W ostatnich latach coraz powszechniejszą stała się sytuacja, kiedy pacjent stara się utrwalać przebieg procesu swojego leczenia, najczęściej wykorzystując do tego celu możliwości, jakie daje mu telefon komórkowy (wyposażone w aparat fotograficzny, kamerę oraz dyktafon). Potajemne nagrywanie różnych sytuacji przestało być domeną życia publicznego, a zwłaszcza polityki, a przeniosło się do dosyć specyficznej relacji lekarz-pacjent. Relacji, która powinna być parta na wzajemnym zaufaniu oraz poczuciu, że wszelkie wrażliwe dane i intymne informacje nie dostaną się w niepowołane ręce.

W związku z zaistniałą tendencją pojawiają się następujące możliwe scenariusze:
- Pacjent bez zgody lekarza, potajemnie nagrywa rozmowy z lekarzem – jako ewentualny dowód w procesie o błąd medyczny i/lub ustalenie karnej odpowiedzialności lekarza
- 2. Pacjent nagrywa jawnie wszystko co się dzieje wokół – rozmowy, wskazania aparatury medycznej, urządzenia medyczne, w tym robi też zdjęcia, utrwala na nośniku elektronicznym proces leczenia i wizerunki innych pacjentów .
1. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, gdy pacjent potajemnie, czyli bez zgody swojego rozmówcy, jakim jest lekarz, nagrywa rozmowę z nim. Nagranie takie może stanowić potencjalny dowód w procesie o błąd medyczny.
W potocznym i powszechnym rozumieniu "błąd medyczny" – to niemalże wynik leczenia pacjenta, który nie spełnił jego oczekiwań. Dlatego tez pacjent stara się zabezpieczyć, szukając związku przyczynowo-skutkowego między działaniami lekarza a wynikami leczenia i tym samym przesądzając o jego odpowiedzialności za niepowodzenia.
Można twierdzić, że pacjent szuka dowodów nieco na wyrost, jednakże nie można mu odmówić prawa do dbania o swoje interesy. Nagrywanie w szpitalach jest już na porządku dziennym. Tak nakręca się spirala nieufności. Jedni pacjenci chcą mieć dowód na wszelki wypadek. Bo przecież tyle jest doniesień o zaniedbaniach w szpitalach, przychodniach, pogotowiu. Inni z góry nastawiają się, że tak właśnie będzie
W związku z tym pojawia się zatem pytanie o dopuszczalność przeprowadzenia dowodu z nagrania rozmówcy bez jego zgody i wiedzy w procesie sądowym.
W zasadzie polskie prawo nie przewiduje sankcji procesowych za nagrywanie rozmów prywatnych. Żadne takie obostrzenia nie są wprost wyrażone w przepisach prawa. Nieco więcej na ten temat można znaleźć w orzecznictwie sądów. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego (IV CSK 257/13) zasadą niedopuszczalności przeprowadzania dowodów nielegalnych nie są objęte dowody w postaci nagrań dokonanych przez osoby występujące w charakterze stron, ponieważ będąc uczestnikami procesu nie naruszają przepisów chroniących tajemnicę wyrażoną w art. 49 Konstytucji RP, a brak bezprawności naruszenia innych dóbr osobistych wynika z realizacji prawa do sądu. Tym samym osobie będącej uczestnikiem rozmowy i nagrywającej wypowiedzi innych uczestniczących w niej osób nie można postawić zarzutu działania sprzecznego z prawem, a co najwyżej z dobrymi obyczajami.
Orzecznictwo odnosi się również do problemu dopuszczalności nagrywania rozmów telefonicznych bez zgody i wiedzy rozmówcy. Taka sytuacja także może zaistnieć w relacji pacjent-lekarz. W podobnym przypadku Sąd Najwyższy stwierdził (IV CKN 94/01), iż nie ma zasadniczych powodów do całkowitej dyskwalifikacji dowodu z nagrań rozmów telefonicznych, nawet jeżeli nagrań tych dokonywano bez wiedzy jednego z rozmówców. Skoro druga strona nie zakwestionowała skutecznie w toku postępowania autentyczności omawianego materiału, to mógł on służyć za podstawę oceny zachowania się pozwanego w stosunku do powoda.
W podobnym tonie jest utrzymany wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku (I ACa 504/11), zgodnie z którym: Dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z nagrań dokonanych osobiście przez osoby występujące w charakterze stron, które będąc uczestnikami rozmowy nie naruszają przepisów chroniących tajemnicę komunikowania (art. 49 Konstytucji). W przypadku naruszenia innych praw o charakterze bezwzględnym (dóbr osobistych, prawa do prywatności), brak bezprawności wynika z realizacji prawa do sądu (art. 45 Konstytucji).
Dla ścisłości należy też wspomnieć, iż pojawiały się w orzecznictwie również i sprzeczne poglądy. W wyroku z dnia 10 stycznia 2008 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu (I ACa 1057/07) zajął stanowisko, zgodnie z którym dowody uzyskane w sposób niezgodny z prawem nie powinny być co do zasady dopuszczone, uznając, iż podstępne nagranie prywatnej rozmowy godzi w konstytucyjną zasadę swobody i ochrony komunikowania się. Sąd wskazał przy tym, że skoro fakt rejestrowania rozmowy znany był tylko jednej ze stron, mogła ona niemalże dowolnie manipulować treścią tejże rozmowy tylko i wyłącznie dla potrzeb procesu. Jednakże takie stanowiska sądów są coraz rzadsze, o czym świadczą przytoczone wcześniej orzeczenia.
2. Druga z możliwych sytuacji dotyczy kwestii naruszenia dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta przez osoby nieuprawnione
Art. 23 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2012.159 j.t.) przyznaje pacjentowi prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Dane zawarte w tej dokumentacji podlegają ochronie prawnej. Tym samym każdy pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej Jego osoby, ale nie osób trzecich, czyli pozostałych pacjentów. Dostęp do takiej dokumentacji dla osób trzecich został wyraźnie ograniczony tylko do tych osób, które są wobec pacjenta albo przedstawicielami ustawowymi albo mają od niego upoważnienie. Pacjent, utrwalając przebieg procesu leczenia za pomocą telefonu komórkowego, robiąc zdjęcia, nagrywając filmy, może zatem w sposób nieświadomy naruszyć prawa innych pacjentów do dostępu do ICH dokumentacji medycznej.
Prawa wymienione we wspomnianym przepisie ustawy są powszechne, trwałe, równe i niezbywalne, przysługują każdemu pacjentowi i nikt nie może być pozbawiony tych praw. Minimalne standardy ochrony wynikają przede wszystkim z przepisów prawa międzynarodowego. Zgodnie z art. 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka każdy ma prawo do ochrony prawnej przeciwko ingerencji w jego życie prywatne.
Europejskim standardem w zakresie prawa do ochrony danych medycznych jest art. 12 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności gwarantujący każdemu prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego. Ochrona życia prywatnego jest zagwarantowana również w art. 47 Konstytucji .
Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej dotyczącej JEGO stanu zdrowia wynika także z art. 9 Ustawy o prawach pacjenta i jest ono ściśle związane z prawem do informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych. Dlatego też jakiekolwiek wchodzenie w posiadanie takich informacji przez inne osoby, przez co należy rozumieć również innego pacjenta, jest nieuprawnione i podlega ochronie prawnej. Jednocześnie, ochronie podlegają dane osobowe pacjenta w związku z Ustawą o ochronie danych osobowych. Są to wszelkie dane, które dotyczą osoby fizycznej i na podstawie których można zidentyfikować tę osobę. Pacjent gromadzący nagrania i zdjęcia, jako dokumentację przebiegu procesu leczenia, musi zwrócić więc szczególną uwagę, by zgromadzone przez niego materiały nie naruszały wymienionych powyżej praw innych pacjentów.

Potrzebujesz porady prawnej?
Dostęp do informacji medycznych
Czy można domagać się ujawnienia informacji medycznych dotyczących swojej osoby? Czy szpital ma obowiązek przedstawić naszą kartotekę medyczną? Co zrobić w przypadku odmowy udostępnienia nagrań z pogotowia? Powyższe pytania dotyczą najczęstszych wątpliwości związanych z udostępnianiem (...)
Renta dla poszkodowanego pacjenta
Rzecznik Praw Pacjenta wytacza powództwa... Rzecznik Praw Pacjenta kontynuuje swoje działania związane z wytaczaniem powództw na rzecz pacjentów oraz wstępowaniem do toczących się postępowań cywilnych w sprawach dotyczących praw pacjenta. W toku procesów Rzecznik działa (...)
Jak przebiega postępowanie w sprawie nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej?
Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi weszła w życie 23 grudnia 2021 r. Do jakiej instytucji należy złożyć zawiadomienie w sprawie podejrzenia nieuczciwego wykorzystywania przewagi (...)
Wakacje za granicą Przed każdą taką zagraniczną podróżą, czy to samodzielną, czy w grupach zorganizowanych, niezależnie od tego, czy to wyjazd wakacyjny czy w celach biznesowych – warto poświęcić kilka chwil, aby zadbać o spokojny pobyt, z którego przywieziemy wyłącznie (...)
Jak prowadzone jest postępowanie w związku z nieuczciwym wykorzystywaniem przewagi kontraktowej?
12 lipca 2017 r. wejdzie w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Określa ona zasady i tryb przeciwdziałania, w celu ochrony interesu publicznego, praktykom nieuczciwie wykorzystującym przewagę kontraktową (...)
Cyfrowe propozycje Komisji Europejskiej
Przejrzyste platformy internetowe Większa przejrzystość użytkowania, efektywniejsze rozstrzyganie sporów, obserwatorium monitorujące wpływ nowych przepisów na rynek cyfrowy – KE zaproponowała nowe przepisy dla platform internetowych zapewniające małym przedsiębiorstwom (...)
Alimenty na dziecko - komu i na jakich zasadach przysługują?
Kiedy rodzice muszą płacić alimenty na dzieci? Prawnym obowiązkiem rodziców jest zapewnienie dziecku środków utrzymania do czasu, aż nie będzie ono w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka pokrywają koszty związane z jego utrzymaniem i wychowaniem (...)
Rekordowe odszkodowanie za błąd lekarski
700 tys. zł zadośćuczynienia, 1,9 tys. zł renty i blisko 20 tys. zł odszkodowania dostanie dziewięcioletni Piotr Soszka, od ponad pięciu lat sparaliżowany od pasa w dół w wyniku błędu personelu Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach. Prawomocny wyrok w tej sprawie (...)
Brak zadośćuczynienia za pogorszenie stanu zdrowia osoby bliskiej
Sąd Najwyższy rozpoznał skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego w sprawie zadośćuczynienia za krzywdę w postaci pogorszenia stanu zdrowia osoby bliskiej W dniu 17 grudnia 2019 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych na posiedzeniu niejawnym oddalił skargę (...)
Pacjent musi wiedzieć, na co wyraża zgodę
Powódka domagała się od szpitala zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z przeprowadzonym u niej zabiegiem operacyjnym. Sądy obu instancji oddaliły jej powództwo, bowiem powódka wyraziła zgodę na zabieg wykonany konkretną metodą. Sprawa na skutek skargi kasacyjnej (...)
Nowe zasady dochodzenia odszkodowań za błędy medyczne
Od niedzieli 1 stycznia 2012 r. w życie wchodzą nowe przepisy umożliwiające dochodzenie odszkodowań za błędy medyczne przed wojewódzkimi ds. orzekania o zdarzeniach medycznych – czytamy w „Rzeczpospolitej”. Komisje składające się z przedstawicieli adwokatury, (...)
Podwojenie bazy łóżkowej i udogodnienia dla personelu medycznego
Zwiększenie liczby łóżek oraz budowa szpitali tymczasowych Rząd przekształci część szpitali powiatowych, dzięki temu będą one wypełniać tylko i wyłącznie funkcje covidowe, a pozostałe przyjmować pacjentów z innymi schorzeniami, zostanie zwiększona liczba (...)
Rekordowe odszkodowanie za błąd lekarski
700 tys. zł zadośćuczynienia, 1,9 tys. zł renty i blisko 20 tys. zł odszkodowania dostanie dziewięcioletni Piotr Soszka, od ponad pięciu lat sparaliżowany od pasa w dół w wyniku błędu personelu Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach. Prawomocny wyrok w tej sprawie (...)
Brak zadośćuczynienia za pogorszenie stanu zdrowia osoby bliskiej
Sąd Najwyższy rozpoznał skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego w sprawie zadośćuczynienia za krzywdę w postaci pogorszenia stanu zdrowia osoby bliskiej W dniu 17 grudnia 2019 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych na posiedzeniu niejawnym oddalił skargę (...)
Renta dla poszkodowanego pacjenta
Rzecznik Praw Pacjenta wytacza powództwa... Rzecznik Praw Pacjenta kontynuuje swoje działania związane z wytaczaniem powództw na rzecz pacjentów oraz wstępowaniem do toczących się postępowań cywilnych w sprawach dotyczących praw pacjenta. W toku procesów Rzecznik działa (...)
Pacjent musi wiedzieć, na co wyraża zgodę
Powódka domagała się od szpitala zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z przeprowadzonym u niej zabiegiem operacyjnym. Sądy obu instancji oddaliły jej powództwo, bowiem powódka wyraziła zgodę na zabieg wykonany konkretną metodą. Sprawa na skutek skargi kasacyjnej (...)
Nowe zasady dochodzenia odszkodowań za błędy medyczne
Od niedzieli 1 stycznia 2012 r. w życie wchodzą nowe przepisy umożliwiające dochodzenie odszkodowań za błędy medyczne przed wojewódzkimi ds. orzekania o zdarzeniach medycznych – czytamy w „Rzeczpospolitej”. Komisje składające się z przedstawicieli adwokatury, (...)
Podwojenie bazy łóżkowej i udogodnienia dla personelu medycznego
Zwiększenie liczby łóżek oraz budowa szpitali tymczasowych Rząd przekształci część szpitali powiatowych, dzięki temu będą one wypełniać tylko i wyłącznie funkcje covidowe, a pozostałe przyjmować pacjentów z innymi schorzeniami, zostanie zwiększona liczba (...)
Jak wyjechać na leczenie do uzdrowiska?
Dowiedz się, jak pacjent może załatwić sobie wyjazd na leczenie do uzdrowiska. Najważniejsze skierowanie Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Jest ono konieczne. Dzieci w wieku od 3 do 6 lat mogą być kierowane (...)
Uzdrowiska wznawiają swoją działalność
Od 15 czerwca uzdrowiska wznawiają swoją działalność. Pacjenci, którzy oczekują na leczenie uzdrowiskowe będą mogli je rozpocząć lub kontynuować w przypadku, gdy byli zmuszeni przerwać leczenie z powodu pandemii. ##baner## Przerwałeś leczenie lub nie mogłeś skorzystać (...)
Jak wyjechać na leczenie do uzdrowiska?
Dowiedz się, jak pacjent może załatwić sobie wyjazd na leczenie do uzdrowiska. Najważniejsze skierowanie Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Jest ono konieczne. Dzieci w wieku od 3 do 6 lat mogą być kierowane (...)
Uzdrowiska wznawiają swoją działalność
Od 15 czerwca uzdrowiska wznawiają swoją działalność. Pacjenci, którzy oczekują na leczenie uzdrowiskowe będą mogli je rozpocząć lub kontynuować w przypadku, gdy byli zmuszeni przerwać leczenie z powodu pandemii. ##baner## Przerwałeś leczenie lub nie mogłeś skorzystać (...)
Jak żyć z HIV i AIDS w Polsce?
HIV i AIDS HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności – AIDS. Problem HIV i AIDS na świecie jest jednym z głównych problemów zdrowia publicznego. Według danych UNAIDS pod koniec 2016 r. na świecie (...)
Jakie leczenie stomatologiczne mamy zagwarantowane?
Leczenie stomatologiczne - czyli co? Stomatologia zajmuje się leczeniem chorób zębów, przyzębia i jamy ustnej. Możesz wybrać dowolną placówkę lub dentystę, którzy posiadają podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. W ramach leczenia stomatologicznego (...)
Od 1 maja 2004 r. osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia uzyskały prawo do ubiegania się o zgodę na udanie się do innego państwa członkowskiego UE (Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, (...)
Usługi pielęgnacyjne - komu przysługują?
Dla kogo przeznaczone są świadczenia pielęgnacyjne oraz opiekuńcze? Świadczenia te są udzielane: pacjentom wymagającym całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych, którzy powinni kontynuować leczenie, pacjentom niewymagającym hospitalizacji (...)
Ubezwłasnowolnienie osoby bliskiej – opinia prawna
Stan faktyczny Mój ojciec jest chory psychicznie. Matka chce mieć możliwość decydowania za niego przy wyrażaniu zgody na leczenie szpitalne, ponieważ sam nie jest w stanie ocenić swojego zachowania. Wydaje nam się, że w tym celu powinna wystąpić do sądu z wnioskiem ubezwłasnowolnienie (...)
Nowe rodzaje narkotyków. Wymagają od UE reakcji prawnej
W 2012 r. znowu odnotowano wzrost liczby nowych rodzajów narkotyków dostępnych na rynku. Fakt ten dodatkowo komplikuje wysiłki UE w walce z tym problemem . Z rocznego sprawozdania Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii wynika, że globalizacja, postęp technologiczny i internet (...)
Najważniejsze ogniwa systemu opieki zdrowotnej w Polsce to praktyki lekarskie, pielęgniarek i położnych, przychodnie i szpitale. Do niektórych z nich możemy wybrać się bez skierowania, do innych potrzebujemy takiego dokumentu. Dowiedz się, jak zorganizowana jest opieka zdrowotna (...)
Co z turnusami uzdrowiskowymi?
Uzdrowiska czasowo zaprzestają działalności W związku z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania, uzdrowiska zawiesiły czasowo swoją działalność. Jeżeli (...)
Kompleksowe zmiany w leczeniu raka piersi
Ministerstwo zdrowia wprowadza przełomowe zmiany w leczeniu raka piersi. Na wrześniowej liście refundacyjnej pojawią się najnowsze opcje terapeutyczne, a Breast Cancer Unit zapewni pacjentkom koordynowaną opiekę - od diagnostyki, przez leczenie i rehabilitację, po monitoring skuteczności leczenia (...)
Możliwość korzystania przez dzieci z leczenia uzdrowiskowego
Przypomnienie o możliwości korzystania przez dzieci z leczenia uzdrowiskowego W trosce o zdrowie dzieci przypomnieć należy rodzicom i lekarzom ubezpieczenia zdrowotnego o możliwości uzdrowiskowego leczenia małych pacjentów. Podstawą skorzystania z tej formy leczenia jest skierowanie na (...)
Skierowanie do szpitala Zarówno lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, jak i specjalista, mogą skierować Cię do szpitala. Możesz wtedy wybrać dowolną placówkę na terenie Polski, pod warunkiem że ma ona umowę z NFZ. ##baner## Skierowanie Ze względu na stan zdrowia skierowanie (...)
Wielka Brytania opuści UE 31 stycznia 2020 r. - co dalej?
24 stycznia UE podpisała Umowę o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Umowa została także podpisana przez Wielka Brytanię. 29 stycznia Parlament Europejski zagłosował w sprawie wyrażenia zgody na jej zawarcie. Po udzieleniu zgody przez PE Rada przyjmie decyzję pozwalającą UE (...)
Ludzie chorują, potrzebują pomocy lekarza, cierpią z powodu bólu zęba czy kręgosłupa, niezależnie od tego, czy mamy stan epidemii czy nie. Jak leczyć się w czasie koronawirusa? W ostatnim czasie odradza się wizyty w przychodniach i na SOR, by unikać miejsc, w których (...)
Urlop w czasie epidemii a zdrowie
To już kolejne wakacje z pandemią koronawirusa w tle. Obecna sytuacja zdecydowanie zmieniła plany wakacyjne większości z nas i z pewnością ze względu na utrudnienia, jakie mogą nas spotkać podczas wyjazdu za granicę, większość swój urlop spędzi w kraju. Dowiedz się, czym - według (...)
Konferencja prasowa „Polska onkologia - stan, finansowanie i rozwój"
22 kwietnia 2009 r. w Warszawie Minister Zdrowia Ewa Kopacz, wraz z Konsultantami Krajowymi i Prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia, przedstawiła działania Ministerstwa Zdrowia, zwiększające dostępność i skuteczność leczenia chorób nowotworowych oraz umożliwiające pacjentom leczenie za pomocą (...)
31 stycznia 2020 r. był ostatnim dniem członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Dowiedz się nt. konsekwencji uporządkowanego/umownego Brexitu z punktu widzenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej - ubezpieczenia zdrowotnego, karty EKUZ, innych dokumentówpotwierdzające (...)
Najważniejsze zmiany w 2020 roku
Od Nowego Roku kolejne ułatwienia dla firm Większa ochrona mniejszych firm przed zatorami płatniczymi, prawo do błędu dla początkujących przedsiębiorców, ułatwienia dla rzemiosła, niższe składki na ZUS dla najmniejszych przedsiębiorców - takie będą niektóre efekty (...)
Kierowanie pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego
28 marca 2007 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie zasad kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. O jakie zakłady lecznictwa uzdrowiskowego chodzi? Lecznictwo uzdrowiskowe oznacza zorganizowaną działalność (...)
Prezydencki projekt ustawy o Funduszu Medycznym
Zapowiadany projekt ustawy o Funduszu Medycznym został przez Prezydenta złożony w Sejmie; będzie opiewał na kwotę 4 mld zł rocznie. Prezydencka inicjatywa przewiduje utworzenie Funduszu, który będzie się znajdował w gestii ministra zdrowia. ##baner## 4 mld zł rocznie – (...)