30.11.2016
Paulina Kopańska
Aplikant Radcowski
Wniosek o wyłączenie sędziego – aspekty praktyczne
Fundamentalnymi zasadami państwa prawa są zasady prawa do sądu i prawa do rzetelnego procesu. Zasada prawa do sądu wyrażona jest w art. 45 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), który to przepis stanowi, że: „każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.” Natomiast prawo do rzetelnego procesu reguluje przepis art. 6 ust. 1 zd. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (konwencja sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2.) (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.), który to przepis stanowi, że: „każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej.”
Mając powyższe na uwadze, ustawodawca wprowadził do systemu prawa instrumenty, umożliwiające realizację powyżej przytoczonych zasad prawa do sądu i prawa do rzetelnego procesu. Jednym z takich instrumentów jest wyłączenie sędziego (zarówno w trybie z urzędu jak i trybie wnioskowym). Po pierwsze wyłączenie sędziego może nastąpić z mocy samej ustawy - w enumeratywnie określonych przypadkach uregulowanych w art. 48 § 1 kpc. Wspomniany przepis stanowi, że: „Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:
1) w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;
2) w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;
5) w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
6) w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeżeli brał udział w wydaniu tego orzeczenia.”
Nadto, zgodnie z art. 48 § 2 kpc: „powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli,” a w § 3 ustawodawca dodał, że: „sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi.”
Z uwagi na precyzyjną regulację zawartą w art. 48 kpc i zakaz interpretacji przesłanek w sposób rozszerzający, ustawodawca dał wyraźny sygnał, że podstawa ta znajduje zastosowanie wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach, co z praktycznego punktu widzenia wyklucza stosowanie jej w analogicznych lub zbliżonych do przesłanek sytuacjach.
Tego samego nie można powiedzieć o drugim z omawianych trybów – tj. o wyłączeniu sędziego na jego żądanie bądź na wniosek strony (art. 49 kpc). Wspomniany przepis stanowi, że: „niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 48 kpc, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie.” Jak słusznie uznał Sąd Najwyższy: „celem instytucji wyłączenia sędziego jest zapewnienie sprawowania wymiaru sprawiedliwości w warunkach optymalnych, wyłączających ewentualne wątpliwości co do bezstronności sędziego. Chodzi przy tym o wyeliminowanie nie tylko wątpliwości stron, ale także wątpliwości samego sędziego, który znając osobiście jedną ze stron, może obawiać się, że jego rozstrzygnięcie nie będzie wolne od pewnego subiektywizmu.”[1]
Jednakże praktyka stosowania art. 49 kpc na przestrzeni lat pozwala na sformułowanie wniosku, iż przepis ten stał się legalną podstawą prawną do szeregu nadużyć, w tym do niczym nieuzasadnionego przedłużania procedowania w sprawie, z uwagi na składanie przez strony wniosków o wyłączenie sędziego z przyczyn niezasługujących na uwzględnienie, w tym z przyczyn błahych i nierzetelnych. Dzieje się tak, ponieważ art. 50 § 3 kpc w brzmieniu sprzed nowelizacji,[2] stanowi, że sędzia, aż do rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędziego może spełniać tylko czynności nie cierpiące zwłoki. Dlatego też strony, m. in. chcąc wpłynąć na wydłużenie czasu procedowania w sprawie, szukały sposobów jak cel ten osiągnąć i zalazły w omawianej instytucji sposób na realizację tegoż celu, poprzez zgłaszanie wniosków o wyłączenie sędziego, co w konsekwencji uniemożliwiało sądowi procedowanie w sprawie, za wyjątkiem czynności nie cierpiących zwłoki. Praktyka pokazała, że większość tego typu wniosków nie zasługiwała na uwzględnienie, co wiązało się z koniecznością wydania postanowienia o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego. Warto nadmienić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami takie postanowienie jest zaskarżalne. Zgodnie z art. 394 § 1 kpt 10 kpc na postanowienie, którego przedmiotem jest oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego, stronie przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji.
Biorąc pod uwagę nieprawidłowości i nadużycia, jakie powstały na gruncie stosowania wspomnianej instytucji, przedstawiciele judykatury i doktryny postulowali wprowadzenie niezbędnych zmian po to, by ukrócić nieprawidłowości. Postulowana zmiana weszła w życie z dniem 8 września 2016r., jednakże zgodnie z przepisem przejściowym zmiany te stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy.[3]
Przechodząc do analizy nowelizacji w zakresie omawianej instytucji, na wstępie przyjrzeć należy się nowym przepisom. Po pierwsze, zgodnie z art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. (Dz. U. poz. 1311 z późn. zm.).: „art. 50 § 3 kpc otrzymuje brzmienie: „§ 3 do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego: 1) sędzia, którego dotyczy wniosek, może podejmować dalsze czynności; 2) nie może zostać wydane orzeczenie lub zarządzenie kończące postępowanie w sprawie.”;”. Zgodnie z powyższym sędzia, pomimo wniesienia wniosku o jego wyłączenie nadal będzie mógł prowadzić postępowanie w sprawie, jednakże jeśli wniosek zostanie uwzględniony, sąd zniesie postępowanie w zakresie obejmującym udział tego sędziego w sprawie po złożeniu wniosku, chyba że czynności przez niego podejmowane były czynnościami niecierpiącymi zwłoki, o czym stanowi art. 52 kpc w znowelizowanym brzmieniu. Zgodnie z przepisem przejściowym omawiane zmiany stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy.[4] Nowelizacja w powyżej omawianym zakresie weszła w życie z dniem 8 września 2016r, jednakże mieć na uwadze należy, że zmienione przepisy stosujemy do postępowań wszczętych po dacie nowelizacji.
Powyżej opisane zmiany ocenić należy pozytywnie i z nadzieją śledzić, jak zmiany te wpłyną na ilość i jakość wniosków o wyłączenie sędziego. Miejmy nadzieję, że instytucja ta w zmienionym kształcie będzie wykorzystywana do celów, do jakich została powołana przez ustawodawcę. Pamiętać należy jednak, że zgodnie z przepisem przejściowym nową regulację stosujemy do spraw wszczętych po dniu 8 września 2016r., a do spraw wszczętych przed dniem wejścia nowelizacji – przepisy w brzmieniu sprzed nowelizacji.
[1] postanowienie SN z dnia 3 sierpnia 1973 r., II CZ 135/73, LEX nr 1673137.
[2] z art. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. (Dz. U. poz. 1311 z późn. zm.).
[3] art. 21. ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. (Dz. U. poz. 1311 z późn. zm.).
[4] art. 21. ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. (Dz. U. poz. 1311 z późn. zm.).
Potrzebujesz porady prawnej?
Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym
Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony - zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli: sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio (tj. gdy jest on zainteresowany jej wynikiem, np. jako pokrzywdzony (...)
Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu
W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sądy administracyjne rozpoznają toczące się przed nimi sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych. Przykładowo trzech sędziów rozpoznaje sprawy wszczęte na skutek wniesienia skargi lub skargi kasacyjnej. Od tej zasady ustawa przewiduje jednak kilka wyjątków. Otóż (...)
Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego
Zawsze może się zdarzyć, iż sędzia, który rozpatruje naszą sprawę, nie jest bezstronny. Jeśli więc dojdziemy do wniosku, że między sędzią a naszym przeciwnikiem procesowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że może on wywoływać nasze wątpliwości co do bezstronności sędziego, wówczas możemy wystąpić do sądu, w którym dana sprawa się toczy, z wnioskiem (...)
Wyłączenie sędziego niewyznaczonego do rozpoznania danej sprawy
Sąd Najwyższy o dopuszczalności złożenia wniosku o wyłączenie sędziego niewyznaczonego do rozpoznania danej sprawy W dniu 26 lipca br. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów, po rozstrzygnięciu w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. I NSZP 1/19, podjął uchwałę następującej treści: Wniosek o wyłączenie sędziego niewyznaczonego (...)
Niedopuszczalne wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego...
2 czerwca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok w sprawie pytania prawnego Sądu Najwyższego dotyczącego wniosku o wyłączenie sędziego z powodu podniesienia okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. ##baner## Wyrok TK Trybunał orzekł, że: art. 49 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania (...)
Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości kończy etap postępowania, który nazywa się postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Po tym postanowieniu, które odnosi znaczące skutki w sferze uprawnień, zobowiązań i stosunków majątkowych upadłego, następuje etap postępowania, który nazywa się postępowaniem upadłościowym. Pojęcie postępowanie (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty sądowe a opłaty sądowe Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach (...)
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich spraw lepiej jest poczekać, a z jakimi przyśpieszyć. Nowa ustawa zastąpi dotychczasową ustawę z (...)
Arbiter w zamówieniach publicznych (stan prawny do 1 marca 2004 r.)
Kto może zgłosić kandydatów do pełnienie funkcji arbitra? Na listę arbitrów mogą być wpisane wyłącznie te osoby, które zostały zgłoszone przez uprawnione do tego podmioty. Zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych, kandydatów na arbitrów mogą zgłosić: Prezes Urzędu, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, ogólnokrajowe organizacje samorządu terytorialnego i regionalne (...)
Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?
Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości konsumenckiej będą miały osoby fizyczne, które nie są przedsiębiorcami. Co dzieje (...)
Szybkie i sprawniej działające sądy
Przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany procesu cywilnego weszły w życie 7 listopada br. Dzięki gruntownej reformie Kodeksu postępowania cywilnego znacznie uproszczone i przyspieszone zostały postępowania przed sądem. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki. Reforma Kodeksu postępowania cywilnego (...)
Wyłączenie sędziego na wniosek strony postępowania
Trybunał Konstytucyjny odniósł się do braku unormowania wyłączenia sędziego na wniosek strony uzasadniony subiektywną utratą zaufania strony co do bezstronności sądu i obiektywnego działania w granicach prawa. Wyrok TK 12 lipca 2022 r. Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosił wyrok (sygn. akt SK 13/20) wydany na posiedzeniu niejawnym w sprawie skargi konstytucyjnej dotyczącej (...)
Poprzednie błędy sędziego to nie powód do jego wyłączenia
A.M. złożył wniosek o wyłączenie trzech sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego od rozpoznania sprawy z jego skargi. Jako podstawę wskazał, że sędziowie ci orzekali już na niekorzyść podatników w innej sprawie. WSA ten wniosek oddalił. A.M. złożył zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym podniósł m.in., że sędziowie ci odmówili (...)
Sąd Najwyższy rozpoznaje wnioski o wyłączenie sędziów
Zgodnie z art. 26 § 2 i § 3 ustawy o Sądzie Najwyższym Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozpoznaje wnioski dotyczące wyłączenia sędziego, obejmujące zarzut braku niezależności sądu lub braku niezawisłości sędziego. W przypadku zgłoszenia wniosku o wyłączenie sędziego tej treści, sąd rozpoznający sprawę niezwłocznie przekazuje go Prezesowi Izby Kontroli (...)
Nie można wyłączyć sędziów niewyznaczonych do rozpoznania sprawy
W dniu 8 maja 2019 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozpoznał (sygn. akt I NSPO 1/19) wniosek o wyłączenie wszystkich (wymienionych z nazwiska) sędziów Sądu Apelacyjnego w Warszawie z powodu wskazanych bliżej we wniosku okoliczności, które mogłyby wywoływać uzasadnioną wątpliwość co do ich bezstronności w sprawie. Co orzekł Sąd (...)
Wycofanie aportu ze spółki z o.o. i jej likwidacja - opinia prawna
Stan faktyczny Jesteśmy wspólnikami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka poza zarejestrowaniem w Rejestrze Handlowym, założeniem konta bankowego, wyrobieniem NIP i REGON oraz zmianą siedziby dokonaną w 2000 roku nie miała żadnej aktywności i nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej. Na spółce nie ciążą żadne zobowiązania i nie posiada żadnych należności. (...)
Kiedy zachodzą wątpliwości co do bezstronności sędziego?
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Wojewódzkiego Sąd Rejonowy w Grudziądzu dotyczące przesłanek wyłączenia sędziego. W omawianej sprawie powód Ryszard K. w pozwie skierowanym przeciwko Renacie K. wniósł o obniżenie alimentów. Pozwana jest ławnikiem orzekającym w sądzie pytającym. Wszyscy sędziowie orzekający (...)
Odwołanie w zamówieniach publicznych (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)
W jakich przypadkach przysługuje odwołanie? Odwołanie przysługuje: od rozstrzygnięcia lub odrzucenia protestu, w przypadku braku rozpatrzenia protestu w terminie. Kto może wnieść odwołanie? Podmiotami uprawnionymi do wniesienia odwołania są zainteresowani dostawcy lub wykonawcy, a także organizacje pracodawców i przedsiębiorców zrzeszające dostawców i wykonawców, o których mowa (...)
Postanowienia Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Trybunał Konstytucyjny i Naczelny Sąd Administracyjny bronią statusu sędziów Trybunał Konstytucyjny i Naczelny Sąd Administracyjny podjęły wiążące postanowienia, które chronią status sędziów podważany przez Sąd Najwyższy. Potwierdzają one, że nie ma podstaw do kwestionowania statusu sędziów powołanych przez Prezydenta RP z udziałem obecnej Krajowej Rady (...)
Nowy sposób doręczania pism z sądu i lepsza ochrona interesów osób ubezwłasnowolnianych
7 października 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zasadnicza część wprowadzanych zmian dotyczy postępowania w sprawach o ubezwłasnowolnienie. Mają one służyć ochronie interesów osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Jednak na tym nowości się nie kończą – poniżej (...)
Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?
Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach domowych. Niania może sprawować opiekę nad dziećmi w różnym wieku (od 20 tygodnia życia (...)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1306) wprowadza od 31 grudnia 2014 r. zmiany dotyczące m. in. regulacji prawnej postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Ustawodawca (...)
Wyłączenie sędziego ze względu na działalność publiczną
Sąd Najwyższy uznał, że sędziowie, którzy wyrażają publicznie poglądy sprzeczne z obowiązującym porządkiem konstytucyjnym, nie są bezstronni. Postanowienie SN Postanowieniem z 14 grudnia 2022 r. (akt I CSK 2170/22), rozpoznając wniosek o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego od orzekania w sprawie o ustalenie nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem CHF, ustalił (...)
Postępowania cywilne mają przyspieszyć
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego jest kompleksową reformą przepisów dotyczących postępowań w sprawach cywilnych. W założeniach ustawa powinna ograniczyć przewlekłość postępowań i orzekania na podstawie niewystarczającego materiału dowodowego, zwiększyć terminowość rozpraw, poprawić organizację sądów i zapewnić lepsze traktowanie obywateli w (...)
Podważanie statusu sędziów z racji procedury ich powołania jest niedozwolone
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 29 marca 2022 r. wydał wyrok w sprawie C-132/20 - Getin Noble Bank. Wskazał w nim, że sam fakt, że sędzia został powołany w czasie, gdy jego państwo członkowskie nie było jeszcze demokratyczne, nie podważa niezawisłości i bezstronności tego sędziego. Fakt, że sędzia został powołany w czasie, gdy jego państwo nie było (...)
Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym (i nie tylko), które weszły w życie 8 września 2016 r.
Dokonując analizy zmian wprowadzonych ustawą o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy ‑ Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, uchwaloną przez Sejm dnia 10 lipca 2015 r. nie sposób nie zauważyć, iż głównym celem, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzaniu tych zmian było usprawnienie (...)
Opieczętowanie Opieczętowanie jest podejmowane w postępowaniu upadłościowym, tylko jeżeli tak zadecyduje syndyk lub sędzia komisarz. Decyzja ta jest podejmowana według własnego uznania syndyka albo na zarządzenie sędziego-komisarza. Opieczętowanie majątku upadłego trwa tak długo, jak niebezpieczeństwo usunięcia majątku, który mógłby wchodzić w skład masy upadłości. Pieczęcie (...)
Jakie składniki majątku upadłego wchodzą w skład masy upadłości?
Czym jest masa upadłości? Masa upadłości to najprościej mówiąc majątek dłużnika, z którego jego wierzyciele będą zaspokojeni. Ponieważ dłużnik częstokroć dysponuje majątkiem, którego nie wszystkie elementy są własnością dłużnika, najważniejszą czynnością po ogłoszeniu upadłości dłużnika jest ustalenie co wchodzi w skład masy upadłości. Co wchodzi w skład masy (...)
Syndyka do pełnienia obowiązków powołuje sąd na mocy orzeczenia spośród kandydatów umieszczonych na liście prowadzonej przez prezesów sądów okręgowych. Przed przystąpieniem do czynności syndyk składa wobec sędziego-komisarza przyrzeczenie sumiennego wykonywania obowiązków. Syndyk jest zobowiązany wykonywać swoje obowiązki osobiście. Wyjątkowo sędzia-komisarz może na wniosek (...)
Przetwarzanie danych osobowych przez sądy
Zgłaszanie naruszeń ochrony danych osobowych przez sądy UODO przygotował publikację „Przetwarzanie danych osobowych przez sądy w kontekście zgłaszania naruszeń ochrony danych osobowych”, która stanowi odpowiedź na pytanie, czy Prezes UODO jest organem właściwym do przyjmowania zgłoszeń naruszeń ochrony danych osobowych oraz prowadzenia kontroli w przypadku (...)
Stan faktyczny Mój ojciec - rozwodnik zmarł w grudniu 2004 r., nie pozostawił żadnego testamentu, żadnego spadku, żadnego majątku, ale pozostawił różne zobowiązania. Moja siostra za życia ojca podpisała notarialnie umowę o wydziedziczeniu, ja tego nie zdążyłem zrobić. Czy ją to wystarczająco chroni przed zobowiązaniami ojca, co ja powinienem zrobić, aby nie przejąć zobowiązań, (...)
Zażalenie - Kiedy przysługuje zażalenie na postanowienie? Jak powinno wyglądać?
Zażalenie w postępowaniu cywilnym jest zwykłym środkiem odwoławczym, który prowadzi do zmiany lub uchylenia postanowienia sądu albo zarządzenia przewodniczącego wydanego w pierwszej instancji. Zażalenie jest tzw. środkiem względnie dewolutywnym - oznacza to, że w zasadzie rozpatrywać je powinien sąd wyższej instancji niż sąd wydający orzeczenie, jednakże są od tej zasady (...)
TK nakazał nowelizację przepisów o wyłączeniu sędziego
Wszelkie okoliczności stawiające pod znakiem zapytania bezstronność i niezależność sędziego mogą być przyczyną jego wyłączenia z orzekaniaTak Trybunał Konstytucyjny odpowiedział 24-go czerwca 2008 r. na pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Rejonowego w Grudziądzu, który ma do rozwiązania nie lada dylemat (sygn. P 8/07). Jedna z jego ławniczek dostała pozew o obniżenie (...)
Wyłączenia rzeczy i praw z masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Wyłączenie z masy upadłości polega na tym, że pewne określone przez prawo osoby mogą domagać się, by pewne przedmioty przestały być składnikami masy upadłości. Nie należy mylić wyłączenia z masy upadłości z określeniem co wchodzi w skład tej masy, a co do niej nie wchodzi. Na początku porady przedstawimy co wchodzi w skład masy upadłości, a następnie na czym konkretnie (...)
Jak wszcząć postępowanie przed sądem?
W procedurze cywilnej istnieją dwa podstawowe tryby postępowanie - proces (postępowanie procesowe) i postępowanie nieprocesowe. Ponadto w każdym z tych trybów przepisy przewidują tzw. postępowanie odrębne: W procesie: postępowanie w sprawach małżeńskich, w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi, w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń (...)
Szykuje się reforma procesu cywilnego
Sądy mąją być szybsze i sprawniejsze Usprawnienie, uproszczenie i przyspieszenie postępowań przed sądem – to główny cel gruntownej reformy Kodeksu postępowania cywilnego, którą przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Propozycja kompleksowych zmian to odpowiedź na realne i palące problemy. Przewlekłość procesów jest przyczyną dramatów (...)
Stan faktyczny Zamierzam wystąpić o rozwód z orzeczeniem winy żony, na co ona się nie zgadza. Żona od 1,5 roku utrzymuje kontakty z innym mężczyzną (systematyczne spotkania, niekiedy wspólne wyjazdy z noclegami, setki rozmów i SMS-ów miesięcznie, o czym świadczą billingi). Przewiduję, że żona zakwestionuje swoją wyłączną winę w oparciu o nieudany, ponad (...)
Reforma postępowania cywilnego
Usprawnienie, uproszczenie i przyspieszenie postępowań przed sądem – to główny cel gruntownej reformy Kodeksu postępowania cywilnego. Nowe regulacje mają zapewnić Polakom możliwość szybkiego i skutecznego dochodzenia swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki. Czego dotyczy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych (...)
Nowa przesłanka wyłączenia sędziego sądu administracyjnego
Czego dotyczą zmiany? 6 grudnia 2006 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 22 września 2006 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja ta dotyczy wprowadzenia przesłanki wyłączenia sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony i stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2005 r. Na jakiej podstawie sędzia będzie wyłączony? Zgodnie (...)
Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym
Podstawa prawna Przepisy regulujące skargę kasacyjną w postępowaniu sądowoadministracyjnym umieszczone zostały w Rozdziale I Działu IV ustawy z 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwana dalej ustawą. Ponadto, jeżeli nie ma szczególnych przepisów postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, do postępowania tego stosuje (...)
