Uregulowane zasady dotyczące stażu adaptacyjnego i testu umiejętności o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu nauczyciela

Program stażu adaptacyjnego ustalany jest dla nauczania danego przedmiotu lub danych przedmiotów albo dla prowadzenia danego rodzaju zajęć w zakresie, w jakim o uznanie kwalifikacji występuje wnioskodawca, po przeprowadzeniu analizy kwalifikacji wnioskodawcy, z uwzględnieniem zakresu wiedzy, jaki jest niezbędny dla spełnienia wymagań kwalifikacyjnych określonych dla nauczyciela danego przedmiotu nauczania lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Co jest brane pod uwagę przy ustalaniu programu stażu adaptacyjnego?

Rozporządzenie postanawia, iż przy ustalaniu programu stażu adaptacyjnego bierze się pod uwagę:

1. dotychczasowe doświadczenie zawodowe wnioskodawcy i wymagania stawiane nauczycielom w zakresie, w jakim prowadzone jest postępowanie,

2. różnice w metodyce prowadzenia zajęć,

3. potrzeby poznania organizacji, zadań i zasad funkcjonowania jednostki w zakresie, w jakim prowadzone jest postępowanie,

4. potrzeby uczestniczenia przez wnioskodawcę w działalności statutowej i w pracach organizacyjnych jednostki.
   

Natomiast program stażu adaptacyjnego uwzględnia w szczególności:

1. uczestnictwo w charakterze obserwatora w odpowiednich zajęciach prowadzonych w jednostce przez opiekuna stażu adaptacyjnego lub innych nauczycieli, w wymiarze co najmniej 3 godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w miesiącu,

2. prowadzenie zajęć w obecności opiekuna stażu adaptacyjnego lub dyrektora jednostki, w której staż adaptacyjny jest odbywany, w wymiarze co najmniej 3 godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w miesiącu, i omawianie tych zajęć z osobą, w której obecności się odbywały,

3. opracowywanie planu zajęć i samodzielne prowadzenie zajęć,

4. uczestnictwo w innej działalności statutowej i w pracach organizacyjnych jednostki, w której staż adaptacyjny jest odbywany.
   

Wnioskodawca po otrzymaniu postanowienia organu prowadzącego postępowanie występuje z wnioskiem o odbycie stażu adaptacyjnego albo przeprowadzenie testu umiejętności. Natomiast organ prowadzący postępowanie przekazuje jednostce, w której ma być odbywany staż adaptacyjny, albo jednostce przeprowadzającej test umiejętności to postanowienie wraz z kopią dokumentacji zawierającej informację o posiadanych kwalifikacjach, w tym o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym wnioskodawcy. Przekazanie może być dokonane również drogą elektroniczną lub za pomocą elektronicznych nośników informacji. Poza tym organ prowadzący postępowanie upowszechnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w szczególności informacje o wymogach kwalifikacyjnych dla nauczycieli poszczególnych przedmiotów nauczania lub rodzajów prowadzonych zajęć, informacje o kształceniu w tym zakresie, wykaz literatury pomocnej przy uzupełnianiu wiedzy niezbędnej do spełnienia tych wymogów, przykłady testów umiejętności dla wybranych zakresów, a także informacje o jednostkach, w których mogą być odbywane staże adaptacyjne, oraz omówienie wniosków z odbytych staży - z zachowaniem przepisów o ochronie danych osobowych.

Na jakich warunkach i gdzie odbywać się będzie staż adaptacyjny?

Staż adaptacyjny może być odbywany w:

• przedszkolach,

• szkołach,

• placówkach 

• oraz zakładach kształcenia nauczycieli, wskazanych w w/w postanowieniu.

Kuratorzy oświaty, po porozumieniu z organem prowadzącym jednostkę, przekazują organowi prowadzącemu postępowanie, raz w roku w terminie do dnia 15 grudnia, wykaz jednostek, w których wnioskodawcy mogą odbywać staż adaptacyjny. W samym postanowieniu wskazuje się odpowiednią jednostkę, w przypadku braku takiej jednostki odpowiednią jednostkę wskazuje organ prowadzący postępowanie, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty i po porozumieniu z organem prowadzącym jednostkę.

W celu odbycia stażu adaptacyjnego w jednostce wskazanej przez wnioskodawcę, wnioskodawca jest zatrudniany na podstawie umowy o pracę albo odbywa staż - bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem - na podstawie umowy cywilnoprawnej, na warunkach określonych pomiędzy wnioskodawcą a jednostką.

Staż adaptacyjny odbywany jest w języku polskim, pod nadzorem opiekuna stażu adaptacyjnego, którym może być nauczyciel posiadający kwalifikacje do nauczania danego przedmiotu lub prowadzenia danego rodzaju zajęć w zakresie, w jakim o uznanie kwalifikacji występuje wnioskodawca, oraz posiadający stopień awansu zawodowego co najmniej nauczyciela mianowanego.

W jaki sposób przeprowadzany będzie test umiejętności?

Test umiejętności przeprowadzany jest dwa razy w roku. Terminy jego przeprowadzania są ustalane przez organ prowadzący postępowanie do dnia 15 grudnia na rok następny i podawane do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach podmiotowych ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Test umiejętności przeprowadzany jest przez odpowiednią publiczną placówkę doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, wskazaną w postanowieniu. Poza tym test umiejętności opracowuje jednostka przeprowadzająca test indywidualnie dla każdego wnioskodawcy.

Test umiejętności przeprowadza się w formie pisemnej z zachowaniem zasady anonimowości i w języku polskim. Jednak jeżeli postępowanie dotyczy uznania kwalifikacji do nauczania języka obcego lub do nauczania przedmiotu albo prowadzenia zajęć w języku obcym, test umiejętności przeprowadza się w danym języku obcym.
Test umiejętności składa się z nie więcej niż 100 zagadnień lub pytań, w tym nie więcej niż 10 % stanowią zagadnienia lub pytania o charakterze opisowym. Każde z zagadnień lub pytań niemających charakteru opisowego zawiera nie mniej niż 3 możliwości odpowiedzi. Co najmniej 90 % zagadnień lub pytań zawiera jedną odpowiedź poprawną. Pozostałe zagadnienia lub pytania mogą zawierać więcej niż jedną odpowiedź poprawną. Ocena testu umiejętności ustalana jest w terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia testu.

Kto ponosi koszty odbywania stażu adaptacyjnego i przeprowadzania testu umiejętności?

Obliczenia kosztów związanych z odbywaniem przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego dokonuje jednostka, w której staż adaptacyjny ma być odbywany, nie później niż na 14 dni przed dniem rozpoczęcia stażu, na podstawie rzeczywistych wydatków, które będą ponoszone przez jednostkę, ustalonych z uwzględnieniem w szczególności programu stażu, długości trwania stażu, wydatków techniczno-organizacyjnych i wynagrodzenia opiekuna stażu.

Wnioskodawca wpłaca kwotę opłaty z tytułu powyższych kosztów w równych ratach płatnych z góry do 10. dnia każdego miesiąca za dany miesiąc, na rachunek bankowy wskazany przez dyrektora jednostki, w której staż adaptacyjny jest odbywany. W przypadku odbywania przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego na podstawie umowy cywilnoprawnej za wynagrodzeniem, opłata może być za zgodą wnioskodawcy wyrażoną na piśmie potrącana z jego wynagrodzenia.

Obliczenia kosztów związanych z przeprowadzeniem testu umiejętności dokonuje jednostka przeprowadzająca test, nie później niż na 14 dni przed dniem przeprowadzenia testu, na podstawie rzeczywistych wydatków, które będą poniesione przez tę jednostkę, ustalonych z uwzględnieniem w szczególności wydatków związanych z wynagrodzeniem osób opracowujących test, wynagrodzeniem członków komisji przeprowadzającej test oraz wydatków techniczno-organizacyjnych. Natomiast wnioskodawca, nie później niż na 7 dni przed dniem przeprowadzenia testu umiejętności, wpłaca kwotę opłaty z tytułu kosztów na rachunek bankowy wskazany przez dyrektora jednostki przeprowadzającej test. Przystępując do testu umiejętności, wnioskodawca okazuje dowód wpłaty opłaty.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu nauczyciela  (Dz. U. 2005 r., Nr 36, poz. 318).