Syndycy muszą być licencjonowani

Minister Sprawiedliwości będzie powoływał, w drodze zarządzenia, Komisję Egzaminacyjną składającą się z 7 osób powołanych na na okres 2 lat wyróżniających się wiedzą teoretyczną i praktyczną z zakresu problematyki objętej egzaminem. Pierwsza taka Komisja ma zostać powołana już w terminie 3 miesięcy.

Osoba ubiegająca się o licencję syndyka powinna złożyć do Ministra Sprawiedliwości wniosek o dopuszczenie do egzaminu najpóźniej 45 dni przed terminem rozpoczęcia egzaminu. Powinna także uiścić opłatę egzaminacyjną. Do wniosku należy załączyć: 

• odpis dyplomu potwierdzającego uzyskanie tytułu magistra lub zaświadczenie o ukończeniu wyższych studiów magisterskich albo równorzędnych w państwie Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; 
• oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest podejrzany albo oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe; 
• dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej. 

Egzamin będzie się składał z części pisemnej i ustnej oraz jest przeprowadzany w języku polskim. Ma obejmować zagadnienia z zakresu prawa, ekonomii i finansów oraz zarządzania, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki postępowania upadłościowego i naprawczego. 

Część pisemna będzie polegała na rozwiązaniu testu składającego się ze 100 pytań oraz wykonaniu zadania problemowego. Część ustna egzaminu będzie natomiast polegała na udzieleniu odpowiedzi na pytania zamieszczone w wylosowanym zestawie 10 pytań. 

Egzamin będzie uważany za zdany w przypadku uzyskania pozytywnych wyników z obu jego części. Złożenie egzaminu z wynikiem pozytywnym potwierdzać będzie zaś zaświadczenie wystawione przez Komisję Egzaminacyjną. 

Kto może się ubiegać o licencję syndyka?

Wedle nowych przepisów licencję syndyka może uzyskać osoba fizyczna, która: 

1. ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; 
2. zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka; 
3. ma pełną zdolność do czynności prawnych; 
4. ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w ww. państwie; 
5. posiada nieposzlakowaną opinię; 
6. w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję syndyka przez co najmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią w Rzeczypospolitej Polskiej lub ww. państwie; 
7. nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; 
8. nie jest podejrzana albo oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe; 
9. nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego; 
10. złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości; 
11. jest zdolna, ze względu na stan zdrowia, do wykonywania czynności syndyka. 

Jak uzyskać licencję syndyka?

Licencję syndyka będzie przyznawana na wniosek osoby ubiegającej się o licencję syndyka, złożony nie później niż po upływie 2 lat od dnia złożenia egzaminu. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające spełnienie ww. wymogów (wskazanych w pkt 1, 4, 6, 7 i 9), oświadczenie, że nie jest prowadzone przeciwko wnioskodawcy postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe oraz oryginał zaświadczenia potwierdzającego złożenie egzaminu z wynikiem pozytywnym. 

Następnie Minister Sprawiedliwości zwróci się do właściwego organu Policji o nadesłanie informacji o osobie ubiegającej się o licencję syndyka. 

Wedle nowych przepisów Minister Sprawiedliwości, w drodze decyzji administracyjnej, przyznaje licencję syndyka, odmawia jej przyznania, a także cofa albo zawiesza prawa wynikające z licencji - w przypadkach określonych w ustawie.

Mianowicie odmawia przyznania licencji syndyka, w przypadku gdy osoba ubiegająca się o jej przyznanie nie spełnia wymogów koniecznych do jej wydania, a także w przypadku upływu 2-letniego terminu od zdania egzaminu.

Licencję syndyka będzie przyznawana na czas nieoznaczony. Również za wydanie dokumentu licencji syndyka będzie pobierana opłata. 

Osoba, której przyznano licencję syndyka będzie składała wobec Ministra Sprawiedliwości, przed wpisem na listę osób posiadających licencję syndyka ślubowanie według następującej roty: „Mając świadomość znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem ślubuję uroczyście, że powierzone mi obowiązki w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym będę wypełniać sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy państwowej i innej tajemnicy chronionej prawem oraz kierując się w swym postępowaniu zasadami godności, uczciwości i etyki.”. Minister Sprawiedliwości może jednak upoważnić do przyjęcia ślubowania prezesa sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania danej osoby. Osoba, która złożyła ślubowanie, winna złożyć podpis pod rotą ślubowania. 

Osoba, której przyznano licencję syndyka oraz osoba posiadająca decyzję o uznaniu kwalifikacji w zawodzie regulowanym syndyka wydaną na podstawie odrębnych przepisów, zostanie wpisana na listę osób posiadających licencję syndyka, prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości.

 Lista oraz informacje o dokonywanych w niej zmianach będą przekazywane prezesom sądów okręgowych. 

Co z obecnymi syndykami, zarządcami i nadzorcami sądowymi oraz kandydatami na syndyków?

Omawiana ustawa stanowi, iż syndyk, nadzorca sądowy lub zarządca i ich zastępcy, ustanowieni w postępowaniu układowym oraz upadłościowym albo naprawczym przed dniem wejścia w życie ustawy, sprawują swoją funkcję do czasu zakończenia tych postępowań, a tymczasowy nadzorca sądowy oraz zarządca przymusowy do czasu wydania postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości. W sprawach, w których określono wstępne wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy przed dniem 10 października 2007 r., do wynagrodzenia stosuje się przepisy dotychczasowe. 

Z dniem 10 października 2007 r. prezesi sądów okręgowych mają zaprzestać wpisywania osób na listy kandydatów na syndyków prowadzone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 kwietnia 1998 r. w sprawie szczególnych kwalifikacji oraz warunków wymaganych od kandydatów na syndyków upadłości. Do czasu uzyskania licencji syndyka, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat od dnia wejścia w życie omawianej ustawy, osoby wpisane na tę listę mogą być powoływane do sprawowania funkcji w postępowaniu upadłościowym i naprawczym.

W przypadku osób, które w dniu 10 października 2007 r. posiadają pięcioletnią praktykę w sprawowaniu funkcji syndyka, zarządcy lub nadzorcy sądowego w postępowaniach upadłościowym, układowym i naprawczym oraz przed 1990 r. ukończyły wyższe studia i uzyskały dyplom inżyniera, wymogu uzyskałania tytułu magistra lub równorzędnego nie stosuje się.

Co zmieni się w Prawie upadłościowym i naprawczym?

Omawiana ustawa nowelizuje również przepisy Prawa upadłościowego i naprawczego.

Przykładowo dodaje przepisy, zgodnie z którymi osoba powołana do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności osobiście lub przez pełnomocnika.

 Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, ma zaś określić, w drodze rozporządzenia, zakres tego ubezpieczenia obowiązkowego oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc pod uwagę specyfikę wykonywanych przez syndyka czynności oraz wartość funduszów masy upadłości.

Wedle nowych regulacji syndykiem, nadzorcą sądowym albo zarządcą nie może być osoba, która: 

1. jest wierzycielem lub dłużnikiem upadłego, małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, powinowatym upadłego lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu, osobą pozostającą z nim w stosunku przysposobienia lub małżonkiem tej osoby albo osobą pozostającą z upadłym w faktycznym związku, wspólnie z nim zamieszkującą i gospodarującą; Przeszkoda ta trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia;
2. jest lub była zatrudniona przez upadłego na podstawie stosunku pracy albo innego stosunku prawnego, z wyłączeniem umowy o sprawowanie funkcji nadzorcy sądowego w postępowaniu naprawczym albo też jest lub była członkiem organu, wspólnikiem lub akcjonariuszem upadłego. 

Syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca oraz jego małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, osoba pozostająca z nim w stosunku przysposobienia lub małżonek takiej osoby, jak również osoba pozostająca z nim w faktycznym związku, wspólnie z nim zamieszkująca i gospodarująca, nie mogą nabyć rzeczy ani praw pochodzących ze sprzedaży dokonanej w postępowaniu upadłościowym, w którym sprawuje lub sprawowała tę funkcję. 

Postanowiono też, iż syndykiem, nadzorcą sądowym albo zarządcą może być osoba fizyczna posiadająca licencję syndyka.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka (Dz. U. 2007 r., Nr 123, poz. 850);
• Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. 2003 r., Nr 60, poz. 535, ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 kwietnia 1998 r. w sprawie szczególnych kwalifikacji oraz warunków wymaganych od kandydatów na syndyków upadłości (Dz. U. 1998 r., Nr 55, poz. 359)