Przełomowa ustawa o ochronie wolności słowa w internecie?

Ministerstwo SprawiedliwoÅ›ci przygotowaÅ‚o przepisy, które skutecznie realizujÄ… konstytucyjne prawo do wolnoÅ›ci sÅ‚owa i sÅ‚użą ochronie przed faÅ‚szywymi informacjami w internecie. - "Użytkownik mediów spoÅ‚ecznoÅ›ciowych musi mieć poczucie, że jego prawa sÄ… chronione. Nie może być też cenzury wypowiedzi. Wolność sÅ‚owa i wolność debaty to istota demokracji" – podkreÅ›liÅ‚ Minister SprawiedliwoÅ›ci Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro konferencji prasowej poÅ›wiÄ™conej nowym rozwiÄ…zaniom 17 grudnia br.

Nowe przepisy dla mediów społecznościowych

Media spoÅ‚ecznoÅ›ciowe powinny być przestrzeniÄ… wolnoÅ›ci sÅ‚owa. Jednak coraz wiÄ™cej osób dostrzega niepożądanÄ… ingerencjÄ™ w zamieszczane tam treÅ›ci, czÄ™sto usuwane, choć nie naruszajÄ… polskiego prawa. - "Nierzadko ofiarami ideologicznych zapÄ™dów cenzorskich padajÄ… przedstawiciele funkcjonujÄ…cych w Polsce rozmaitych Å›rodowisk, których treÅ›ci sÄ… usuwane bÄ…dź też blokowane w internecie" – zaznaczyÅ‚ minister Zbigniew Ziobro.

W serwisach internetowych pojawia siÄ™ też coraz wiÄ™cej  fake newsów, a gdy ktoÅ› chce siÄ™ przed nimi bronić, nie może dochodzić swoich praw. StÄ…d konieczność wprowadzeniaadekwatnych do zmienionej rzeczywistoÅ›ci procedur. Minister SprawiedliwoÅ›ci podkreÅ›liÅ‚ konieczność wyważenia w nowych przepisach zarówno swobody debaty publicznej, jak i ochrony dóbr osobistych i praw osób w tej debacie uczestniczÄ…cych.

- "NadszedÅ‚ czas, żeby Polska miaÅ‚a regulacje chroniÄ…ce wolnoÅ›ci sÅ‚owa w internecie, chroniÄ…ce przed nadużyciami wielkich korporacji internetowych. A z drugiej strony takie, które pozwolÄ…, z peÅ‚nÄ… kontrolÄ… sÄ…dowÄ…, zwalczać naruszenia prawa wystÄ™pujÄ…ce w sieciach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych" – powiedziaÅ‚ Sekretarz Stanu Sebastian Kaleta, który nadzoruje w resorcie prace nad ustawÄ… o wolnoÅ›ci wyrażania swoich poglÄ…dów i rozpowszechniania informacji w internecie.

Wiceminister przedstawiÅ‚ najważniejsze zaÅ‚ożenia projektu. Zgodnie z propozycjÄ…, serwisy spoÅ‚ecznoÅ›ciowe nie bÄ™dÄ… mogÅ‚y wedÅ‚ug wÅ‚asnego uznania usuwać wpisów ani blokować kont użytkowników, jeÅ›li treÅ›ci na nich zamieszczone nie naruszajÄ… polskiego prawa. W razie usuniÄ™cia treÅ›ci lub zablokowania konta jego użytkownik bÄ™dzie miaÅ‚ prawo zÅ‚ożenia skargi do serwisu.

Projekt przewiduje też zÅ‚ożenie do serwisu spoÅ‚ecznoÅ›ciowego skargi na publikacje zawierajÄ…ce treÅ›ci niezgodne z polskim prawem – z żądaniem ich zablokowania.

W obu przypadkach serwis w ciÄ…gu 48 godzin bÄ™dzie musiaÅ‚ rozpatrzyć skargÄ™. JeÅ›li wyda decyzjÄ™ odmownÄ…, bÄ™dzie można zwrócić siÄ™ do sÄ…du, a ten rozpozna takÄ… skargÄ™ w ciÄ…gu siedmiu dni. PostÄ™powanie bÄ™dzie miaÅ‚o caÅ‚kowicie elektroniczny charakter, a prowadzone bÄ™dzie przez wyspecjalizowany SÄ…d Ochrony WolnoÅ›ci SÅ‚owa, utworzony w jednym z sÄ…dów okrÄ™gowych.

Projekt zakłada również wprowadzenie nowego instrumentu - tzw. pozwu ślepego. Ktoś, kogo dobra osobiste zostaną naruszone w internecie przez nieznaną mu osobę, będzie mógł złożyć pozew o ochronę tych dóbr bez wskazania danych pozwanego. Do skutecznego wniesienia do sądu pozwu wystarczy wskazanie adresu URL, pod którym zostały opublikowane obraźliwe treści, daty i godziny publikacji oraz nazwy profilu lub loginu użytkownika. Proponując taki pozew, projekt uwzględnia postulaty zgłaszane m.in. przez Rzecznika Praw Obywatelskich.

Jak jest w innych państwach?

Wiceminister Sebastian Kaleta przedstawiÅ‚ też dla porównania przepisy stosowane w innych paÅ„stwach - głównie w Niemczech i Francji. Tamtejsze rozwiÄ…zania kÅ‚adÄ… nacisk na szybkie usuwanie treÅ›ci, które uznane zostanÄ… za naruszajÄ…ce prawo danego kraju, a nie na ochronÄ™ wolnoÅ›ci wypowiedzi. Zatem regulacje te majÄ… charakter przede wszystkim represyjny. Np. w Niemczech portalowi spoÅ‚ecznoÅ›ciowemu, który Å‚amie prawo, grozi bardzo wysoka kara finansowa – nawet 50 milionów euro. Ponadto o tym, czy zamieszczone treÅ›ci Å‚amiÄ… prawo, decyduje ostatecznie minister sprawiedliwoÅ›ci.

Także rozwiązania przedstawione w ostatnich dniach przez Komisję Europejską w Digital Service Act skupiają się na usuwaniu niedozwolonych treści. Dlatego Polska chce przyjąć własne przepisy, skutecznie broniące konstytucyjnego prawa do wolności wypowiedzi, by w razie sporu z portalem społecznościowym i jego użytkownikiem to sądy decydowały o ewentualnym złamaniu prawa.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl