Skutki podatkowe wypłaty odszkodowania sygn: IBPBII/1/415-607/12/AŻ

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty należności byłemu pracownikowi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. W dniu 27 maja 2008 r. jego były pracownik złożył do sądu pozew o wypłatę kwoty 27.807 zł tytułem ?wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych za okres od 24 września 2005 r. do 17 listopada 2007 r.? wraz z kopią swojej umowy o pracę.

W dniu 02 marca 2010 r. przed Sądem Rejonowym została zawarta ugoda określająca tytuł prawny do wypłaty jako ?odszkodowanie? w kwocie 12.000 zł. W ugodzie postanowiono, że wypłata kwoty objętej niniejszą ugodą stanowi całkowite rozliczenie powoda, który reasumując swoje stanowisko oświadcza, że nie ma żadnych innych roszczeń wobec pracodawcy, który ostatecznie prawidłowo go rozliczył.

Treść ugody bezsprzecznie świadczy, że przedmiotem ugody były roszczenia wynikające z niezapłaconych godzin nadliczbowych w związku z łączącym go z pozwanym stosunkiem pracy.

W dniu 25 marca 2010 r. Wnioskodawca dokonał wypłaty świadczenia objętego ugodą potrącając należności publicznoprawne tj. podatek i składki ZUS i wystawił PIT-11. W wyniku działań egzekucyjnych podjętych przez komornika w imieniu powoda z konta Wnioskodawcy pobrana została kwota stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą 12.000 zł a dokonaną wypłatą. Sąd Rejonowy w procesie cywilnym o odzyskanie spornej kwoty dotyczącej należności publiczno-prawnych przyznał rację byłemu pracownikowi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota 12.000 zł wynikająca z ugody sądowej z dnia 02 marca 2010 r. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i pomimo użytego w treści ugody sformułowania ?odszkodowanie? traktować ją należy jako wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotem zawartej ugody jest kwota, która stanowi zaległe wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i wynika z łączącego go z powodem stosunku pracy. Ustalenie rzeczywistej wysokości wypłaty w drodze ugody i określenie jej mianem ?odszkodowania? nie zmienia charakteru świadczenia wynikającego z wniosku powoda o wypłatę świadczenia za przepracowane godziny ponadnormatywne w okresie zatrudnienia.

Gdyby pracownik na bieżąco składał wnioski o wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe zostałoby mu wypłacone a od wynagrodzenia tego potrąconoby zaliczkę na podatek dochodowy i składki ZUS. Zdaniem Wnioskodawcy, określenie wypłaconej kwoty jako odszkodowania i wypłacenie wynagrodzenia w terminie późniejszym nie czyni pracownika przez to uprzywilejowanym wobec prawa podatkowego w stosunku do innych.

Ponadto ? w ocenie Wnioskodawcy - gdyby nawet uznać, że jest to odszkodowanie, to na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tak podlegałoby opodatkowaniu, bo dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zasądzona pracownikowi na podstawie ugody sądowej kwota jest świadczeniem, które stanowi wynagrodzenie za pracę i zgodnie z przepisami dotyczącymi wynagrodzeń należało pobrać zaliczkę na podatek dochodowy oraz składkę na ubezpieczenie społeczne.

Wnioskodawca uważa, że postąpił prawidłowo potrącając należności publiczno-prawne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w przedmiocie skutków podatkowych wypłaty należności byłemu pracownikowi. W pozostałym zakresie wniosku dotyczącym pobrania składki na ubezpieczenie społeczne wydano odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/415-798/12/AŻ

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot ?w szczególności? oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu.

Należy zaznaczyć, że zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

I tak, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zwolnieniu podlegają zatem także inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wskazanymi w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a)-b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy tegoż przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegająca na ubytku w majątku ? wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono ? wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. W dniu 27 maja 2008 r. jego były pracownik złożył do sądu pozew o wypłatę kwoty 27.807 zł tytułem ?wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych za okres od 24 września 2005 r. do 17 listopada 2007 r.? wraz z kopią swojej umowy o pracę.

W dniu 02 marca 2010 r. przed Sądem Rejonowym została zawarta ugoda określająca tytuł prawny do wypłaty jako ?odszkodowanie? w kwocie 12.000 zł. W ugodzie postanowiono, że wypłata kwoty objętej niniejszą ugodą stanowi całkowite rozliczenie powoda, który reasumując swoje stanowisko oświadcza, że nie ma żadnych innych roszczeń wobec pracodawcy, który ostatecznie prawidłowo go rozliczył. Treść ugody bezsprzecznie świadczy, że przedmiotem ugody były roszczenia wynikające z niezapłaconych godzin nadliczbowych w związku z łączącym go z pozwanym stosunkiem pracy. W dniu 25 marca 2010 r. Wnioskodawca dokonał wypłaty świadczenia objętego ugodą potrącając należności publicznoprawne, tj. podatek i składki ZUS i wystawił PIT-11. W wyniku działań egzekucyjnych podjętych przez komornika w imieniu powoda z konta Wnioskodawcy pobrana została kwota stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą 12.000 zł a dokonaną wypłatą. Sąd Rejonowy w procesie cywilnym o odzyskanie spornej kwoty dotyczącej należności publiczno-prawnych przyznał rację byłemu pracownikowi.

Z całą pewnością wynagrodzenie za godziny nadliczbowe stanowi w rzeczywistości wypłatę zaległego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, a zatem jest to wypłata zaległych należności z tytułu łączącego byłego pracownika z byłym pracodawcą stosunku pracy. W takim wypadku dla skutków (i obowiązków) powstałych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bez znaczenia pozostaje fakt, czy realizacja tych należności nastąpiła na podstawie ugody sądowej. Tak więc, co do zasady, wypłacana kwota, dotycząca wynagrodzenia za godziny nadliczbowe stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca postąpił zatem prawidłowo pobierając z tego tytułu zaliczkę na podatek dochodowy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi? tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.