Odpowiedzialność zawodowa rzeczoznawców majątkowych

Rzeczoznawca majątkowy, który nie wykonuje czynności zawodowych zgodnie z przepisami prawa, standardami zawodowymi oraz zasadami etyki zawodowej, podlega odpowiedzialności zawodowej. Wykonujący zawód rzeczoznawca majątkowy podlega odpowiedzialności zawodowej już od dnia wpisu do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych.

Skarga na działalność rzeczoznawcy majątkowego

Podstawą do wszczęcia postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej jest skarga złożona na działalność rzeczoznawcy majątkowego.

Co musi zawierać skarga?

Musi ona zawierać:

• imię i nazwisko rzeczoznawcy majątkowego, którego dotyczy skarga,
• zarzuty dotyczące niewłaściwego wykonywania przez niego czynności zawodowych,
• dokumenty potwierdzające te zarzuty, w tym przede wszystkim operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego (oryginał lub potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia dokumentu).

Najczęstsze błędy w skargach

Błedem jest:

• złożenie skargi na osoby nieposiadające uprawnień zawodowych,
• przedstawienie zarzutów niedotyczących czynności zawodowych wykonywanych przez osobę uprawnioną,
• postawienie zarzutów wobec czynności wykonanych przed dniem uzyskania uprawnień zawodowych,
• nieudokumentowanie zarzutów,
• błędna interpretacja przepisów prawa przez skarżących, złożenie skargi w cudzym imieniu bez załączenia pełnomocnictw,
• złożenie skargi przez osobę nieuprawnioną (jeżeli kwestionowane są czynności szacowania wykonane przez biegłego sądowego w postępowaniu przed sądem powszechnym, ze skargą może wystąpić jedynie sąd).

Jak przebiega postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawcy majątkowego?

Postępowanie wszczyna z urzędu Minister Inwestycji i Rozwoju - jako organ sprawujący nadzór nad działalnością zawodową rzeczoznawców majątkowych.

Postępowania nie wszczyna się, jeśli:

• od dnia otrzymania przez organ informacji o zaistnieniu okoliczności mogących stanowić podstawę odpowiedzialności zawodowej upłynęły 3 lata, licząc od dnia zaistnienia tych okoliczności (czyli od daty sporządzenia operatu szacunkowego),
• sprawa dotyczy osób powołanych, wyznaczonych lub ustanowionych przez sąd, prokuratora lub komornika, chyba że skargę na czynności biegłego złoży sąd lub prokurator.

Etapy postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej to:

• przekazanie sprawy do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, które polega na ustaleniu, czy rzeczoznawca majątkowy, wykonując czynności zawodowe wypełnił obowiązki określone w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Postępowanie wyjaśniające przeprowadza trzyosobowy zespół wyznaczony przez przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Zawodowej spośród członków tej Komisji. Komisję Odpowiedzialności Zawodowej powołuje i odwołuje Minister Inwestycji i Rozwoju z udziałem osób wskazanych przez organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych. Postępowanie wyjaśniające kończy się sporządzeniem protokołu końcowego, który zawiera ocenę zasadności zarzutów postawionych rzeczoznawcy majątkowemu oraz innych okoliczności sprawy wraz z wnioskiem o zastosowanie jednej z kar dyscyplinarnych albo o umorzeniu postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej.
• przeprowadzenie postępowania przed Ministrem Inwestycji i Rozwoju, który na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego wydaje decyzję o zastosowaniu kary dyscyplinarnej lub o umorzeniu postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej.

Strony postępowania

Stroną postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej jest wyłącznie osoba uprawniona, czyli rzeczoznawca majątkowy, wobec którego toczy się postępowanie. Osoba skarżąca nie posiada w takim postępowaniu statusu strony i nie bierze w nim czynnego udziału. Otrzymuje jedynie informacje o wyniku postępowania. Postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej nie rozstrzyga o prawach czy obowiązkach osoby skarżącej, która tylko pośrednio jest zainteresowana rozstrzygnięciem oraz posiada wyłącznie interes faktyczny w sprawie.

Jakie prawa ma osoba, wobec której wszczęto postępowanie?

Rzeczoznawca majątkowy ma prawo do:

• udziału w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez Komisję Odpowiedzialności Zawodowej,
• ustanowienia obrońcy, zwrócenia się do przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Zawodowej o wyznaczenie obrońcy z urzędu, zwrócenia się do przewodniczącego Komisji z prośbą o wyznaczenie nowego obrońcy z urzędu, w miejsce dotychczasowego,
• złożenia wyjaśnień.

Jakie kary dyscyplinarne mogą myć orzeczone?

Wobec rzeczoznawcy majątkowego mogą być orzeczone kary dyscyplinarne:

• upomnienie,
• nagana,
• zawieszenie uprawnień zawodowych na okres od 3 miesięcy do 1 roku,
• zawieszenie uprawnień zawodowych do czasu ponownego złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym,
• pozbawienie uprawnień zawodowych z możliwością ponownego ubiegania się o ich nadanie,
• pozbawienie uprawnień zawodowych z możliwością ubiegania się o ponowne ich nadanie po upływie 3 lat od dnia ich pozbawienia.

Utrata uprawnień przez rzeczoznawcę

Rzeczoznawca majątkowy będzie pozbawiony uprawnień zawodowych również w przypadku:

• utraty zdolności do czynności prawnych, skazania za przestępstwa skarbowe lub przestępstwa przeciwko:
  • działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,
  • wymiarowi sprawiedliwości,
  • wiarygodności dokumentów,
  • mieniu,
  • obrotowi gospodarczemu,
  • obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,

• sądowego zakazu wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego,
• sądowego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie szacowania nieruchomości.

Zob. też: 

• Jak zostać rzeczoznawcą majątkowym?
• Jak rzeczoznawcy majątkowi muszą doskonalić swoje kwalifikacje zawodowe?
• Zestawienie wszczętych i zakończonych spraw z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych - stan na 31 grudnia 2016 r. 

Podstawa prawna:

• rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 lutego 2014 r. w sprawie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych (Dz.U. z 2014 r, poz. 266, ze zm.);
• ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121, ze zm.).

Na podst. www.miir.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl