w zakresie nieodpłatnego przekazania składników objętych uchwałą dla Spółdzielni Mieszkaniowej (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2010r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 29 listopada 2010r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie nieodpłatnego przekazania składników objętych uchwałą dla Spółdzielni Mieszkaniowej Y.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony zaistniały stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa ?X' powstała z podziału Spółdzielni Mieszkaniowej Y na podstawie Uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków z dnia 15 grudnia 1990r. Na bazie zasobów dotychczasowych Administracji powstały trzy nowe Spółdzielnie Mieszkaniowe, m.in. Spółdzielnia Mieszkaniowa 'X', która została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego dnia 28 stycznia 1991r. Spółdzielnia Mieszkaniowa Y przekazała w 1991r. protokolarnie Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' budynki mieszkalne, budynki niemieszkalne, garaże, dźwigi, drogi, chodniki, parkingi i sieci. Uchwała podziałowa z 15 grudnia 1990r. nie zawiera planu podziału składników majątkowych, plan taki wymagany jest w przepisie art. 108 par. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 1982r.-prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.). Sąd Rejonowy do 1997r. przyjmował wnioski o ujawnienie prawa własności i prawa użytkowania wieczystego gruntów w Księgach Wieczystych prowadzonych dla nieruchomości, które przypadły Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y. Wpisy w KW Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' w miejsce Spółdzielni Mieszkaniowej Y Sąd Rejonowy dokonywał do 1997r. bez posiadania planu podziału składników majątkowych. Od 1997r. Sąd oddala wnioski Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' z uwagi na brak ww. planu podziału składników majątkowych. W obecnym stanie prawnym, w niektórych KW Spółdzielni Mieszkaniowej Y figurują częściowo zasoby mieszkaniowe należące do Spółdzielni Mieszkaniowej 'X', a w KW Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' zawarte są niektóre zasoby należące do Spółdzielni Mieszkaniowej Y. W takim stanie niezbędne stało się zawarcie umowy w formie aktu notarialnego o wzajemnym nieodpłatnym przekazaniu nieruchomości po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y.

Spółdzielnia Mieszkaniowa Y odmówiła zawarcia wszelkich aktów aż do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd Cywilny spraw o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w KW z rzeczywistym stanem prawnym. Sąd uzgodnił treść KW objętej przedmiotem sporu poprzez wpis w dziale drugim Spółdzielni Mieszkaniowej 'X' w miejsce Spółdzielni Mieszkaniowej Y. Mając na uwadze wynik procesów sądowych obydwie spółdzielnie podjęły w 2010r. Uchwały o wzajemnym nieodpłatnym zbyciu praw wieczystego użytkowania bądź prawa własności działek gruntowych wraz z prawem własności budynków i pozostałych składników budowlanych znajdujących się na tych działkach (są to: działki niezabudowane-zieleńce, działki zabudowane budynkami mieszkalnymi, działki zabudowane pawilonami handlowymi, drogi, chodniki, parkingi, garaże, uzbrojenie terenu).

Po przygotowaniu dokumentów geodezyjnych Spółdzielnie przewidują zawarcie aktów notarialnych pod koniec 2010r.

Pismem z dnia 29 listopada 2010r. Wnioskodawca uzupełnił zdarzenie przyszłe w następujący sposób:

Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta w 2010r. w sprawie nieodpłatnego przekazania na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej Y prawa użytkowania wieczystego gruntu obejmuje składniki majątku, które zostały przekazane Spółdzielni Mieszkaniowej ?X? w 1991r. po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y (uchwała podziałowa z dn. 15 grudnia 1990r.) wszystkie składniki majątku objęte uchwałą zostały wydane Spółdzielni Mieszkaniowej ?X? w 1991r.

W dniu 3 listopada 2010r. spółdzielnie podpisały akty notarialne w sprawie darowizny prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz ze znajdującym się na niej składnikiem budowlanym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nieodpłatne przekazanie składników objętych uchwałą dla Spółdzielni Mieszkaniowej Y podlega opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami, jak właściciel w tym również: pkt 6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, pkt 7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem w szczególności wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub części.

Z treści ww. przepisów wynika, że nieodpłatne przekazanie towaru od którego nabycia nie przysługiwało prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie stanowi dostawy towarów w myśl art. 5 ww. ustawy o VAT.

Budynki mieszkalne, niemieszkalne (handlowe), garaże, dźwigi, drogi, chodniki, parkingi, sieci oraz grunty niezabudowane - zieleńce będące przedmiotem niniejszej czynności nieodpłatnego zbycia zostały nabyte przez Spółdzielnię Mieszkaniową Y przed grudniem 1990r., a więc przed wejściem w życie ustawy o VAT, w związku z czym powyższa czynność nie stanowi dostawy towarów w myśl art. 5 ww. ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 5 ust. 2 ww. ustawy czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010r. rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast począwszy od 1 stycznia 2011r. towarami stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust.1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści art. 7 ust. 1 ww. ustawy, mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu 'prawo do rozporządzania jak właściciel' nie można interpretować jako 'prawa własności' lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. 'Dostawa towarów' nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa prywatnego.

Oderwanie pojęcia 'dostawa towarów' od skutków cywilnoprawnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na opodatkowanie czynności mających za przedmiot przeniesienie towarów, które to czynności byłyby nieważne (przede wszystkim z uwagi na zachowanie niewłaściwej formy) czy też nieskuteczne na gruncie prawa cywilnego.

W tym stanie rzeczy nie mają decydującego znaczenia dla opodatkowania dostawy gruntów podstawy cywilnoprawne danej transakcji.

Definicja dostawy towaru zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w sposób celowy oderwana została od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu, kładzie ona nacisk na faktyczne dysponowanie rzeczą i obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra.

Przytoczony art. 5 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie pozostawia wątpliwości, że czynności, które są nieważne na gruncie prawa cywilnego z powodu niezachowania wymaganej formy, mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynności opodatkowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług zostały bowiem oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. Decydujące znaczenie zyskuje bowiem nie prawny (na gruncie prawa cywilnego), lecz ekonomiczny aspekt transakcji. Tym samym czynność nieważna na gruncie prawa cywilnego może być uznana za wykonaną skutecznie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku dostawy towarów zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru - art. 19 ust. 1 ustawy o VAT. Zaś w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania ? art. 19 ust. 10 ustawy o VAT.

Z przestawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta w 2010r. w sprawie nieodpłatnego przekazania na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej Y prawa użytkowania wieczystego gruntu obejmuje składniki majątku, które zostały przekazane Wnioskodawcy w 1991r. po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y (uchwała podziałowa z dnia 15 grudnia 1990r.) Wszystkie składniki majątku objęte uchwałą zostały wydane Wnioskodawcy w 1991r.

Zatem w chwili gdy wydano Wnioskodawcy przedmiotowe towary, o których mowa we wniosku tj. budynki mieszkalne i niemieszkalne, garaże, dźwigi, drogi, chodniki, parkingi i sieci, jak i w terminie 30 dni licząc od dnia ich wydania czynność ta nie była objęta obowiązkiem podatkowym, bowiem w 1991r.

nie obowiązywała ustawa o podatku od towarów i usług, i tym samym czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej.

Z treści wniosku wynika, iż powstała w wyniku podziału Spółdzielnia mieszkaniowa ?X? w swoich księgach wieczystych zawierała zasoby należące do Spółdzielni Mieszkaniowej Y. W związku z powyższym Spółdzielnia Mieszkaniowa ?X? na podstawie podjętej w 2010r. Uchwały Walnego Zgromadzenia postanowiła nieodpłatnie przekazać na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej Y prawa użytkowania wieczystego gruntu obejmującego składniki majątku, które zostały przekazane Spółdzielni Mieszkaniowej ?X? w 1991r. po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y (uchwała podziałowa z dn. 15 grudnia 1990r.). W dniu 3 listopada Spółdzielnie podpisały akty notarialne w sprawie darowizny prawa wieczystego użytkowania grunty wraz ze znajdującym się na niej składnikiem budowlanym.

W związku z powyższym z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia wynika, iż przekazanie obiektów budowlanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową Y Spółdzielni Mieszkaniowej ?X? nastąpiło przed wejściem ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), a więc w okresie kiedy podatek od towarów i usług nie obowiązywał.

A zatem podpisanie w dniu 3 listopada 2010r. przez obie Spółdzielnie aktów notarialnych w sprawie darowizny prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz ze znajdującym się na niej składnikami budowlanymi, które zostały przekazane Spółdzielni Mieszkaniowej ?X? w 1991r. po podziale Spółdzielni Mieszkaniowej Y nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług albowiem czynność ta ma na celu jedynie uporządkowanie praw własnościowych i nie spełnia definicji dostawy towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).