2.3.2017
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Podatek akcyzowy, podobnie jak podatek od towarów i usług, jest podatkiem pośrednim. Podatki pośrednie, stosownie do zapisów traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, są zharmonizowane na poziomie Unii Europejskiej. Harmonizacja podatków pośrednich, w tym również podatku akcyzowego, stanowi gwarancję istnienia jednolitego rynku w Unii Europejskiej.
Podatek akcyzowy, w przeciwieństwie do podatku od towarów i usług, nie ma charakteru powszechnego. Akcyza jest podatkiem nakładanym selektywnie na towary konsumpcyjne. Dotyczy tylko niektórych kategorii wyrobów.
Jest to jednofazowy podatek od obrotu brutto pobierany przede wszystkim u producenta lub importera.
Gdzie jest uregulowany podatek akcyzowy?
Podstawowym aktem prawa unijnego w zakresie podatku akcyzowego w Unii Europejskiej jest dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG.
Wspólny system podatku akcyzowego w Unii Europejskiej obejmuje regulacje dotyczące wyrobów akcyzowych, takich jak wyroby energetyczne, energia elektryczna, alkohol i napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.
Zagadnienie opodatkowania akcyzą innych wyrobów, np. samochodów osobowych, suszu tytoniowego, leży w gestii państw członkowskich, z zastrzeżeniem, iż podatki te nie mogą spowodować zwiększenia formalności w obrocie handlowym, związanych z przekraczaniem granicy między państwami członkowskimi.
Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi podatek akcyzowy w Polsce są zaś:
1. ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - regulująca opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu tymi wyrobami, a także oznaczanie znakami akcyzy,
2. rozporządzenia Ministra Finansów wydane na podstawie delegacji zawartych w ww. ustawie.
Wyroby akcyzowe
Opodatkowaniem podatkiem akcyzowym podlegają te same czynności, które są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, jeżeli ich przedmiotem są tzw. wyroby akcyzowe.
Wyrobami akcyzowymi są generalnie:
- niektóre produkty powszechnego spożycia ludności (paliwa, oleje napędowe),
- używki (tytoń, napoje alkoholowe itp.)
- oraz tradycyjnie wyroby luksusowe.
Podatek akcyzowy jest często wykorzystywany do oddziaływania na społeczeństwo w celu ograniczenia spożycia niektórych wyrobów akcyzowych (np. używek). Celem akcyzy jest ograniczenie konsumpcji niektórych dóbr ze względu na wyczerpywanie się ich rezerw bądź też szkodliwość zdrowotną. Akcyza stała się ważnym źródłem przychodów budżetu państwa i nakładana jest na importowane surowce energetyczne (paliwa płynne) i używki, wyroby tytoniowe i alkoholowe.
Akcyzie podlegają także nadmierne ubytki lub zawinione niedobory niektórych z wyrobów akcyzowych.
Opodatkowaniu akcyzą podlegają również samochody osobowe przy pierwszej rejestracji w Polsce.
Opodatkowanie akcyzą
Podstawą opodatkowania w podatku akcyzowym w przypadku wyrażenia stawki akcyzy w procencie podstawy opodatkowania jest:
- kwota należna z tytułu sprzedaży (obrót) na terytorium kraju wyrobów akcyzowych pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy, należne od tych wyrobów;
- kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić za wyroby akcyzowe - w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego;
- kwota należna z tytułu dostawy wyrobów akcyzowych na terytorium państwa członkowskiego - w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej;
- wartość celna wyrobów akcyzowych powiększona o należne cło - w przypadku importu.
Jeżeli stawki akcyzy ustalane są kwotowo, podstawą opodatkowania jest ilość towarów akcyzowych (w litrach, kilogramach lub sztukach).
W Polsce zasadniczo w ustawie określone zostały górne granice stawek podatku akcyzowego dla poszczególnych grup wyrobów, przy czym dla importu stawki te są znacznie wyższe. Do wysokości tak ustalonego pułapu konkretne stawki określa Minister Finansów w swoich rozporządzeniach. Ma ponadto uprawnienie do określania minimalnych kwotowych stawek akcyzy dla pewnych wyrobów. Może on także zwolnić z akcyzy niektóre wyroby.
Towary są opodatkowane najpierw akcyzą, a później VAT-em, podatek akcyzowy zwiększa tym samym podstawę opodatkowania VAT-em.
Potrzebujesz porady prawnej?
System „VAT-marża” w komisie i handlu samochodami osobowymi
Jakie są założenia ogólne systemu rozliczenia podatku od marży?Ustawa o VAT przewiduje szczególne procedury w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków. W artykule omówimy szczególny sposób rozliczania (...)
Sprowadzanie towarów z innych państw UE a akcyza
W prezentowanej sprawie około 70 osób prywatnych utworzyło grupę o nazwie „koło miłośników wina”. W imieniu koła B. F. Joustra co roku zamawia wino we Francji na użytek własny i pozostałych członków grupy. Na jego zlecenie wino to jest następnie odbierane we Francji przez niderlandzkie (...)
Czy będzie zwrot akcyzy od sprowadzanych samochodów?
W oczekiwaniu na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości... 9 sierpnia 2005 do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wpłynął wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie Maciej Brzeziński przeciwko (...)
W niniejszej sprawie chodziło o to, że M. Brzeziński, skarżący w postępowaniu przed sądem krajowym, nabył w Niemczech samochód osobowy marki Volkswagen, rok produkcji 1989, który następnie przywiózł do Polski. Podatnik w czerwcu 2004 r. musiał zapłacić ponad 850 zł akcyzy, (...)
Zakup nowego i używanego samochodu za granicą - wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz import
Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej i likwidacją granic celnych znacznie wzrosła liczba używanych samochodów sprowadzanych do kraju. Atrakcyjność nowych przepisów polega również na zniwelowaniu wysokiej przecież wciąż stawki akcyzy poprzez dość niską podstawę (...)
Nowe przepisy regulujące podatek akcyzowy od alkoholu ułatwią rozwój małych firm branży i przyczynią do lepszej ochrony zdrowia konsumentów – zapewnia Komisja Europejska, proponując pakiet wniosków legislacyjnych. Obejmą one m.in. producentów cydru, którzy (...)
Projekt ustawy o zwrocie akcyzy zapłaconej od sprowadzonych samochodów osobowych
Ministerstwo Finansów skierowało do uzgodnień międzyresortowych projekt ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zapłaconego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego. Po co nowa ustawa? Projekt ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zapłaconego z tytułu (...)
Zwrot nadpłaty akcyzy od sprowadzanych samochodów
Rządowy projekt ustawy o zwrocie części podatku akcyzowego zapłaconego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego, który teraz jest w Sejmie, przewiduje możliwość zwrotu części podatku akcyzowego nabywcy wewnątrzwspólnotowemu albo (...)
Firmowy samochód jako środek trwały w kosztach i przychodach podatkowych
Kiedy samochód jest środkiem trwałym? Dokonując zakupu samochodu do firmy, zwykle zakładamy, że będzie on używany w dłuższym okresie. Aby poprawnie rozliczyć wydatek na nabycie samochodu w kosztach uzyskania przychodów, niezbędne jest więc określenie czasu, przez jaki samochód (...)
Zmiany w deklaracjach akcyzowych od 1 lipca 2021 r.
Poznaj najważniejsze zmiany dotyczące deklaracji akcyzowych, które weszły w życie od 1 lipca 2021 r. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 694) do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. (...)
Wzrost akcyzy na papierosy i inne wyroby tytoniowe
Od 2014 roku za paczkę papierosów zapłacimy półtora euro. Problem w tym, że samej tylko akcyzy. Parlament poparł dziś wniosek Komisji Europejskiej dotyczący stopniowego podwyższenia stawek akcyzy na papierosy (i inne wyroby tytoniowe), docelowo do poziomu 1,50€ za paczkę. Posłowie proponują (...)
Akcyza w zupełnie nowym wydaniu...
Jakie przepisy mają regulować opodatkowanie podatkiem akcyzowym?Rząd zaproponował zupełnie nową ustawę o podatku akcyzowym, określającą opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu wyrobami akcyzowymi, a także oznaczanie (...)
Od 13 lutego 2023 roku w Unii Europejskiej nastąpi elektronizacja wewnątrzwspólnotowych przemieszczeń wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą. W związku z tym, żeby dokonać nabycia wewnątrzwspólnotowego lub dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych (...)
Akcyza - podatek akcyzowy 2015
Czym jest akcyza? Podatek akcyzowy to podatek konsumpcyjny, jednofazowy, co oznacza, że w odróżnieniu od VAT-u, jest nakładany na dany towar zasadniczo tylko jeden raz podczas całego obrotu gospodarczego. Akcyza jest również podatkiem selektywnym. Opodatkowanymi tym podatkiem są jedynie (...)
Przepisy obowiązujące od 1 lipca 2021 r. ważne dla podatników
Wszedł w życie pakiet e-commerce i rusza rejestracja przedsiębiorców do systemu informatycznego TAX FREE. Kolejne branże i usługi zostały objęte obowiązkiem rejestrowania obrotu za pomocą kas fiskalnych on-line. Wnioski egzekucyjne i tytuły wykonawcze są przekazywane do (...)
Podatek akcyzowy niezgodny z Konstytucją
3 lipca 2019 r. rybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 16/17) w sprawie skargi konstytucyjnej spółki jawnej dotyczącej podatku akcyzowego. Podatek akcyzowy w ocenie TK Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 65 ust. 1a pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o (...)
Nowelizacja przepisów przewiduje 10-procentowy wzrost stawek podatku akcyzowego na napoje alkoholowe (alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie), wyroby tytoniowe (papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki), susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych (...)
Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich
Przeczytaj ważne informacje na temat prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Opodatkowanie akcyzą Podstawowym aktem prawnym dotyczącym podatku akcyzowego w Polsce jest ustawa o podatku akcyzowym, która (...)
Jak uzyskać zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych małżonka?
Często, jeśli małżeństwo stara się o pożyczkę lub kredyt, np. bank żąda zaświadczeń, że małżonkowie nie zalegają z podatkami. Jeżeli mają oni wspólność majątkową — każdy z małżonków może uzyskać takie zaświadczenie, nie tylko dla siebie, ale także (...)
Nabycie samochodu firmowego a podatek VAT - przed i po nowelizacji
Prawie każdy przedsiębiorca chciałby, przed podjęciem decyzji o zakupie konkretnego samochodu, wiedzieć, czy będzie miał prawo do odliczania podatku VAT od paliwa, które będzie nabywał do tego samochodu. Być może także niemożność odliczenia tego podatku od rat leasingowych (...)
