Zmiany istotne dla niepełnosprawnych

Poza tym podmiot zamierzający zorganizować lub prowadzący warsztat przyjmuje i zatwierdza, w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie, zgłoszenie osób do uczestnictwa w warsztacie. Zmiana ta wynika z faktu, iż rekrutacja uczestników warsztatów terapii zajęciowej była dotychczas obarczona istotnymi wadami. 

Wedle zmienionych przepisów osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków Funduszu uczestnictwa w turnusie, jeśli przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty: 

• 50 % przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym, 
• 65 % przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej. 

Z jakich dodatkowych świadczeń mogą korzystać osoby niepełnosprawne zarejestrowane jako poszukujące pracy?

Jednoznacznie wskazano, iż osoby niepełnosprawne zarejestrowane jako poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu mogą dodatkowo - poza uprawnieniami wynikającymi z przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - korzystać z niektórych usług i instrumentów określonych w tych przepisach, a zarezerwowanych dla osób zarejestrowanych jako bezrobotne. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może zatem również korzystać na zasadach takich jak bezrobotni z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: 

1. szkoleń, 
2. stażu, 
3. prac interwencyjnych, 
4. przygotowania zawodowego w miejscu pracy, 
5. badań lekarskich, mających na celu stwierdzenie zdolności bezrobotnego do wykonywania pracy, odbywania stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac społecznie użytecznych lub wykonywania pracy na podstawie umowy aktywizacyjnej,
6. zwrotu kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania i powrotu do miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, odbywania u pracodawcy stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, szkolenia lub odbywania zajęć z zakresu poradnictwa zawodowego osobie, która spełnia warunki wskazane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub w razie skierowania go do pracodawcy, który zgłosił ofertę pracy, jeżeli siedziba tego pracodawcy znajduje się poza miejscem zamieszkania bezrobotnego; albo też w pewnych przypadkach zwrotu kosztów zakwaterowania,
7. finansowania kosztów zakwaterowania i wyżywienia bezrobotnego lub innej uprawnionej osoby, skierowanych na szkolenie odbywane poza miejscem zamieszkania, jeśli wynika to z umowy zawartej z instytucją szkoleniową. 

Zapewnienie osobom niepełnosprawnym dodatkowego wsparcia w ww. formach ma stanowić bodziec dla pobudzenia szerszej ich aktywności na rynku pracy, zwłaszcza w fazie poszukiwania zatrudnienia oraz okresu przygotowania do pracy. 

Na jakie wsparcie na rozpoczęcie działalności gospodarczej mogą liczyć osoby niepełnosprawne?

Nowelizacja zastępuje dotychczasową pożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej (ewentualnie rolniczej) nową instytucją, umożliwiającą uzyskanie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej lub działalności rolniczej. Nowe przepisy stanowią mianowicie, iż osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może otrzymać ze środków PRFON jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą, nie więcej jednak niż do wysokości 15-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli nie otrzymała środków publicznych na ten cel. Osoba niepełnosprawna, która otrzyma jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, będzie obowiązana do zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, jeśli z przyczyn leżących po jej stronie zostały naruszone warunki umowy ze starostą. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego został przy tym upoważniony do określenia, w drodze rozporządzenia, warunków oraz trybu przyznawania i zwrotu takich środków. 

Czemu ma służyć

Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności?

W celu usprawnienia orzekania o niepełnosprawności przewidziano np. utworzenie Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, w którym będą przetwarzane dane potrzebne do orzekania o niepełnosprawności.  

Ile wyniesie miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego?

Wedle zmienionych przepisów, od początku 2008 roku miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługuje w kwocie: 

• 130% najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, 
• 110% najniższego wynagrodzenia -w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, 
• 50% najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.  

Pracodawcy nie otrzymają dofinansowania wynagrodzeń niepełnosprawnych mających ustalone prawo do emerytury.

Poza tym już teraz zmienione regulacje przewidują, iż pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy do wysokości 15-krotnego przeciętnego wynagrodzenia. Zwrotu tych kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przed dniem zawarcia umowy. Warunkiem zwrotu kosztów jest m.in. uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku. 

Jeżeli zaś okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36 miesięcy, pracodawca jest obowiązany zwrócić Funduszowi za pośrednictwem starosty środki w wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu 36 miesięcy, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Pracodawca dokonuje zwrotu w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną. Pracodawca nie musi jednak zwracać przyznanych środków, jeśli zatrudni w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę niepełnosprawną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy i niepozostającą w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu przerwa nie jest wliczana do okresu owych 36 miesięcy. 

Ponadto pracodawca, który zatrudni przez okres co najmniej 12 miesięcy osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, może otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot 60 %: 

1. jej wynagrodzenia przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym oraz 
2. obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia 

- za okres jednego roku od dnia jej zatrudnienia. 

Zwrotu dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają kwoty wypłacone przez pracodawcę za okres sprzed dnia podpisania umowy. 

Jeżeli zaś okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 12 miesięcy, pracodawca za pośrednictwem starosty jest obowiązany zwrócić Funduszowi w pełnej wysokości kwoty otrzymane z PFRON-u, chyba że umowa o pracę: 

• uległa rozwiązaniu z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, albo 
• uległa rozwiązaniu za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika, albo 
• wygasła. 

Jak mają być refundowane składki na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych osób niepełnosprawnych?

Nowelizacja zmienia - od 1 stycznia 2008 roku - zasady udzielania pomocy w formie finansowania ze środków publicznych składek na ubezpieczenia społeczne. Składki na ubezpieczenia społeczne: 

• zatrudnionych osób niepełnosprawnych oraz osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą naliczane będą i opłacane na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, 
• niepełnosprawnych rolników oraz niepełnosprawnych domowników ma się naliczać i opłacać na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. 

PRFON zrefunduje zaś (tj zwróci zapłacone składki) pracodawcy zatrudniającemu mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, w stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności: 

1. część wynagrodzenia odpowiadającą składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenie emerytalne, 
2. część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne 

- pod warunkiem terminowego opłacenia przez pracodawcę tych składek w całości. 

Fundusz zrefunduje też pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych: 

1. część wynagrodzenia odpowiadającą składce należnej od pracownika na ubezpieczenia emerytalne i chorobowe, 
2. część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenia: 
• emerytalne,
• rentowe,
• wypadkowe

- pod warunkiem terminowego opłacenia przez pracodawcę tych składek w całości. 

Fundusz zrefunduje ponadto pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem w wysokości co najmniej 6 %, w stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych: 

1. zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - część wynagrodzenia odpowiadającą składce należnej od pracownika na ubezpieczenie emerytalne oraz część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne, 
2. zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności - część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenie wypadkowe 

- pod warunkiem terminowego opłacenia przez pracodawcę tych składek w całości. 

Wedle nowych regulacji Fundusz ma refundować też: 

1. osobie niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota stanowiąca 60 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, 
2. niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników - wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe 

- pod warunkiem terminowego opłacenia tych składek w całości. 

Pracodawcy chcący korzystać z refundacji będą musieli składać PFRON miesięczne informacje oraz wnioski o refundacje.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne nie będzie przysłiwała w części odpowiadającej składkom na ubezpieczenia społeczne finansowanym ze środków publicznych.  

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2007 r., Nr 115, poz. 791);
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 r., Nr 99, poz. 1001, ze zm.);
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2007 r., Nr 11, poz. 74, ze zm.); 
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 1998 r., Nr 7, poz. 25, ze zm.);

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zm.)