VAT bez wyjątków - opodatkowanie w miejscu przeznaczenia

Na czym mają polegać zmiany?

W październiku ubiegłego roku Komisja Europejska zaproponowała główne zasady utworzenia jednolitego unijnego obszaru VAT, co powinno ukrócić szacowane na 50 mld euro nadużycia finansowe, które obecnie obciążają budżety państw członkowskich UE. Komisja ma nadzieję, że dzięki tym technicznym środkom państwa członkowskie rozpoczną dyskusje na temat bardziej ogólnych zasad czy „fundamentów” prostszego i odpornego docelowego unijnego systemu VAT dla handlu wewnątrz UE.

Komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł Pierre Moscovici powiedział: - "Wnioski, które przedstawiamy, dotyczą ostatnich elementów reformy unijnego systemu podatku VAT. Torują one drogę ku prostszym zasadom, ograniczeniu biurokracji i systemowi bardziej przyjaznemu dla użytkownika dzięki internetowemu punktowi kompleksowej obsługi dla przedsiębiorstw handlowych. Nadszedł czas, aby państwa członkowskie darzyły się wzajemnym zaufaniem, jeżeli chodzi o pobór podatku VAT z tytułu transakcji wewnątrzunijnych. Szacujemy, że proponowana przez nas reforma mogłaby obniżyć o 80 proc. wynoszące 50 mld euro straty, jakie ponoszone są co roku w wyniku transgranicznych oszustw związanych z podatkiem VAT. Mam nadzieję, że państwa członkowskie wykorzystają teraz tę szansę i wprowadzą u siebie wysokiej jakości system VAT na potrzeby UE".

Utworzenie fundamentów docelowego systemu VAT powoduje istotne zmiany dyrektywy w sprawie VAT.

Spośród 408 artykułów zawartych w dyrektywie VAT 200 będzie musiało zostać skorygowanych, aby zarówno przedsiębiorstwa, jak i budżety państw mogły uzyskać następujące korzyści.

Uproszczenie sposobu opodatkowania towarów

W obecnym systemie VAT handel towarami między przedsiębiorstwami jest podzielony na dwie odrębne transakcje:

• zwolnioną od podatku sprzedaż w państwie członkowskim pochodzenia oraz 
• podlegające opodatkowaniu nabycie w państwie członkowskim przeznaczenia. 

Przedstawiony przez Komisję Europejską wniosek legislacyjny oznacza koniec tego sztucznego podziału jednej transakcji handlowej. W zmienionych przepisach dotyczących VAT transgraniczny handel towarami będzie zdefiniowany jako jedna podlegająca opodatkowaniu dostawa, w ramach której towary zostaną opodatkowane w państwie członkowskim, w którym kończy się transport towarów – tak, jak powinno to mieć miejsce. W ten sposób oszustwa związane z VAT powinny zostać radykalnie obniżone.

Jeden portal internetowy („punkt kompleksowej obsługi”) dla przedsiębiorstw handlowych

Żeby zmiany przepisów dotyczących VAT były jak najmniej uciążliwe dla przedsiębiorstw, przewidziane jest wprowadzenie niezbędnych przepisów dotyczących uruchomienia internetowego portalu („punktu kompleksowej obsługi”) dla wszystkich przedsiębiorstw handlowych typu B2B (tj. handlujących z innymi przedsiębiorstwami), aby mogły one ustalić wartość podatku VAT dla swoich transakcji, zgodnie z propozycjami reform zapowiedzianymi przez Komisję w październiku 2017 r. System ten będzie również dostępny dla przedsiębiorstw spoza UE, które będą chciały prowadzić sprzedaż na rzecz innych przedsiębiorstw z Unii i które w przeciwnym razie musiałyby się rejestrować do celów VAT w każdym państwie członkowskim. Po wejściu w życie nowych przepisów przedsiębiorstwa te będą musiały po prostu wyznaczyć jednego pośrednika w UE, który będzie się w ich imieniu zajmował rozliczeniami VAT.

Mniej biurokracji

Proponowane zmiany spowodują wzmocnienie samoregulacyjnego charakteru VAT i zmniejszenie liczby administracyjnych kroków, które muszą podjąć przedsiębiorstwa, chcąc dokonać sprzedaży na rzecz firm w innych państwach członkowskich. W odniesieniu do handlu towarami nie będą już konieczne szczegółowe obowiązki sprawozdawcze związane z przejściowym systemem VAT. Dalsze fakturowanie dotyczące handlu unijnego będzie regulowane przepisami państwa członkowskiego sprzedawcy, co powinno być mniej uciążliwe.

Za pobór podatku VAT zazwyczaj odpowiedzialny jest sprzedawca

Zapowiedziane przepisy precyzują, że to sprzedawca powinien pobierać podatek należny z tytułu sprzedaży towarów odbiorcy w innym państwie UE według stawki obowiązującej w państwie członkowskim przeznaczenia. Tylko w przypadku gdy nabywca towarów będzie podatnikiem certyfikowanym (tj. rzetelnym podatnikiem, uznanym za takiego przez organy podatkowe), będzie on podlegał opodatkowaniu VAT.

Kontekst prawny 

Wspólny podatek od wartości dodanej (VAT) pełni na europejskim jednolitym rynku ważną rolę. Zastąpił on podatki obrotowe, które zakłócały konkurencję i utrudniały swobodny przepływ towarów, a następnie został zmodyfikowany tak, aby umożliwić zniesienie kontroli i formalności związanych z przemieszczaniem towarów między państwami członkowskimi. Podatek VAT jest ważnym i rosnącym źródłem dochodów państw członkowskich UE, przynoszącym ponad 1 bln euro dochodu w 2015 r., co odpowiada 7% unijnego PKB. Jeden z zasobów własnych UE również jest oparty na podatku VAT. Jako podatek konsumpcyjny VAT jest jedną z najbardziej sprzyjających wzrostowi gospodarczemu form opodatkowania.

Komisja Europejska nieustannie dążyła do przeprowadzenia reformy systemu VAT. W planie działania w sprawie VAT z 2016 r. Komisja zapowiedziała, że zamierza zaproponować wprowadzenie docelowego systemu VAT w UE. Od tego czasu poczyniono znaczne postępy, np. uzgadniając nowe przepisy VAT dotyczące sprzedaży przez internet, a Komisja już przedstawiła wnioski legislacyjne dotyczące głównych zasad leżących u podstaw przyszłego docelowego unijnego obszaru VAT oraz poważnej reformy sposobu ustalania stawek podatku VAT w państwach członkowskich UE. Przedstawiony obecnie projekt jest kontynuacją tych wcześniejszych kroków. Komisja wysłuchała już uwag Parlamentu Europejskiego i Rady, które zasugerowały, że ewentualny przyszły system VAT powinien opierać się na zasadzie opodatkowania w miejscu przeznaczenia, tj. miejsca, w którym towary lub usługi są konsumowane.

Zob. też:

• Wniosek dotyczący ostatecznych środków technicznych służących stworzeniu w przyszłości odpornego na oszustwa unijnego systemu VAT
• Komunikat prasowy na temat planu działania w sprawie VAT
• Komunikat prasowy na temat fundamentów nowego docelowego jednolitego unijnego obszaru VAT
• Komunikat w sprawie fundamentów nowego docelowego jednolitego unijnego obszaru VAT