązku podatkowego wyrażone w art. 19 ustawy stosuje się odpowiednio w przypadku gdy podatnikiem jest ich nabywca

• doprecyzowano, iż w przypadku sprzedaży wg art. 120 ust. 4 i 5 (na zasadzie marży) nie stosuje się przepisów art. 23 pkt 1-9 (przepisy te określają miejsce dokonania dostawy w przypadku sprzedaży wysyłkowej)

• doprecyzowano podstawę opodatkowania wyraźnie wskazując, iż do obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należną. Wyraźnie wskazano więc, że chodzi nie każda dotację, lecz o dotację związaną z ceną.

• doprecyzowano podstawę opodatkowania w imporcie usług. Obecnie jest to kwota, którą usługobiorca obowiązany jest zapłacić, z wyjątkiem gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia usługi lub gdy wartość usługi zwiększa wartość celną importowanego towaru, albo gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę. zakresie importu usług. Doprecyzowano podstawę opodatkowania przy WNT

• zwolniono od podatku wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów objętych niektórymi procedurami celnymi

• wprowadzono delegację dla ministra do wydania rozporządzenia w którym może zwolnić od podatku organizacje międzynarodowe prowadzące na terytorium kraju działalność pożytku publicznego

• przeniesiono z rozporządzenia przepisy dotyczące zakazu obniżenia podatku w przypadku faktur wadliwych oraz przepisy dotyczące zaliczkowego zwrotu podatku w przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji oraz gruntów i środków trwałych

• zmiany dotyczące przyspieszonego zwrotu podatku. Dotychczasowy przepis art. 87 ust. 6 pkt. 1) zawierał odesłanie do nieobowiązującej ustawy – prawa działalności gospodarczej. Obecnie wprowadzono odesłanie do Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

• Proporcja. Uchylono przepis mówiący, iż do obrotu w stosunku do którego nie przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego wlicza się kwotę otrzymanych subwencji (dotacji) innych niż związane z dostawą lub świadczeniem usług. Nastąpiło więc wyłączenie z proporcji dotacji nieopodatkowanych. Ponadto nowelizacja zawiera delegację ustawową dla ministra ds. finansów publicznych do wydania rozporządzenia, w którym może on wskazać inne metody obliczania proporcji

• zmieniona została kwota do wysokości której korekta nie jest wymagana- z kwoty 0,01% kwoty podatku naliczonego -na różnicę pomiędzy obliczeniami wynikającymi z obliczeń proporcji. Korekta nie jest wymagana jeżeli różnica ta nie przekracza dwóch punktów procentowych.

• zwrot zaliczkowy. Do ustawy zostały przeniesione przepisy zawarte dotychczas w rozporządzeniu ministra

• Deklaracje. Do składania deklaracji obowiązani są podatnicy u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę graniczną lub (nie jak dotychczas „oraz”) którzy złożyli pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania tych czynności

• uchylone zostały przepisy dotyczące obowiązku podatnika udostępnienia odbiorcy zgłoszenia rejestracyjnego lub pisemnego potwierdzenia złożenia deklaracji podatkowej, w której została ujęta faktura

• Ewidencja. Dodano obowiązek prowadzenia ewidencji towarów przemieszczanych zawierającą w szczególności datę ich przemieszczenia oraz dane pozwalające na ich identyfikację

• poszerzono zakres przedmiotów kolekcjonerskich o przedmioty mające wartość numizmatyczną, poszerzono zakres podmiotów od których można je nabyć, wprowadzono zmiany dotyczące ich ewidencji.

• wprowadzono przepisy precyzujące warunki zwrotu podatku

• zmiana przepisów przejściowych (poszerzenie wyłączenia spod opodatkowanych 7% stawką usług gastronomicznych o sprzedaż w stanie nieprzetworzonym).

• zmiany w załącznikach nr 2 i 3 określających wykaz towarów i usług od których dostawy przysługuje zryczałtowany zwrot podatku od towarów i usług oraz towarów i usług opodatkowanych stawką 7%

 Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U.  2005 r., Nr 14, poz. 113),

• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.).