Ustawa z dnia 29 września 2022 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii przewiduje zniesienie obowiązku sprzedaży 100 % wyprodukowanej energii elektrycznej za pośrednictwem zorganizowanej platformy obrotu.
Cel nowelizacji
Zasadniczym celem ustawy jest zniesienie obowiązku sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej na giełdzie towarowej tzw. „obliga giełdowego”, tj. obowiązek sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej na zinstytucjonalizowanym rynku, w tym wypadku na giełdzie towarowej, a także zaostrzenie odpowiedzialności administracyjnoprawnej oraz karnej za stosowanie przez przedsiębiorstwa energetyczne niedozwolonych praktyk polegających w szczególności na manipulacji rynkowej.
Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu ustawy, aktualny stopień rozwoju krajowego rynku energii elektrycznej wskazuje, że podniesienie poziomu obliga giełdowego do 100% z dniem 1 stycznia 2019 r. zrealizowało cele, które zostały ówcześnie założone przez ustawodawcę. Struktura krajowego rynku energii elektrycznej uległa znaczącym zmianom. W ciągu ostatnich kilku lat pojawiło się wiele nowych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej oraz obrocie tą energią. Ich obecność zintensyfikowała grę rynkową, wpływając na rozwój mechanizmów konkurencji.
Wprowadzane zmiany
W aktualnie obowiązującym stanie prawnym kwestie obowiązku sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej na giełdach towarowych, na rynku organizowanym, na zorganizowanej platformie obrotu lub w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego prowadzonych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej, przez przedsiębiorstwa energetyczne, są uregulowane w art. 49a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. W następstwie nowelizacji przepisy art. 49a zostaną uchylone (art. 1 pkt 4 noweli).
Ustawa przewiduje ponadto modyfikację systemu sankcji nakładanych na podmioty dokonujące manipulacji lub prób manipulacji na hurtowym rynku energii, albo wykorzystujące informacje wewnętrzne dotyczące produktu energetycznego sprzedawanego w obrocie hurtowym. Zmiany te polegają na:
1. zwiększeniu wysokości kary pieniężnej za nieprzestrzeganie w szczególności wynikających z przepisów unijnych obowiązków przekazywania danych i informacji związanych z funkcjonowaniem hurtowego rynku energii; w aktualnie obowiązującym stanie prawnym kara pieniężna wynosi od 10 000 zł do 1 000 000 zł, w następstwie nowelizacji będzie ona wynosiła od 100 000 zł do 10 000 000 zł (art. 56 ust. 2g pkt 4 ustawy – Prawo energetyczne);
2. zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za czyny polegające na:
a) dokonywaniu manipulacji na rynku (art. 57a ustawy – Prawo energetyczne),
b) wykorzystaniu informacji wewnętrznej poprzez nabywanie lub zbywanie, produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, których ta informacja dotyczy (art. 57b ustawy – Prawo energetyczne),
c) ujawnianiu informacji wewnętrznej (art. 57c ustawy – Prawo energetyczne),
d) zalecaniu innej osobie w oparciu o informację wewnętrzną nabycia lub zbycia produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, do których odnosi się ta informacja, lub nakłanianiu innej osoby w oparciu o informację wewnętrzną do nabycia lub zbycia takich produktów (art. 57d ustawy – Prawo energetyczne),
e) ujawnianiu tajemnicy służbowej (art. 57e ustawy – Prawo energetyczne),
f) zaniechaniu realizacji obowiązku przekazania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki informacji o każdym uzasadnionym podejrzeniu manipulacji lub próbie manipulacji na rynku, lub informacji o uzasadnionym podejrzeniu niewłaściwego wykorzystywania informacji wewnętrznej (art. 57f ustawy – Prawo energetyczne).
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.