27.2.2023

Joanna Bacior

Radca Prawny

Uznanie długu przez dłużnika

W doktrynie polskiego prawa cywilnego i orzecznictwie sądowym utrwalił się podział oświadczeń w przedmiocie uznania długu na właściwe i niewłaściwe uznanie długu. Dowiedz się, na czym polega uznanie długu?

Właściwe uznanie długu 

Powszechnie przyjmuje się, iż właściwe uznanie długu wymaga złożenia przez dłużnika oświadczenia woli. Przy tym zgodnie z art. 60 kodeksu cywilnego: „Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).”

Porady prawne

Wobec powyższego należy uznać, iż właściwe uznanie długo następuje poprzez złożenie przez dłużnika oświadczenia, z którego wynikałaby jego wola spełnienia zobowiązania. Przy tym oświadczenie, o którym mowa powyżej, wyrażone może być poprzez każde zachowanie się dłużnika, które w sposób dostateczny ujawnia jego wolę spełnienia zobowiązania.

Niewłaściwe uznanie długu

Co zaś dotyczy niewłaściwego uznania długu, jego charakter prawny był przez dłuższy czas przedmiotem sporu w doktrynie. Jednakże wydaje się, iż obecnie dominuje pogląd, zgodnie z którym oświadczenie takie należy uznać za oświadczenie wiedzy. Może to być wypowiedź lub inne zachowanie dłużnika, które wskazywało będzie, że jest on świadomy istnienia długu.

Niewłaściwe uznanie długu jest uznaniem długu „co do zasady”, bez wdawania się w kwestię wysokości długu, czy też podstawy prawnej, z jakiej ów dług wynika. Typowe przykłady niewłaściwego uznania długu to spełnienie części świadczenia, spłacenie raty, korespondencja lub rozmowa z wierzycielem o możliwości rozłożenia długu na raty, lub przesunięcie terminu płatności. Z wyżej wymienionych zachowań dłużnika można jednoznacznie stwierdzić, że zdaje on sobie sprawę z tego, iż ciąży na nim dług.

Tematyka uznania długu jest niezwykle doniosła dla każdego wierzyciela, gdyż uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, zgodnie art. 123 § 1 pkt 2 kodeksu cywilnego, przerywało będzie bieg przedawnienia tegoż roszczenia.

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami).
Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Zabezpieczenie majątku upadłego zabezpieczeniem interesów wierzyciela – opinia prawna

Zabezpieczenie majątku upadłego zabezpieczeniem interesów wierzyciela – opinia prawna

Stan faktyczny W sierpniu 2003 r. złożyłem wniosek o upadłość spółki z o.o. W wyniku prowadzonego postępowania spółka zapłaciła mi zobowiązania na kwotę 120 tys. zł, cały czas podkreślając, że nie są one wymagalne. Sąd nie wiedział o tym, że Spółka spłaciła swoje zobowiązania (...)

Przejęcie długu

Przejęcie długu

Kodeks cywilny reguluje sytuacje, w których na podstawie odpowiedniej umowy następuje podmiotowa zmiana dłużnika stosunku zobowiązaniowego. Zmiana ta polega na wstąpieniu w miejsce dłużnika w stosunku zobowiązaniowym osoby trzeciej, która do tej pory w stosunku tym nie uczestniczyła.  Zmiana (...)

Skarga pauliańska - Jak odzyskać pieniądze, których pozbył się dłużnik?

Skarga pauliańska - Jak odzyskać pieniądze, których pozbył się dłużnik?

W obrót gospodarczy wpisany jest element ryzyka. Ryzykiem tym jest między innymi niepewność związana z ewentualną niewypłacalnością dłużnika. Dotyczy to wszelkiego rodzaju czynności prawnych, począwszy od umowy pożyczki, sprzedaży i wielu innych umów wzajemnych. Niewypłacalność (...)

Zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia

Zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia

Przedawnienie roszczeń Zasadą jest, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Instytucja przedawnienia ma kilka zasadniczych celów. Ma ona zdyscyplinować uprawnionego, by w odpowiednim czasie zaczął dochodzić swoich (...)

Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego

Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego

Jakie czynności upadłego staną się bezskuteczne? Z woli ustawodawcy bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane (...)

Czy małżonek dłużnika jest objęty zakresem działania skargi pauliańskiej?

Czy małżonek dłużnika jest objęty zakresem działania skargi pauliańskiej?

Sąd Najwyższy stanął przed rozstrzygnięciem zagadnienia prawnego związanego z odpowiedzią na pytanie czy uznanie umowy darowizny za bezskuteczną na podstawie art. 527 § 1 kc może nastąpić w stosunku do całej czynności prawnej w sytuacji, gdy jednym z darczyńców nieruchomości wchodzącej (...)

Bezskuteczność czynności upadłego w stosunku do masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Bezskuteczność czynności upadłego w stosunku do masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Bezskuteczność czynności prawnej jest instytucją, która ma chronić wierzyciela przed nieuczciwością dłużnika. Na gruncie prawa cywilnego bezskuteczność wyraża się między innymi w zastosowaniu tzw. skargi pauliańskiej. Polega ona na tym, że zawarta przez dłużnika umowa, która (...)

Odpowiedzialność przejemcy długu wobec dłużnika w razie braku zgody wierzyciela na przejęcie długu

Odpowiedzialność przejemcy długu wobec dłużnika w razie braku zgody wierzyciela na przejęcie długu

Strony mogą zastrzec w umowie (np. sprzedaży nieruchomości), iż nabywca (osoba trzecia) przejmie dług sprzedawcy, który ten posiada wobec innego podmiotu (np. banku w ramach zawartej umowy kredytu). Zgodnie z art. 519 § 2 pkt 2) Kodeksu cywilnego skuteczność takiej czynności zależy (...)

Odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej - opinia prawna

Odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej - opinia prawna

Stan faktyczny Miałem 10% udziału w spółce cywilnej, która działała do końca 1998 roku, 90% miał wspólnik. W pewnym momencie zaczęły się problemy finansowe, musieliśmy ograniczyć zatrudnienie, zwolnić 8 osób. Działalność została wyrejestrowana w grudniu 1998 roku. Zakończyliśmy (...)

Potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela

Potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela

Instytucja potrącenia, zawarta w art. 498 i nast. k.c., określana jest także jako kompensata albo kompensacja. Należy do kategorii zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania i polega na wzajemnym umorzeniu wierzytelności, jakie dwie osoby, które są jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem, (...)

Konsekwencje śmierci kredytobiorcy

Konsekwencje śmierci kredytobiorcy

Czy śmierć kredytobiorcy powoduje natychmiastową wymagalność zaciągniętego kredytu? Wymagalność roszczenia to stan, w którym wierzyciel (w niniejszym artykule – bank) uzyskuje możliwość skutecznego żądania zaspokojenia swojej wierzytelności, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem (...)

Przewłaszczenie na zabezpieczenie jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

Przewłaszczenie na zabezpieczenie jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

Przewłaszczenie na zabezpieczenie mimo pozorów, które wynikają z nazewnictwa jest instytucją dość prostą w swej konstrukcji. Polega na tym, że osoba, która domaga się udzielenia kredytu przez bank jako zabezpieczenie jego spłaty przenosi bankowi własność np. samochodu. (...)

Czy musimy odpowiadać za nie swoje długi?

Czy musimy odpowiadać za nie swoje długi?

Kryzys, spirala długów, lekkomyślność - niezależnie od przyczyn, jakie kierowały dłużnikiem, by zaciągał określone zobowiązania, najczęściej problem ten dotyka wszystkich osób jemu bliskich. Nierzadko bowiem dzieje się tak, że ktoś zadłuża się ponad miarę, a prawda (...)

Co zrobić jak klient nie płaci mi za wykonane usługi? Jak prawidłowo przygotować wezwanie?

Co zrobić jak klient nie płaci mi za wykonane usługi? Jak prawidłowo przygotować wezwanie?

Podstawowy założeniem prowadzenia działalności gospodarczej jest uzyskanie dochodu w związku z jej funkcjonowaniem. Niestety, czasami nasz kontrahent zapomina o tym i zwleka z uregulowaniem należności. Ze względu na powszechność takiej sytuacji, polskie prawo przewiduje różnorodne możliwości (...)

Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Moment ogłoszenia upadłości powoduje, obok skutków dla osoby upadłego i skutków co do jego majątku, także skutki względem zobowiązań upadłego. Należy rozstrzygnąć bowiem co uczynić ze zobowiązaniami powstałymi przed ogłoszeniem upadłości. Zobowiązanie jest to (...)

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

  Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości (...)

Zarachowanie zapłaty - jak zaliczyć wpłatę dłużnika, która nie starcza na pokrycie wszystkich długów?

Zarachowanie zapłaty - jak zaliczyć wpłatę dłużnika, która nie starcza na pokrycie wszystkich długów?

Gdy dłużnik ma kilka zobowiązań wobec tego samego wierzyciela, istotną kwestią jest okoliczność, na który z długów zaliczyć dokonaną przez dłużnika wpłatę (np. ratę), która nie wystarcza na pokrycie wszystkich należności. Jeżeli nie zostało to uregulowane w umowie (...)

Poręczenie jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

Poręczenie jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

  Na czym polega umowa poręczenia? W umowie poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. (np. Kowalski powinien oddać Nowakowi 1000zł, poręczyciel - osoba trzecia - zobowiązuje się oddać Nowakowi (...)

Zabezpieczenie interesów dłużnika w przypadku zapłaty długu po wydaniu tytułu wykonawczego

Zabezpieczenie interesów dłużnika w przypadku zapłaty długu po wydaniu tytułu wykonawczego

W obrocie gospodarczym częste są sytuacje, w których do spełnienia przez dłużnika świadczenia pieniężnego dochodzi po wydaniu przez sąd tytułu wykonawczego wierzycielowi. Postępowania dłużnika w takich przypadkach z reguły motywowane jest chęcią uniknięcia postępowania egzekucyjnego, (...)

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę - jak przebiega?

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę - jak przebiega?

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę jest jednym ze sposobów egzekucji świadczeń pieniężnych. Składa się ona z dwóch etapów: z zajęcia wynagrodzenia za pracę, z podziału sumy uzyskanej z egzekucji. Kto przeprowadza egzekucję z wynagrodzenia za pracę? Egzekucję taką przeprowadza komornik, (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Niewłaściwe uznanie długu przez dłużnika

Niewłaściwe uznanie długu przez dłużnika

Jak uniknąć terminu przedawnienia? Czy aktualizacja odsetek co 2 czy inną ilość lat i podsumowywanie całego długu nie przeciągnie sprawy w nieskończoność? Z zadanego pytania domyślamy się, że chodzi o tzw. niewłaściwe uznanie długu przez dłużnika – czyli przyznanie przez dłużnika, (...)

Milczenie uznaniem długu

Milczenie uznaniem długu

Jestem właścicielem nieruchomości, w której wynajmuję mieszkania. Jakiś czas temu wyprowadził się z mojej nieruchomości lokator, który miał zadłużenie. Mam pytanie jak uzyskać uznanie długu przez dłużnika, wymagane w postępowaniu nakazowym ? Czy stwierdzenie w wezwaniu do zapłaty (...)

Forma uznania długu

Forma uznania długu

Jakie skutki, co daje uzyskanie oświadczenia o uznaniu długu, jaką formę musi ono mieć? Pisemną w obecności świadków? Czy świadkowie też mają podpisać te oświadczenie? Czy brat może być takim świadkiem? (pożyczka była udzielona innemu bratu)? Czy posiadanie takiego oświadczenia jest (...)

Nakaz zapłaty przeciwko dłużnikom solidarnym

Nakaz zapłaty przeciwko dłużnikom solidarnym

Jestem właścicielem nieruchomości, w której wynajmuję mieszkania. Jakiś czas temu wyprowadził się z mojej nieruchomości lokator, który miał zadłużenie. Mieszkał wspólnie z małżonkiem. Zgodnie z umową i chyba obowiązującymi przepisami prawa są oni wspólnie odpowiedzialni za płatności (...)

Przedawnienie roszczenia z tytułu nauki

Przedawnienie roszczenia z tytułu nauki

W 2003 roku przerwałam naukę w prywatnej wyższej szkole z braku środków na opłatę kolejnych miesięcy czesnego. Miałam jeszcze zadłużenie za wcześniejsze nie opłacone miesiące należności. Po odejściu ze szkoły napisałam podanie o rozłożenie zadłużenia na raty. Niestety w wyniku (...)

Doniesienie do Prokuratury a przerwa przedawnienia

Doniesienie do Prokuratury a przerwa przedawnienia

Czy złożenie doniesienia do Prokuratury o popełnieniu przestępstwa oszustwa w związku z niepłaceniem należności z faktur przerywa bieg przedawnienia, czy też dzieje się tak wyłącznie poprzez wystąpienie na cywilną drogę sadową (lub uznanie długu przez dłużnika)? Czynności dokonane (...)

Uznanie niewłaściwe długu

Uznanie niewłaściwe długu

Czym skutkuje uznanie niewłaściwe długu? Warto w tym miejscu przytoczyć fragment uzasadnienia wyrok Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 4 lutego 2005 r. (sygn. akt I CK 580/2004, LexPolonica nr 373862) : „Skutkiem niewłaściwego uznania długu, które miało miejsce w (...)

Milczące uznanie długu

Milczące uznanie długu

Wierzyciel podwykonawca usług wezwał mnie przez kancelarię adwokacką o zapłatę zaległych faktur wyznaczając termin 7 dni pod rygorem wytoczenia powództwa w trybie nakazowym. Brak odpowiedzi w terminie 7 dni poczytane będzie nieodwołalnie za uznanie w całości danej wierzytelności za bezsporną (...)

Przedawnienie roszczeń działalności gospodarczej

Przedawnienie roszczeń działalności gospodarczej

Firma działająca jako spółka cywilna otrzymała wezwanie do zapłaty na podstawie umowy cesji wierzytelności na kwotę 2897,05 zł według załączonego zestawienia. Wynika z niego, iż nie zapłaciliśmy faktury z 2 listopada 2004 roku wystawionej z 14 dniowym terminem płatności na kwotę 1708 (...)

Pozew w postępowaniu nakazowym o zapłatę częściową

Pozew w postępowaniu nakazowym o zapłatę częściową

Wystawiłem fakturę na kwotę 10000 zł, którą dłużnik podpisał. Zapłacił mi z tego 5000 zł. Wysłałem do niego ostateczne wezwanie o zapłatę pozostałej kwoty. Ponieważ dłużnik nie uregulował zobowiązania, muszę teraz napisać pozew. Chciałbym otrzymać nakaz w postępowaniu nakazowym, (...)

Dochodzenie wierzytelności przedawnionej

Dochodzenie wierzytelności przedawnionej

Sprzedawałem towar do firmy i ostatnia transakcja została zawarta w maju 2005 r. Od tamtego czasu wysyłałem trochę wezwań i miałem trochę obietnic ale do dnia dzisiejszego nie otrzymałem należności. We wrześniu 2005 r. skierowałem sprawę na drogę postępowania sądowego w postępowaniu (...)

Egzekucja komornicza

Egzekucja komornicza

W 1998 roku brat nie zapłacił faktur telefonii komórkowej i wyjechał z kraju. W 1999 roku firma podała go do sądu, zaocznie zasądzono nakaz zapłaty zaległej kwoty i koszty sądowe (brata nie było na rozprawie, nie odebrał żadnych wezwań, ale być może matka, u której brat jest ciągle (...)

Uznanie salda a wznowienie biegu przedawnienia

Uznanie salda a wznowienie biegu przedawnienia

Jest roszczenie z tytułu wykonania usług transportowych, jednak faktury są prawie sprzed dwóch lat a tego rodzaju roszczenia przedawniają się po roku. Dłużnikiem jest spółka z o.o. Jest też potwierdzenie salda sprzed kilku miesięcy, ale dokonane przez kierownika działu księgowości, który (...)

Czy umowa może być uznaniem długu?

Czy umowa może być uznaniem długu?

Sprzedałem spółdzielcze mieszkanie własnościowe. Ponieważ czasowo mieszkam za granicą, dokonałem tej czynności za pośrednictwem pełnomocnika. Niestety, pełnomocnik oddał mi tylko część uzyskanych ze sprzedaży pieniędzy, resztę zaś zobowiązał się zwrócić później. Zawarliśmy (...)

Potwierdzenie salda jako uznanie długu

Potwierdzenie salda jako uznanie długu

Od jakiegoś czasu do prawa fiskalnego został wprowadzony obowiązek potwierdzania salda na koniec roku. Przy czym jest to czynność obowiązkowa. Czy wprowadzenie tego obowiązku nie doprowadza poniekąd do wykluczenia przepisu określającego przedawnienie roszczenia? Wszak wysłanie potwierdzenia (...)

Rozłożenie należności na raty a przedawnienie

Rozłożenie należności na raty a przedawnienie

Pan X otrzymał list od operatora telekomunikacyjnego z informacją, że jeżeli w terminie 2 tygodni nie spłaci długu z nieopłaconych rachunków to operator sprzeda dług firmie windykacyjnej. Pan X na list nie odpowiedział, nie złożył sprzeciwu. Czy można traktować milczenie Pana X, czyli (...)