Odpowiedzialność zawodowa rzeczoznawców majątkowych

Zasady dotyczące odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości zostały w końcu określone aktem prawnym. Ich obowiązywanie rozpoczęło się z dniem wejścia w życie przepisów je regulujących, czyli z dniem 28 stycznia 2005 r.

Co to jest i czym się zajmuje Organizacja Komisji Odpowiedzialności Zawodowej?

W skład Komisji Odpowiedzialności Zawodowej wchodzą:

1. przewodniczący,

2. trzech wiceprzewodniczących, (odpowiednio dla rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami, zarządców nieruchomości),

   

3. pozostali członkowie.

W ramach Komisji działają trzy sekcje, odpowiednio dla:

1) rzeczoznawców majątkowych;

2) pośredników w obrocie nieruchomościami;

3) zarządców nieruchomości.

W jaki sposób przeprowadza się postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej?

O wszczęciu postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej zawiadamia osobę posiadającą uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości albo licencję zawodową pośrednika w obrocie nieruchomościami lub licencję zawodową zarządcy nieruchomości, której to postępowanie dotyczy i przekazuje sprawę do Komisji.

Wiceprzewodniczący Komisji, każdy w zakresie swej właściwości, przygotowuje sprawę do rozpatrzenia przez Komisję, w tym:

1. wyznacza skład zespołu do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego,

2. przekazuje zespołowi dotychczas zgromadzoną dokumentację w tej sprawie,

3. wyznacza pierwszy termin posiedzenia zespołu, zawiadamiając o tym ministra, członków zespołu oraz osobę, wobec której wszczęto postępowanie.

Do składu zespołu wyznacza się trzy osoby, w tym przewodniczącego zespołu, jednak nie mogą być wyznaczone osoby bliskie osoby, wobec której wszczęto postępowanie, a także osoby, które pozostają z tą osobą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może budzić to uzasadnione wątpliwości co do bezstronności ustaleń członków zespołu w trakcie postępowania wyjaśniającego.

Skład zespołu nie jest ostatecznie stały. Może zostać zmieniony obligatoryjnie lub fakultatywnie. Obowiązkowe zostaje zmieniony, jeżeli:

1. wobec członka zespołu wszczęto postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej,

2. po wyznaczeniu składu zespołu wyszły na jaw okoliczności, wskazuje na to, iż są to osoby bliskie lub pozostają w stosunku prawnym lub faktycznym, że może budzić to uzasadnione wątpliwości co do bezstronności ustaleń.

Skład zespołu może zostać zmieniony (zatem nie ma tutaj obowiązku), jeżeli:

1. członek zespołu zgłosił niemożność uczestniczenia w wyznaczonym posiedzeniu zespołu,

2. członek zespołu nie uczestniczył w wyznaczonym posiedzeniu zespołu.

Kiedy odbywa się pierwsze posiedzenie zespołu w sprawie odpowiedzialności dyscyplinarnej?

Termin pierwszego posiedzenia zespołu nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie 30 dni od dnia doręczenia osobie, wobec której wszczęto postępowanie, zawiadomienia o wszczęciu postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej.

Ustalając termin pierwszego posiedzenia zespołu, uwzględnia się w szczególności możliwość dojazdu na posiedzenie osób uczestniczących w posiedzeniu oraz przewidywany czas trwania posiedzenia.

W zawiadomieniu o pierwszym posiedzeniu zespołu wyznacza się osobie, wobec której wszczęto postępowanie, termin do złożenia wyjaśnień, a także informuje o możliwości ustanowienia obrońcy lub o możliwości wystąpienia do przewodniczącego Komisji o wyznaczenie obrońcy z urzędu.

W przypadku, gdy osoba, wobec której wszczęto postępowanie ustanowiła obrońcę, ma obowiązek w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o posiedzeniu zespołu zawiadomić o tym Komisję, wskazując imię i nazwisko obrońcy oraz jego adres do korespondencji. Poza tym ma obowiązek przekazać Komisji także oświadczenie obrońcy o wyrażeniu zgody na pełnienie tej funkcji, chyba że obrońca został ustanowiony zgodnie z przepisami o adwokaturze.

Natomiast osoba, wobec której wszczęto postępowanie, która nie ustanowiła obrońcy, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o posiedzeniu zespołu może zwrócić się do przewodniczącego Komisji o wyznaczenie obrońcy z urzędu. Na jej uzasadniony wniosek lub jej obrońcy z urzędu, przewodniczący Komisji może wyznaczyć nowego obrońcę z urzędu w miejsce dotychczasowego. Ustanowiony obrońca lub wyznaczony obrońca z urzędu jest uprawniony do uczestniczenia w postępowaniu wyjaśniającym. Obrońca może pełnić rolę pełnomocnika w postępowaniu wyjaśniającym, pod warunkiem udzielenia obrońcy pisemnego pełnomocnictwa przez osobę, wobec której wszczęto postępowanie.

Kto może zostać obrońcą z urzędu?

Do obowiązków Ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej należy prowadzenie i aktualizowanie listy obrońców z urzędu spośród osób wskazanych przez organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości. Obrońcą z urzędu nie może być członek Komisji. Obrońca z urzędu może bronić kilku osób, wobec których wszczęto postępowania, jeżeli ich interesy nie pozostają w sprzeczności.

W celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy przewodniczący Komisji z upoważnienia ministra może zwracać się do organów administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości oraz innych instytucji i osób o udzielenie informacji niezbędnych do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Posiedzenie zespołu przygotowuje się i przeprowadza w miarę możliwości w taki sposób, aby podczas pierwszego posiedzenia można było wyjaśnić wszystkie okoliczności sprawy. W posiedzeniu zespołu uczestniczą wszyscy członkowie zespołu. Za zgodą przewodniczącego zespołu przebieg posiedzenia może być utrwalony za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, o czym należy przed uruchomieniem urządzenia uprzedzić osoby uczestniczące w posiedzeniu. Z każdego posiedzenia zespół sporządza protokół, który powinien odzwierciedlać przebieg posiedzenia. Protokół, po odczytaniu w obecności osób uczestniczących w posiedzeniu, podpisują wszyscy członkowie zespołu.

Postępowanie wyjaśniające kończy się sporządzeniem protokołu końcowego, który musi zawierać:

1. oznaczenie miejsca i daty przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego,

2. imiona i nazwiska członków zespołu,

3. imię i nazwisko osoby, wobec której wszczęto postępowanie, pełnomocnika, o ile został ustanowiony, oraz obrońcy, o ile został ustanowiony lub wyznaczony z urzędu,

4. podstawę wszczęcia postępowania wyjaśniającego,

5. zarzuty postawione osobie, wobec której wszczęto postępowanie,

6. opis przebiegu postępowania wyjaśniającego, w tym informację o złożonych przez osobę, wobec której wszczęto postępowanie, wyjaśnieniach oraz dokumentach,

7. ocenę zasadności zarzutów oraz innych okoliczności sprawy wraz ze wskazaniem, które zarzuty zostały udokumentowane, a które zostały odrzucone, oraz ze wskazaniem, jakie przepisy prawne zostały naruszone przez osobę, wobec której wszczęto postępowanie,

8. wniosek o zastosowanie jednej z kar dyscyplinarnych albo o umorzenie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej (podejmowany większością głosów, a w przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego zespołu),

9. podpisy członków zespołu,

10. inne informacje istotne dla sprawy, będącej przedmiotem postępowania.

Członek zespołu w zakresie wnioskowanej kary może złożyć do protokołu zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.

Zespół przekazuje właściwemu wiceprzewodniczącemu Komisji dokumentację z postępowania wyjaśniającego, w tym protokół końcowy, nie później niż 21 dni od dnia ostatniego posiedzenia zespołu. Wiceprzewodniczący Komisji sprawdza kompletność dokumentacji z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, podpisuje protokół końcowy, a następnie niezwłocznie przekazuje dokumentację ministrowi. W przypadku stwierdzenia braków formalnych lub błędów w dokumentacji z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego minister zwraca wiceprzewodniczącemu Komisji tę dokumentację w celu jej uzupełnienia lub poprawy.

Kto ponosi koszty postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej?

Koszty postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej pokrywane są ze środków budżetu państwa znajdujących się w dyspozycji ministra. Koszty postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej obejmują w szczególności wydatki na:

1. organizowanie posiedzeń Prezydium Komisji i posiedzeń plenarnych Komisji,

2. organizowanie szkoleń dla członków Komisji i obrońców z urzędu,

3. przygotowanie dokumentacji niezbędnej dla działalności Komisji,

4. nabycie niezbędnych dla działalności Komisji materiałów biurowych oraz publikacji specjalistycznych,

5. wynagrodzenia członków Komisji i obrońców z urzędu,

6. delegacje i koszty noclegów członków Komisji i obrońców z urzędu,

7. usługi pocztowe, usługi telekomunikacyjne oraz powielanie materiałów związanych z prowadzonymi postępowaniami wyjaśniającymi.

Koszty powyższe ustala się na podstawie:

• rachunków,

• biletów za przejazd środkami publicznego transportu zbiorowego,

• potwierdzonych delegacji,

• wniosków o wypłatę wynagrodzeń,

• innych dowodów potwierdzających poniesione wydatki.

Członkom Komisji i obrońcom z urzędu przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów, z tym że:

1. koszty podróży środkami publicznego transportu zbiorowego są zwracane w wysokości zapłaconej ceny biletu za przejazd określonym środkiem transportu,

2. w razie przejazdu samochodem stanowiącym ich własność lub przelotu samolotem koszty są zwracane w wysokości nieprzekraczającej ceny biletu za podróż środkami publicznego transportu zbiorowego,

3. koszty noclegu w hotelu udokumentowane rachunkiem są zwracane w wysokości poniesionych wydatków, jednak nie więcej niż 250 zł za dobę hotelową.

Przewodniczącemu Komisji przysługuje miesięcznie wynagrodzenie w wysokości 800 zł. Członkom Prezydium Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 300 zł za udział w posiedzeniu Prezydium Komisji.

Za udział w posiedzeniu plenarnym Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości:

1) 300 zł - członkom Prezydium Komisji;

2) 200 zł - pozostałym członkom Komisji.

Członkom zespołu i obrońcom z urzędu przysługuje wynagrodzenie za rozpatrzenie sprawy w postępowaniu wyjaśniającym:

1) 800 zł za sprawę - dla przewodniczącego zespołu;

2) 400 zł za sprawę - dla członka zespołu;

3) 400 zł za sprawę - dla obrońcy z urzędu.

W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia do czynności podejmowanych przez Komisję po tym dniu stosuje się przepisy rozporządzenia.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2005 r. w sprawie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości (Dz. U. 2005 r., Nr 16, poz. 136)