Ustalenie okoliczności, od których zależy przyznanie świadczenia (na przykład czy praca nie była fikcyjna) jest także obowiązkiem ubezpieczonego. W konsekwencji opóźnienie w wypłacie świadczenia nie zawsze musi powodować konieczność płacenia przez ZUS odsetek - to wnioski z czwartkowego orzeczenia Sądu Najwyższego.
Kwestia ta, niewątpliwie ważna dla ZUS i jego klientów, wynikła w sprawie Jolanty M., księgowej w jednym z wielkopolskich miast. Po półtora miesiąca tego zatrudnienia wystąpiła o zasiłki: chorobowy, macierzyński i opiekuńczy. ZUS powziął jednak wątpliwość, czy zatrudnienie nie było pozorne. Jego uwagę zwrócił krótki okres zatrudnienia i nagły skok pensji: z 1000 zł do 1500 zł miesięcznie - ale za 1/4 etatu. Odmówił wypłaty mimo odwołania powódki. Dopiero w procesie sąd stwierdził, przesłuchując m.in. 6 świadków, że zatrudnienie nie było fikcyjne. W następstwie tego orzeczenia ZUS zasiłki wypłacił.