Rezydenci będą mogli rozliczać się w euro

Jakie zmiany przewiduje projekt nowelizacji?

Znajdujący się w Sejmie projekt ustawy o zmianie  ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie ustawy - Prawo dewizowe ma na celu umożliwienie rezydentom będącym przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej dokonywania w kraju rozliczeń z innymi rezydentami w euro, bez obowiązku uzyskania zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Dlatego też proponuje się znowelizowanie przepisów dotyczących sposobu wyrażania zobowiązań pieniężnych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz znowelizowanie przepisów dotyczących ograniczeń w obrocie dewizowym. 

Porady prawne

Zmieniony art. 358 § 2 K.c. ma przewidywać, że zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogą być także wyrażone w euro.

Zgodnie zaś ze znowelizowanym przepisem prawa dewizowego, ograniczeniom w dokonywaniu obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotu wartościami dewizowymi w kraju ma podlegać zawieranie umów oraz dokonywanie innych czynności prawnych, powodujących lub mogących powodować dokonywanie w kraju rozliczeń w walutach obcych innych niż euro, a także dokonywanie w kraju takich rozliczeń, z wyjątkiem rozliczeń między osobami fizycznymi, o ile nie mają one związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Dla wielu przedsiębiorców dokonujących transakcji w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, rozliczanie w euro jest znacznie korzystniejsze niż rozliczanie w złotych, ponieważ pomaga w ograniczeniu ryzyka kursowego występującego w eksporcie, który realizowany jest głównie w euro. Ograniczenie ryzyka kursowego wpłynie  - zdaniem projektodawców - korzystnie na zwiększenie konkurencyjności eksporterów na rynkach Unii Europejskiej.

Jakie zasady teraz obowiązują w zakresie rozliczeń między rezydentami w euro?

Zgodnie z § 1 art. 358 Kodeksu cywilnego - z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie - wszelkie zobowiązania pieniężne na terenie Polski mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim. Przepis ten ma charakter iuris cogentis i jego naruszenie skutkuje nieważnością czynności prawnej (art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego). Regulacja zawarta w art. 358 § 1 Kodeksu cywilnego ogranicza jedynie dopuszczalność wyrażania zobowiązań w walutach obcych i nie obejmuje kwestii dokonywania zapłaty w walucie obcej. Z powyższym przepisem pozostają w ścisłym związku przepisy ustawy Prawo dewizowe, odnoszące się do czynności obrotu dewizowego dokonywanych wewnątrz kraju. 

Zgodnie z obecnie obowiązującym brzmieniem art. 9 pkt 15 ustawy -Prawo dewizowe, dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, podlega ograniczeniom. Wyjątek stanowią jedynie rozliczenia między osobami fizycznymi, o ile nie mają one związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast na podstawie § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 września 2002 r. w sprawie ogólnych warunków dewizowych, ogólne zezwolenie dewizowe zostało udzielone na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych otrzymanych przez rezydenta od nierezydenta, w celu pokrywania w jego imieniu lub na jego rachunek zobowiązań wobec rezydentów, a także uzyskanych przez rezydenta na rachunek drugiego rezydenta w obrocie dewizowym z zagranicą. Ogólne zezwolenie dewizowe - na podstawie § 12 wyżej powołanego rozporządzenia - obejmuje również dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w euro i innych walutach wymienialnych, o ile jedną ze stron rozliczenia jest konsument w rozumieniu art. 22[1] Kodeksu cywilnego.  

Wyżej wymienione przypadki nie wyczerpują jednak wszystkich transakcji między rezydentami, w wyniku których rozliczenie może następować w euro. W szczególności zaś nie obejmują transakcji zawieranych przez rezydentów w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Z przepisów ustawy Prawo dewizowe oraz przepisów wyżej powołanego rozporządzenia wynika, że pozostałe transakcje, w rezultacie których dochodzi do rozliczeń między rezydentami na terytorium RP w euro, wymagają uzyskania indywidualnego zezwolenia dewizowego wydawanego przez Prezesa NBP w drodze decyzji administracyjnej. 

Obowiązująca regulacja wprowadza zróżnicowanie praw rezydentów, którzy dokonują transakcji w euro z innymi rezydentami na terytorium Polski oraz tych samych rezydentów, którzy dokonują transakcji w euro z nierezydentami. W szczególności po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, w sytuacji, gdy wiele norm obowiązującego w Polsce prawa zawiera różne wielkości wyrażone w euro, utrzymanie aktualnej regulacji w obecnym brzmieniu dla przedsiębiorców, a w szczególności dla eksporterów, wydaje się autorom projektu całkowicie nieuzasadnione.

Obecny obowiązek uzyskiwania indywidualnego zezwolenia dewizowego osobno w przypadku każdej transakcji stanowi istotne utrudnienie w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej; stąd potrzeba wskazanych na początku zmian.

Podstawa prawna:

  • Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie ustawy - Prawo dewizowe (sejmowy druk nr 1891);
  • Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. 2002 r., Nr 141, poz. 1178, ze zm.);
  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93, ze zm.)  

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika