Czy przychody adwokata wykonującego zawód w indywidualnej kancelarii, z tytułu pełnienia funkcji (...)

25.1.2006

Czy przychody adwokata wykonującego zawód w indywidualnej kancelarii, z tytułu pełnienia funkcji arbitra przewodniczącego w sądzie polubownym powołanym do rozstrzygnięcia poszczególnego sporu ( ad hoc ) pomiędzy podmiotami polskimi i na terenie Polski, stanowią jego przychód , o którym mowa w art.10 ust. 1 pkt 2 i art. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Podatnik przedstawił następujący stan faktyczny sprawy: jest adwokatem wykonującym czynnie zawód - prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług prawnych, opodatkowaną podatkiem liniowym oraz podatkiem od towarów i usług. Podatnik otrzymał zawiadomienie, że został wyznaczony superarbitrem w postępowaniu polubownym ad hoc w sporze pomiędzy osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą a dwiema osobami fizycznymi nie prowadzącymi takiej działalności. W postępowaniu polubownym, do którego Podatnik został powołany, każda ze stron wybrała swojego arbitra a Ci wybrali Podatnika na arbitra przewodniczącego (superarbitra). Podatnika nie łączy zatem z żadną ze stron sporu jakakolwiek umowa. Pytanie Podatnika brzmi: 'czy przychody adwokata wykonującego zawód w indywidualnej kancelarii adwokackiej, z tytułu pełnienia funkcji arbitra przewodniczącego w sądzie polubownym powołanym do rozstrzygnięcia poszczególnego sporu (ad hoc) pomiędzy podmiotami polskimi i na terenie Polski stanowią jego przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i w art. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?'

Zdaniem Podatnika ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa wprost, w jaki sposób kwalifikować przychody takich arbitrów. Podatnik uważa, że otrzymane przez Niego przychody z tytułu pełnienia funkcji superarbitra winny być traktowane w sposób tożsamy z tymi, o których mowa w art. 13 pkt 4 w/w ustawy (przychody polskich arbitrów biorących udział wyłącznie w postępowaniach arbitrażowych za granicą), dodając że funkcja arbitra przewodniczącego zbliżona jest do pozycji, którą mają w prawie podatkowym biegli powołani przez organy władzy publicznej - art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego sprawy, stanowiska przedstawionego przez Podatnika oraz obowiązujących w omawianym zakresie przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że stanowisko Podatnika jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (tj. przychodów otrzymywanych przez osoby należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych).

W orzecznictwie utrwalił się pogląd, że z pełnieniem obowiązków społecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji jako reprezentant pewnej społeczności. Zatem za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy uznać w szczególności między innymi działalność członków kolegium arbitrażu społecznego oraz mediatorów. Arbitrem może być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych i obywatelskich praw honorowych, jednakże nie może nim być sędzia państwowy.

W związku z powyższym przychody arbitrów i superarbitrów zaliczają się do przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek (art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Reasumując, w przedstawionym stanie faktycznym wynagrodzenie superarbitra nie może być traktowane jako przychód z działalności wykonywanej osobiście określonej w art. 13 pkt 4 lub pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem z przedstawionego w sprawie stanu prawnego wyraźnie wynika, że Podatnika jako superarbitra w sądzie polubownym wybierają strony sporu. Nadto, koszty uzyskania przychodów od w/w wynagrodzenia ustala się zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 22 ust. 9 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.