Wpis do księgi wieczystej co do zasady nie jest wpisem konstytutywnym, tzn. nie tworzy prawa. W większości przypadków jest to wpis deklaratoryjny, potwierdzający prawo istniejące skutecznie przed wpisem.
Od zasady tej, nak nietrudno sie domyślić, prawo przewiduje nieliczne wyjątki. Wpisem konstytutywnym, tj. wpisem tworzącym prawo, od którego zależy skuteczność tego prawa, występuje m.in. w ustawie o własności lokali - konstytutywnym jest bowiem wpis odrębnej własności lokalu mieszkalnego do księgi wieczystej.
Podobnie jest w przypadku prawa rzeczowego, jakim jest użytkowanie wieczyste. Prawo to może być ustanowione tylko na niektórych gruntach , stanowiących własność Skarbu Państwa a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub związków tych jednostek. Konstytutywne znaczenie wpisu do księgi wieczystej ma ten skutek, że bez niego nie może nastąpić skuteczne ustanowienie i przeniesienie tego prawa na osobę trzecią. Taki charakter wpisu użytkowania wieczystego wynika z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zasaadę konstytutywności wpisu wyrażił ostatnio Sąd Najwyższy w swej uchwale z dnia 21 maja 2002 r. (III CZP 29/02):
"Wpis użytkowania wieczystego do księgi wieczystej ma moc wsteczną od daty złożenia wniosku o wpis (art. 29 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, tekst jedn. Dz.U. 2001, Nr 124, poz. 1361)."
Art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, którego treść brzmi : "Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od dnia wszczęcia tego postępowania", potwierdza konstytutywność wpisu użytkowania wieczystego do księgi. Istnieje ono od momentu ujawnienia tego prawa w odpowiednim dziale księgi wieczystej.