Uprawnienia sędziego-komisarza dotyczące wykreślania hipoteki niekonstytucyjne
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną "MILIMEX" sp. z.o.o. dotyczącą wykreślenia hipoteki.
"MILIMEX" spółka z o.o. złożyła wniosek w sądzie rejonowym o wpisanie hipoteki przymusowej na nieruchomości należącej do spółki akcyjnej. Po 19 miesiącach "MILIMEX" wpis uzyskał. W międzyczasie spółka akcyjna złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości. Nastąpiło to po prawie 14 miesiącach od złożenia wniosku o wpis hipoteki. Sędzia Komisarz sądu rejonowego z urzędu na posiedzeniu niejawnym wydał postanowienie na podstawie kwestionowanego przepisu, w którym stwierdził niedopuszczalność hipoteki. Postanowienie jest niezaskarżalne i z chwilą wydania jest prawomocne. Zdaniem "MILIMEX" sp. z.o.o. przy wydaniu postanowienia nie został uwzględniony przepis, z którego wynika, że zakazu obciążania masy upadłości nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w sądzie w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. W postępowaniu upadłościowym spółki akcyjnej odmówiono ujęcia na liście wierzytelności hipoteki "MILIMEX" sp. z.o.o. Ostatecznie sąd upadłościowy oddalił zażalenie "MILIMEX" sp. z.o.o. powołując się na postanowienie sędziego-komisarza sądu rejonowego. Postanowienie na podstawie kwestionowanego przepisu jest także wiążące dla sądu wieczystoksięgowego, stanowi bowiem podstawę do wykreślenia hipoteki. Zdaniem "MILIMEX" sp. z.o.o. została ona pozbawiona przysługującego mu prawa majątkowego, jakim jest hipoteka. W ocenie spółki, została też pozbawiona prawa do sądu, w tym przedstawienia niezawisłemu sądowi swoich racji w jawnym i sprawiedliwym postępowaniu sądowym.
Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 82 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zgodności z prawem postanowienia sędziego-komisarza w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności wpisu hipoteki lub zastawu w księdze wieczystej lub właściwym rejestrze, jest niezgodny z art. 45 ust. 1, art. 78 w związku z art. 176 ust. 1 i art. 64 ust. 1 Konstytucji.
Zdaniem Trybunału, wykreślanie hipotek tylko na podstawie postanowienia sędziego-komisarza jest niezgodne z konstytucją. Zdaniem Trybunału zakwestionowany przepis nie spełnia minimalnych standardów sprawiedliwości proceduralnej. Sędzia-komisarz orzeka o niedopuszczalności wpisu w drodze postanowienia, wydawanego na posiedzeniu niejawnym. Postanowienie sędziego- komisarza nie podlega zaskarżeniu w ramach postępowania upadłościowego. Stwierdzenie przez sędziego-komisarza niedopuszczalności wpisu hipoteki lub zastawu nie przesądza o wygaśnięciu danego zabezpieczenia rzeczowego lub stosownego wpisu. Orzeka o tym właściwy sąd wieczystoksięgowy lub rejestrowy. Jest on jednak związany oceną prawną wyrażoną w postanowieniu sędziego-komisarza. Żaden przepis ustawy nie przewiduje wniesienia zażalenia na postanowienie sędziego-komisarza. Trybunał stwierdził, że przepis, który jest tak uzależniona od arbitralnej decyzji sędziego-komisarza jest nadmiernie restrykcyjny.
Wyrok jest ostateczny.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 września 2007 r., sygn. akt SK 4/06
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?