Przestępstwa i błędy popełniane w toku egzekucji - opinia prawna
Stan faktyczny
Komornik prowadzący egzekucję wraz z wierzycielem, który jest jego znajomym wymusili na mnie, bym wystawił faktury sprzedaży na zajmowany towar, na których będzie stwierdzenie „zapłacono gotówką”. Kwota wynikająca z tych faktur miała być odpisana od mojego zadłużenia. Komornik przekonując mnie do takiego sposobu przeprowadzenia egzekucji powiedział, że w prasie nie ukaże się zawiadomienie o licytacji i.t.d. Dodatkowo wierzyciel domagał się ode mnie oświadczenia, że ja te pieniądze otrzymałem. Wierzyciel sam je napisał, a ja się na nim podpisałem. Dla dodania temu oświadczeniu wiarygodności, wierzyciel poprosił komornika, aby ten podpisał się na nim jako świadek, co też komornik uczynił. Oczywiście kolejny raz zostałem oszukany, kwota wynikająca z tych faktur od mojego zadłużenia nie została odpisana, a wierzyciel za faktury te mi nie zapłacił. Jak można ocenić zachowanie wierzyciela i komornika? Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone. Jak odzyskać zajęty towar?
Opinia prawna
Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:
- Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (Dz. U. 1997 r., nr 88 poz. 553 ze zmianami),
- Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).
Przestępstwo oszustwa
W przedstawionym stanie faktycznym komornik, wraz z wierzycielem, wymusili na dłużniku wystawienie faktur dokumentujących sprzedaż zajętego na cele egzekucji towaru. Kwota wynikająca z faktur miała być następnie odliczona od kwoty zadłużenia dłużnika względem wierzyciela. Ponadto, dłużnik podpisał oświadczenie o przyjęciu gotówki w kwocie wynikającej z wystawionych faktur w dniu ich wystawienia. Kwota wynikająca z faktur nie została dłużnikowi przekazana. Nie zmniejszyło się także ogólne zadłużenie dłużnika wobec wierzyciela.
Na podstawie tak przedstawionego stanu faktycznego możliwe jest stwierdzenie, że w analizowanym przypadku mogło dojść do popełnienia przestępstwa oszustwa przez wierzyciela wspólnie i w porozumieniu z komornikiem (współsprawstwo).
Przestępstwo oszustwa zostało zdefiniowane w art. 286 § 1 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem, kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Przestępstwo oszustwa może być popełnione tylko umyślnie, tj. w zamiarze jego popełnienia albo w świadomości możliwości jego popełnienia i godzenia się na to.
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, wierzyciel w porozumieniu z komornikiem zdawali sobie od początku sprawę, że kwota wynikająca z wręczonych wierzycielowi przez dłużnika faktur nie zostanie nigdy zapłacona. Tym samym można stwierdzić, że wspólnie doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia przez dłużnika mieniem. Udowodnienie działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez wierzyciela nie jest problematyczne. Działał on w celu zajęcia towaru będącego przedmiotem owej „transakcji”. Trudniejsze natomiast będzie do udowodnienia działania w celu uzyskania korzyści majątkowej przez komornika. W celu wyczerpania znamion przestępstwa oszustwa, konieczne byłoby udowodnienie, że także komornik działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, nastąpiło w wyniku wprowadzenia dłużnika w błąd poprzez zapewnienie go, że kwota wynikająca z faktur zostanie odliczona od ogólnego zadłużenia dłużnika względem wierzyciela.
Mając na uwadze powyższe stwierdzenia, w analizowanym stanie faktycznym można podejrzewać fakt popełnienia przestępstwa oszustwa wobec Pana. Należy jednak podkreślić, że ostateczna ocena zachowań wierzyciela jak i komornika należy do prokuratury i sądu karnego, który będzie orzekał w danej sprawie. Najtrudniejsze w praktyce może się okazać udowodnienie przed sądem, że wszystkie przedstawione fakty rzeczywiście miały miejsce i komornik działał w celu i z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej.
Odpowiedzialność za towar zajęty w toku egzekucji
Zgodnie z art. 855 kodeksu postępowania cywilnego, zajęte ruchomości komornik pozostawia we władaniu osoby, u której je zajął.
