Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych
23 listopada Sejm uchwalił ustawę o zamianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i zmianie niektórych ustaw.
Najważniejsze zmiany dotyczą m.in.:
zmiany zakresu podmiotowego ustawy
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych zawierała szereg definicji podmiotów, do których stosowane były przepisy tej ustawy. Nowelizacja rozszerzyła w pewnym stopniu definicję osoby prowadzącej działalność w zakresie wolnego zawodu. Do tej pory były to tylko te podmioty, które dokonywały rozliczeń podatkowych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zakres ten poszerzono także na osoby, której przychodzy z działalności polegajacej na wykonywaniu wolnego zawodu są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto poszerzono krąg osób, które w rozumieniu ustawy wykonują działalność gospodarczą. Do obecnego kręgu, tj.:
- osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
- twórców i artystów,
- osób wykonujących wolny zawód (o rozszerzonym nowelizacją zakresie),
dodano także:
- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
określono obowiązek ubezpieczeń dla pewnej kategorii osób.
Otóż osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcy prowadzących działalność gospodarczą oraz osoby, które posiadają status stypendysty sportowego obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.
zmieniono terminy przedawnienia
Do tej pory termin przedawnienia roszczeń z tytułu niezapłaconych składek wynosił 5 lat. Po nowelizacji termin ten został wydłużony dwukrotnie i wynosi lat 10 licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne.
Nowelizacja wprowadza także szereg przypadków, w których bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu lub w ogóle nie rozpoczyna się. Dzieje się tak wówczas gdy:
- zawarto umowę o odroczeniu należności z tytułu składek - do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty.
- wszczęto postępowanie egzekucyjne lub sądowe - od dnia wszczęcia do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego oraz postępowania przed sądem.
- ogłoszono upadłość. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia z tej przyczyny, bieg terminu rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu.
zwolniono pewne podmioty od obowiązków wynikających z ustawy
Otóż osoby prowadzące pozarolniczą działalność, opłacające składki wyłącznie za siebie lub osoby z nimi współpracujące, są zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc, jeżeli nie nastąpiła żadna zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego, a gdy osoby te opłacają składki od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, są zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie zmianą tego wynagrodzenia.
odroczono termin, w którym ZUS powinien informować nas o zaewidencjonowanych składkach.
Dopiero od od 2006r., w terminie do dnia 31 sierpnia każdego roku, ZUS będzie zobowiązany przesłać ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. informację o zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składkach ogółem, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, czyli informację o stanie konta. W informacji tej dodatkowo podaje się wysokość:
- zwaloryzowanego kapitału początkowego według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, w przypadku gdy kapitał ten został już ubezpieczonemu obliczony,
- hipotetycznej emerytury
- składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem składek na otwarte fundusze emerytalne:
- należnych - w przypadku ubezpieczonych niebędących płatnikami tych składek,
- wpłaconych - w przypadku ubezpieczonych będących płatnikami tych składek - za ostatnie 12 miesięcy kalendarzowych, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, w wysokości nominalnej, w podziale na miesiące,
- składek na otwarte fundusze emerytalne, należnych i odprowadzonych.
Informację o wysokości hipotetycznej emerytury podaje się ubezpieczonemu, który na dzień 31 grudnia poprzedniego roku ukończył co najmniej 35 lat.
28 listopada 2002r. Senat przyjął proponowaną ustawę bez poprawek. Zmiany dotyczące ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wejdą w życie 1 stycznia 2003r.
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?