Odszkodowanie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy
Niezależnie od dodatkowych klauzul zawartych w umowie, strony umowy ponoszą wobec siebie odpowiedzialność kontraktową.
Gdy jedna ze stron ponosi szkodę, druga strona zobowiązana jest do jej naprawienia
Odpowiedzialność kontaktowa polega na tym, że w sytuacji gdy jedna ze stron umowy poniosła szkodę, na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, druga strona obowiązana jest do jej naprawienia, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi ona odpowiedzialności. Ochronę dla strony zobowiązanej do naprawienia szkody, stanowią okoliczności od niej niezależne jak np. siła wyższa. W sytuacji zatem wyjątkowych warunków atmosferycznych, uniemożliwiających wykonanie umowy, strony zwolnione są od odpowiedzialności odszkodowawczej wobec siebie, chyba, że w umowie taką odpowiedzialność na siebie przyjmą.
Odszkodowanie za niestaranne wykonanie usługi
Specyfiką umów zlecenia jak i umów o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, jest wykonywanie określonej czynności bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie. W odróżnieniu od umowy o dzieło, Zleceniobiorca nie bierze na siebie ryzyka związanego z niepomyślnym wynikiem czynności lub nieosiągnięciem zamierzonego rezultatu. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy, wynika natomiast z zasady starannego działania. Jeżeli usługa zostanie wykonana niedbale, Zleceniodawca, poza ewentualnie innymi konsekwencjami przewidzianymi w umowie, ma prawa do domagania się odszkodowania od Zleceniobiorcy.
Odszkodowanie za uniemożliwienie wykonania usługi
Z kolei w sytuacji, w której po przyjęciu zlecenia okaże się, że zleceniobiorca nie może zlecenia wykonać, pomimo podjętych starań ale zdążył on ponieść już w związku z tym szkodę, zleceniobiorca ma prawo do odszkodowania. Konieczne staje się wówczas udowodnienie faktu niemożności wykonania umowy czyli wskazanie przyczyn niewykonania umowy, które - co oczywiste - nie mogą obciążać zleceniobiorcy. Następnie należy wskazać na rodzaj i wysokość szkody np. szkoda finansowa, wynikająca z przystąpienia do wykonywania prac. Ostatnim, jednak nie mniej ważnym elementem jest wykazanie istnienie normalnego związku przyczynowego między nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą. W tym miejscu należy dowieść, że szkoda nie powstałaby, gdyby druga strona umowy, należycie wykonała swoją część zobowiązania np. odpowiednio wcześniej powiadomiła o spodziewanych trudnościach i zapobiegła powstaniu strat.
Nie ma potrzeby udowadniania winy zleceniodawcy, nawet jeżeli szkoda faktycznie powstała na skutek jego działania lub zaniechania. Odpowiedzialność kontraktowa zwalnia stronę dochodzącą odszkodowania, od potrzeby wykazywania winy kontrahenta. Stosuje się w tym wypadku tzw. domniemanie winy. To zleceniodawca, jako strona, której zarzuca się niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, chcąc się uwolnić od odpowiedzialności, musi udowodnić, że nie sprostała obowiązkom umownym w następstwie okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.
Niezależnie od podstawy roszczenia odszkodowawczego, należy liczyć się z koniecznością wykazania szkody, jej wysokości i związku przyczynowego pomiędzy szkodą a nienależytym wykonaniem umowy przez kontrahenta.
Joanna Gaik
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?