17.10.2008
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Rzecznik Praw Obywatelskich wnosił o stwierdzenie niezgodności art. 37 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592) z art. 54 ust. 1 i art. 73 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Artykułem 37 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592) w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) zostały dokonane następujące zmiany: 1) w art. 112 po pkt 1 został dodany pkt 1aw brzmieniu: „1a) przestępstwa pomówienia Narodu Polskiego,"; 2) po art. 132 został dodany art. 132a w brzmieniu: „Art. 132a. Kto publicznie pomawia Naród Polski o udział, organizowanie lub odpowiedzialność za zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.". W świetle dokonanych zmian odpowiedzialności karnej podlega ten, kto publicznie pomawia Naród Polski o udział, organizowanie lub odpowiedzialność za zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie. Odpowiedzialność ta jest niezależna od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego. Tak więc zakwestionowane we wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy usytuowane są w obrębie kodeksu karnego, do którego włączone zostały mocą art. 37 ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (dalej: ustawa lustracyjna). Przepis nowelizujący wprowadzony został do wymienionej ustawy w wyniku poprawki Senatu, która: W opinii wnioskodawcy (RPO) problem, jaki pojawia się na tle wprowadzonych do obrotu prawnego kwestionowanych przepisów dotyczy wyznaczenia granicy, której przekroczenie pozwoli uznać, że mamy do czynienia z nieprawdą. Z jednej bowiem strony sam ustawodawca stwierdza, iż poszczególni przedstawiciele Narodu Polskiego czy też określone jego grupy dopuszczały się w przeszłości zdefiniowanych prawnie zbrodni komunistycznych i nazistowskich. Z drugiej zaś strony nakazuje ścigać publiczne wypowiedzi w tym zakresie dotyczące Narodu Polskiego. Wprowadzone rozwiązanie może prowadzić do sytuacji, w której świadomość grożącej sankcji karnej będzie wywoływać w efekcie powstrzymanie się od publicznych wypowiedzi oraz badań naukowych na temat zbrodni komunistycznych i nazistowskich. W opinii wnioskodawcy kwestionowane przepisy wykraczają poza granice konieczne w demokratycznym państwie prawnym. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich fakty z najnowszej historii Polski powinny podlegać ocenie naukowej historyków, a nie ocenie prokuratorskiej. 7 lipca 2008 r. i 8 września 2008 r., Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał ów wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący przestępstwa pomówienia Narodu Polskiego. W wyroku z 19 września Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 112 pkt 1a oraz art. 132a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny są niezgodne z art. 7 oraz art. 121 ust. 2 w związku z art. 118 ust. 1 Konstytucji. Ponadto Trybunał umorzył postępowanie w pozostałym zakresie ze względu na zbędność wydania wyroku. Ponieważ poprawka Senatu do ustawy lustracyjnej: była propozycją nowelizacji aktu normatywnego nieobjętego zakresem regulacji ustawy lustracyjnej, uchwalonej przez Sejm w III czytaniu, w tym również jej przepisów zmieniających; doprowadziła do zerwania związków tematycznych, jakie występowały pomiędzy zasadniczym przedmiotem regulacji ustawy lustracyjnej a zakładaną przez tę ustawę (w wersji uchwalonej przez Sejm w III czytaniu) nowelizacją mającą prowadzić do penalizacji pomawiania Narodu Polskiego; udaremniła osiągnięcie celu, którego realizacji służyć miały przepisy nowelizujące ustawę o IPN zawarte w ustawie lustracyjnej - Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zakwestionowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich art. 112 pkt 1a oraz art. 132a k.k. stanowią wynik przyjęcia przez Sejm poprawki Senatu do ustawy lustracyjnej niedopuszczalnej w stopniu, który przesądza o ich niekonstytucyjności.
Potrzebujesz porady prawnej?
Po co i jak ubiegać się o Kartę Polaka?
Od 29 marca 2008 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka. Określa ona uprawnienia osoby, której przyznano Kartę Polaka (tzw. posiadacza Karty Polaka), zasady przyznawania, utraty ważności i unieważniania Karty Polaka oraz właściwość i tryb postępowania organów (...)
Nowelizacja ustawy o IPN podpisana
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o IPN, ale skieruje ją do TK. „Postanowiłem podpisać nowelę ustawy o IPN i kieruję ją do TK” - "Zdecydowałem się podpisać nowelizację ustawy o IPN - przepisy art. 55a wejdą w życie; jednocześnie zdecydowałem, że skieruję tę ustawę (...)
Kto może przybyć do Polski w ramach repatriacji?
Pojęcie repatrianta Repatriantem jest osoba, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. Co reguluje ustawa o repatriacji? Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji określa (...)
29 marca 2008 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka. Określa ona uprawnienia osoby, której przyznano Kartę Polaka (tzw. posiadacza Karty Polaka), zasady przyznawania, utraty ważności i unieważniania Karty Polaka oraz właściwość i tryb postępowania organów (...)
Ustawa lustracyjna znów przed Trybunałem
Dzisiaj Trybunał Konstytucyjny ma rozstrzygnąć o konstytucyjności przepisu przewidującego karę do 3 lat więzienia za "publiczne pomówienie narodu polskiego" o udział w zbrodniach komunistycznych lub nazistowskich.(...) Przepis wprowadzono w październiku 2006 r., nowelizacją (...)
Nadzwyczajne złagodzenie kary w kodeksie karnym
Kiedy sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kar? Kodeks karny przewiduje dwa tryby zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary - fakultatywny oraz obligatoryjny (obowiązkowy). Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (fakultatywnie) w sytuacjach określonych w kodeksie karnym (...)
Odpowiedzialność karna i karnoskarbowa członka zarządu spółki
Członek zarządu spółki handlowej, prócz odpowiedzialności względem spółki (odpowiedzialność cywilnoprawna) oraz zgromadzenia wspólników (procedura odwołania, udzielenie absolutorium), ponosi również odpowiedzialność publicznoprawną: karną i (...)
Prezydent podpisał nowelizację kodeksu karnego
Przy dość niskiej skali przestępczości Polska jest krajem o najwyższym w Europie współczynniku osadzonych. Ustawa zmienia podejście do orzekanych kar. Częściej stosowana ma być kara grzywny. Uchwalona ustawa jest wynikiem prac parlamentu nad trzema projektami ustaw: poselskim o zmianie ustawy (...)
Czemu ma służyć projekt zmian w ustawach karnych? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o Policji.Celem ustawy jest zaostrzenie kar i zwiększenie skuteczności działań (...)
Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!
Od 17 grudnia 2005 r. zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Wydłużenie przedawnienia Nowelizacja przewiduje wydłużenie okresów przedawnienia – również do czynów popełnionych przed wejściem w życie (...)
26 września wchodzi w życie nowelizacja prawa karnego, czyli ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy. Co zmienia się w kodeksie karnym? Od tej chwili w katalogu środków karnych przewidzianych prawem karnym pojawiają się w (...)
Kiedy zostaniesz ukarany za znieważenie funkcjonariusza publicznego?
Od kiedy zmienia się Kodeks karny?Ustawa z dnia 9 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wchodzi w życie 25 lipca 2008 r.Kiedy znieważanie funkcjonariusza jest karalne?Nowelizacja ta przewiduje, że w art. 226 § 1 otrzymuje brzmienie: „§ 1. Kto znieważa funkcjonariusza (...)
Czemu mają służyć proponowane zmiany w prawie karnym?Podstawowymi celami projektowanej ustawy, którą zajmuje się teraz Sejm, są: wyeliminowanie błędów wprowadzonych do kodyfikacji karnych w wyniku licznych nowelizacji, dostosowanie przepisów (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Polskie sądy uwzględnią zagraniczny wyrok
Jeśli oskarżony był wcześniej karany w innym państwie Unii, sąd musi potraktować go jak recydywistę. Przykładowo, gdy osoba skazana na terenie wspólnoty za oszukiwanie fiskusa jeszcze raz popełni takie samo przestępstwo, tylko wobec polskiej skarbówki, będzie w oczach naszych (...)
Przemoc w rodzinie - Wdrażane i planowane działania legislacyjne
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - Krzysztof Kwiatkowski, a także przedstawiciele Departamentu Legislacyjno-Prawnego oraz Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji spotkali się z dziennikarzami. Tematem spotkania było przedstawienie działań legislacyjnych - zarówno wdrażanych, (...)
Skuteczna walka z mafiami podatkowymi
Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z Ministerstwem Finansów oraz Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii przygotowało ustawę, która pozwoli na skuteczne przeciwdziałanie zorganizowanej przestępczości, zwłaszcza skarbowej. Nowe rozwiązania wymierzone (...)
Zareagujesz na bójkę? Będziesz pod ochroną
Nawet dwa lata za kratkami może spędzić chuligan, który uderzy osobę stająca w obronie innych. Ktoś zaczepia kobietę w tramwaju czy wszczyna bijatykę na ulicy? Jeśli postanowisz pomóc ofierze, to w sensie prawnym będziesz chroniony jak policjant w czasie interwencji. Podobnie (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Kara więzienia za nielegalne wysypiska
Osoba wyrzucająca śmieci do lasu naraża się na karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Od dziś sąd ma prawo nałożyć taką karę na każdego, gdy nielegalnie składowane odpady lub substancje będą mogły zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka, spowodować istotne obniżenie jakości (...)
Nadzwyczajne złagodzenie kary w kodeksie karnym
Kiedy sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kar? Kodeks karny przewiduje dwa tryby zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary - fakultatywny oraz obligatoryjny (obowiązkowy). Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (fakultatywnie) w sytuacjach określonych w kodeksie karnym (...)
Odpowiedzialność karna i karnoskarbowa członka zarządu spółki
Członek zarządu spółki handlowej, prócz odpowiedzialności względem spółki (odpowiedzialność cywilnoprawna) oraz zgromadzenia wspólników (procedura odwołania, udzielenie absolutorium), ponosi również odpowiedzialność publicznoprawną: karną i (...)
Prezydent podpisał nowelizację kodeksu karnego
Przy dość niskiej skali przestępczości Polska jest krajem o najwyższym w Europie współczynniku osadzonych. Ustawa zmienia podejście do orzekanych kar. Częściej stosowana ma być kara grzywny. Uchwalona ustawa jest wynikiem prac parlamentu nad trzema projektami ustaw: poselskim o zmianie ustawy (...)
Czemu ma służyć projekt zmian w ustawach karnych? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o Policji.Celem ustawy jest zaostrzenie kar i zwiększenie skuteczności działań (...)
Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!
Od 17 grudnia 2005 r. zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Wydłużenie przedawnienia Nowelizacja przewiduje wydłużenie okresów przedawnienia – również do czynów popełnionych przed wejściem w życie (...)
26 września wchodzi w życie nowelizacja prawa karnego, czyli ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego i ustawy - Kodeks karny wykonawczy. Co zmienia się w kodeksie karnym? Od tej chwili w katalogu środków karnych przewidzianych prawem karnym pojawiają się w (...)
Kiedy zostaniesz ukarany za znieważenie funkcjonariusza publicznego?
Od kiedy zmienia się Kodeks karny?Ustawa z dnia 9 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wchodzi w życie 25 lipca 2008 r.Kiedy znieważanie funkcjonariusza jest karalne?Nowelizacja ta przewiduje, że w art. 226 § 1 otrzymuje brzmienie: „§ 1. Kto znieważa funkcjonariusza (...)
Czemu mają służyć proponowane zmiany w prawie karnym?Podstawowymi celami projektowanej ustawy, którą zajmuje się teraz Sejm, są: wyeliminowanie błędów wprowadzonych do kodyfikacji karnych w wyniku licznych nowelizacji, dostosowanie przepisów (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Polskie sądy uwzględnią zagraniczny wyrok
Jeśli oskarżony był wcześniej karany w innym państwie Unii, sąd musi potraktować go jak recydywistę. Przykładowo, gdy osoba skazana na terenie wspólnoty za oszukiwanie fiskusa jeszcze raz popełni takie samo przestępstwo, tylko wobec polskiej skarbówki, będzie w oczach naszych (...)
Przemoc w rodzinie - Wdrażane i planowane działania legislacyjne
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - Krzysztof Kwiatkowski, a także przedstawiciele Departamentu Legislacyjno-Prawnego oraz Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji spotkali się z dziennikarzami. Tematem spotkania było przedstawienie działań legislacyjnych - zarówno wdrażanych, (...)
Skuteczna walka z mafiami podatkowymi
Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z Ministerstwem Finansów oraz Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii przygotowało ustawę, która pozwoli na skuteczne przeciwdziałanie zorganizowanej przestępczości, zwłaszcza skarbowej. Nowe rozwiązania wymierzone (...)
Zareagujesz na bójkę? Będziesz pod ochroną
Nawet dwa lata za kratkami może spędzić chuligan, który uderzy osobę stająca w obronie innych. Ktoś zaczepia kobietę w tramwaju czy wszczyna bijatykę na ulicy? Jeśli postanowisz pomóc ofierze, to w sensie prawnym będziesz chroniony jak policjant w czasie interwencji. Podobnie (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Kara więzienia za nielegalne wysypiska
Osoba wyrzucająca śmieci do lasu naraża się na karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Od dziś sąd ma prawo nałożyć taką karę na każdego, gdy nielegalnie składowane odpady lub substancje będą mogły zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka, spowodować istotne obniżenie jakości (...)
Kiedy ma być karane znieważenie funkcjonariusza publicznego?
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny jest obecnie przedmiotem prac w Sejmie.Jakie przepisy Kodeksu karnego zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją?Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego (...)
Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej
Czego dotyczy rządowy projekt?Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy Prawo ochrony środowiska, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz zajmie się nim Sejm.Jakie propozycje zawiera projekt?Zaproponowano utworzenie (...)
Od dziś za ingerowanie w systemy informatyczne albo celowe ich uszkadzanie grozi nawet do pięciu lat więzienia. Stanie się tak za sprawą wchodzącej właśnie w życie noweli kodyfikacji karnych (DzU z 2008 r. nr 214, poz. 1344). Nie tylko wprowadza ona surowe kary dla sprawców przestępstw (...)
Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało do uzgodnień międzyresortowych projekt nowego kodeksu karnego. (...) Nowelizacja wprowadza również surowszą odpowiedzialność nieletnich sprawców przestępstw (czyli do 17 roku życia). (...) Nowością jest również możliwość szerszego stosowania (...)
Warunkowe zawieszenie wykonania kary - czyli \"kara w zawiasach\"
Często sądy karne, aby uniknąć negatywnych konsekwencji wykonania kary (zwłaszcza kary pozbawienia wolności), orzekają karę „w zawieszeniu” („w zawiasach”). W jakich przypadkach sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary? Sąd skazujący może warunkowo (...)
Już działają tzw. sądy 24-godzinne. 12 marca br. weszła w życie ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, a także rozporządzenia wykonawcze. Wskutek nowelizacji w Kodeksie postępowania karnego pojawił się nowy rozdział 54a (...)
