Odpowiedzialność zawodowa członków samorządu aptekarskiego

Farmaceuta wykonujący swój zawód (który nota bene jest zawodem zaufania publicznego) musi liczyć się z tym, że ponosi dużą odpowiedzialność w ramach wykonywania swoich czynności. Stąd właśnie konieczne stało się uregulowanie kwestii odpowiedzialności zawodowej farmaceuty w akcie rangi ustawowej.

Za co ponoszą odpowiedzialność farmaceuci?

Członkowie samorządu aptekarskiego podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami aptekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawnymi dotyczącymi wykonywania zawodu farmaceuty.

Jakie organy rozpatrują sprawy związane z odpowiedzialnością aptekarzy?

Sprawami odpowiedzialności zawodowej aptekarzy zajmują się okręgowe sądy aptekarskie i Naczelny Sąd Aptekarski, przy czym te pierwsze orzekają we wszystkich sprawach jako I instancja (w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków okręgowej rady aptekarskiej i okręgowej komisji rewizyjnej orzeka okręgowy sąd aptekarski wyznaczony przez Naczelny Sąd Aptekarski). Członkowie sądów aptekarskich w zakresie orzekania są niezawiśli i podlegają tylko ustawom oraz zasadom etyki i deontologii zawodowej.

Jakie zadania ustawodawca nałożył na Naczelny Sąd Aptekarski?

Ustawowe zadania Naczelnego Sądu Aptekarskiego to:

• rozpatrywanie odwołań od orzeczeń okręgowych sądów aptekarskich,

• orzekanie jako I instancja w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków: Naczelnej Rady Aptekarskiej, Naczelnej Komisji Rewizyjnej, Naczelnego Sądu Aptekarskiego, Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i jego zastępców, a także członków okręgowych sądów aptekarskich oraz okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej i ich zastępców,

• rozpatrywanie w innym składzie odwołań od orzeczeń wydanych w trybie określonym powyżej.

Pomimo, iż sąd aptekarski działa samodzielnie w stosunku do sądów powszechnych, to w niektórych przypadkach sąd aptekarski może zwrócić się o pomoc do sądu powszechnego. Chodzi tu o sytuację, gdy w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej świadek lub biegły nie stawił się na rozprawę bez usprawiedliwienia albo bezpodstawnie odmawia zeznań bądź też, jeżeli świadek lub biegły nie stawił się bez usprawiedliwienia na wezwanie rzecznika odpowiedzialności zawodowej albo bezpodstawnie odmawia złożenia przed nim zeznań. Wtedy sąd aptekarski może zwrócić się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby wezwanej o przesłuchanie jej w charakterze świadka lub biegłego na okoliczności wskazane przez sąd aptekarski. O terminie przesłuchania sąd rejonowy zawiadamia strony, a protokół przesłuchania przesyła sądowi aptekarskiemu.

Jakie uprawnienia posiada sąd aptekarski wobec farmaceuty?

Sąd aptekarski może orzekać kary:

1. upomnienia,

2. nagany,

3. zawieszenia prawa wykonywania zawodu farmaceuty na okres od trzech miesięcy do trzech lat,

4. pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty.

Należy przy tym pamiętać, że kara upomnienia, nagany i zawieszenia prawa wykonywania zawodu pociąga za sobą utratę prawa wybieralności do organów izb aptekarskich do czasu usunięcia z rejestru wzmianki o ukaraniu, czyli swoistego „zatarcia skazania”. Natomiast skutkiem orzeczenia wobec aptekarza kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu farmaceuty na okres od trzech miesięcy do trzech lat lub pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty jest wygaśnięcie z mocy prawa stosunku pracy aptekarza. Należy tu odnieść się do przepisów prawa pracy, gdyż takie wygaśnięcie stosunku pracy pociąga za sobą takie same skutki, jakie kodeks pracy przewiduje w przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Czy od orzeczenia sądu aptekarskiego przysługuje farmaceucie jakaś droga odwoławcza?

Oczywiście, że tak. Jeśli Naczelny Sąd Aptekarski orzekła lub utrzymał w mocy w II instancji orzeczenie o zawieszeniu lub pozbawieniu prawa wykonywania zawodu farmaceuta może wnieść odwołanie do sądu powszechnego. W tym wypadku właściwym jest sąd pracy i ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że farmaceuta posiada prawo wniesienia odwołania do takiego sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego (chodzi o sąd apelacyjny) od orzeczenia Naczelnego Sądu Aptekarskiego.
Termin do wniesienia tego odwołania to 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Poza tym takie postępowanie odwoławcze rządzi się regułami postępowania cywilnego, gdyż do rozpoznania odwołania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego przed sądami apelacyjnymi. Od orzeczenia sądu apelacyjnego nie przysługuje skarga kasacyjna.

Czy postępowanie w omawianym przedmiocie może zostać wszczęte w dowolnej chwili?

Mamy tu do czynienia ze swoistym przedawnieniem, tzn.