Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń socjalnych.

29.4.2010

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wojskowego Biura Emerytalnego, przedstawione we wniosku z dnia 29 stycznia 2010 r. (data wpływu: 1 lutego 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń socjalnych ? jest:

nieprawidłowe ? w części dotyczącej stawki podatkowej odnośnie opodatkowania świadczeń wypłaconych osobom pobierającym wojskową rentę rodzinną,

prawidłowe ? w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 20010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczeń socjalnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wojskowe Biuro Emerytalne na podstawie art. 27 ust. 11 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. u. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 z późn. zm.) nalicza fundusz socjalny dla emerytów i rencistów wojskowych. Zasady funkcjonowania ww. funduszu zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów wojskowych oraz przekazywania środków funduszu socjalnego między wojskowymi organami emerytalnymi ( Dz. u. z 2009 r. Nr 107, poz. 890).

Zgodnie z par. 5 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia świadczeniobiorca może korzystać z zapomogi pieniężnej, a z par. 8 ust 1 pkt 2 do wniosku o przyznanie świadczenia socjalnego dołącza się oryginalne lub potwierdzone za zgodność przez właściwy organ dokumenty potwierdzające zdarzenie losowe, klęski żywiołowe, przewlekłą chorobę lub inne wskazane we wniosku przyczyny powodujące pogorszenie warunków materialnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy można uznać za tożsame nazewnictwo wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i z rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej dotyczące m. in. indywidualnego zdarzenia losowego i zdarzenia losowego, długotrwałej choroby i przewlekłej choroby, i wiążącej się z tym możliwości uznania tych świadczeń za wolne od podatku dochodowego.
Co należy rozumieć pod pojęciem długotrwała choroba, czy wynikające z zaświadczeń określenia typu:

przewlekle chorują, wymagają stałego leczenia, pobierania leków i rehabilitacji,
z uwagi na ogólny stan zdrowia pacjent wymaga systematycznej i złożonej farmakoterapii,
stan po udarze mózgu,
można utożsamić z tym pojęciem...

Problem dotyczy świadczeniobiorców, tj. osób pobierających: emeryturę wojskową, wojskową rentę inwalidzką, wojskową rentę rodzinną.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia otrzymywane przez emerytów i rencistów opodatkowane są zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10% należności.

Zgodnie z par. 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów wojskowych oraz przekazywania środków funduszu socjalnego między wojskowymi organami emerytalnymi, świadczeniobiorcą jest osoba pobierająca emeryturę wojskową, wojskową rentę inwalidzką albo wojskową rentę rodzinną.

Świadczenie socjalne w postaci zapomogi pieniężnej powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 10% należności, a zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci są zwolnione od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280,00 złotych (art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

nieprawidłowe ? w części dotyczącej stawki podatkowej odnośnie opodatkowania świadczeń wypłaconych osobom pobierającym wojskową rentę rodzinną,

prawidłowe ? w pozostałej części.

Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (t. j. Dz. u. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.) żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej przysługuje z budżetu państwa, na zasadach określonych w ustawie, zaopatrzenie emerytalne z tytułu wysługi lat lub w razie całkowitej niezdolności do służby, a członkom ich rodzin ? w razie śmierci żywiciela.

Stosownie do treści art. 2 pkt 1 i 2 ww. ustawy, w ramach zaopatrzenia emerytalnego przysługują na zasadach określonych w ustawie:

świadczenia pieniężne:
1. emerytura wojskowa,
2. wojskowa renta inwalidzka,
3. wojskowa renta rodzinna,
4. dodatki do emerytury lub renty,
5. zasiłek pogrzebowy,
inne świadczenia i uprawnienia:
1. świadczenia lecznicze,
2. świadczenia socjalne,
3. prawo do umieszczenia w domu emeryta wojskowego.

W myśl art. 27 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin, osobom pobierającym emeryturę, rentę inwalidzką lub rentę rodzinną przysługuje prawo do świadczeń socjalnych. Organem właściwym w sprawach tworzenia funduszu socjalnego oraz przyznawania świadczeń socjalnych jest wojskowy organ emerytalny.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 października 2005 r. w sprawie funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów wojskowych (Dz. u. z 2005 r. Nr 216, poz. 1829) świadczeniobiorca może korzystać z następujących świadczeń socjalnych:

zapomogi pieniężnej;
dopłaty do kosztów leczenia;
zwrotu całkowitego lub częściowego kosztów opieki paliatywno-hospicyjnej sprawowanej w domu chorego;
dopłaty do kosztów wypoczynku w wojskowych domach (zespołach) wypoczynkowych - zakładach budżetowych;
dopłaty do kosztów zorganizowanego wypoczynku krajowego.

W rozumieniu § 2 pkt 3 powyższego rozporządzenia, określenie świadczeniobiorca oznacza osobę pobierającą emeryturę wojskową, wojskową rentę inwalidzką albo wojskową rentę rodzinną. Natomiast § 6 powołanego rozporządzenia stanowi, iż świadczenia socjalne przyznaje wojskowy organ emerytalny, który wypłaca świadczeniobiorcy świadczenia pieniężne z zaopatrzenia emerytalnego, na wniosek świadczeniobiorcy lub organizacji społecznej albo z urzędu na podstawie danych zawartych w aktach emerytalnych.

Pomimo, iż ? zgodnie z cytowanymi przepisami ? świadczenia socjalne przyznaje wojskowy organ emerytalny, które nie jest w znaczeniu ścisłym byłym zakładem pracy, to niewątpliwie istnieje związek otrzymanego świadczenia z faktem, że emeryt, rencista był uprzednio żołnierzem zawodowym, a więc otrzymane świadczenie nastąpiło w związku z łączącym go z poprzednim zakładem pracy stosunkiem służbowym.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. u. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów (przychodów) z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 - pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 % należności.

Z analizy treści cytowanego wyżej art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż świadczenia otrzymywane przez emerytów i rencistów mają szeroki zakres i nie odnoszą się wyłącznie do świadczeń, jakie emeryci i renciści otrzymują od swoich byłych pracodawców. Dotyczą one bowiem wszystkich świadczeń otrzymywanych w związku z uprzednio łączącym emeryta i rencistę stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracą nakładczą i spółdzielczym stosunkiem pracy. Zastosowanie ww. przepisu nie jest zatem uzależnione od tego, czy udzielającym świadczenie jest podmiot będący byłym zakładem pracy świadczeniobiorcy, czy też inny podmiot. Ważne jest jedynie, aby beneficjentem świadczenia była osoba, która posiada status emeryta lub rencisty oraz, aby udzielone tym osobom świadczenie wynikało z uprzednio łączącego ich stosunku służbowego, czy stosunku pracy (stosunków pokrewnych).

Obowiązek pobrania podatku ciąży na płatnikach na mocy art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do tego przepisu, płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5.

Z dniem 1 stycznia 2007 r. ustawodawca wprowadził nowe brzmienie art. 42 ust. 1 w związku z art. 41 ust. 4 cyt. ustawy, które mają zastosowanie do opodatkowania dochodów, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy, osiągniętych od tego dnia. w myśl znowelizowanych przepisów art. 42 ust. 1 i 1a ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują pobrane kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, a w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać do właściwego urzędu skarbowego, roczne deklaracje według ustalonego wzoru (PIT-8AR).

Biorąc powyższe pod uwagę, wypłacone świadczenia socjalne dla osób pobierających emeryturę wojskową lub wojskową rentę inwalidzką oraz członków ich rodzin, w tym zapomogi, winny być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym ? w wysokości 10% należności.

Zgodnie z - obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. - brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Przy czym ? w myśl ust. 2 ? za zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w ust. 1, uważa się kwoty wypłacanych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych.

Zatem wypłata świadczeń socjalnych osobom pobierającym wojskowe renty rodzinne winna więc być opodatkowana podatkiem dochodowym wg skali obowiązującej w danym roku podatkowym. Na wojskowym organie emerytalnym ciąży obowiązek sporządzenia informacji ?według ustalonego wzoru ? o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu (art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Reasumując, wypłacane przez Wnioskodawcę świadczenia socjalne dla poszczególnych grup świadczeniobiorców należy opodatkować w następujący sposób:

emeryci i renciści wojskowi oraz członkowie ich rodzin ?10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, którego obowiązek poboru oraz wystawienia deklaracji PIT-8AR ciąży na Wnioskodawcy,
osoby pobierające wojskowe renty rodzinne ? wg skali podatkowej, zaś na Wnioskodawcy ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Jednakże stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci ? do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79.

Z powyższego przepisu wynika, że ze zwolnienia od podatku dochodowego korzystają jedynie zapomogi wypłacone z tytułów wskazanych w tym przepisie, do wysokości wyznaczonej kwotą 2.280 zł w danym roku podatkowym.

Ustawa o podatku dochodowym nie definiuje użytych w powołanym wyżej przepisie pojęć. Uzasadnione jest zatem posługiwanie się w tym przypadku definicjami występującymi w słownikach języka polskiego. Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, przez zapomogę należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.

Natomiast przez długotrwałą chorobę należy rozumieć chorobę wymagającą długotrwałego leczenia w sposób stały lub przez długi okres, mającą długotrwały przebieg. Analizując, czy choroba jest długotrwała nie sposób odwołać się do konkretnych ram czasowych przesadzających o tym jak długo ma ona trwać, by możliwe było objęcie zapomogi wypłaconej w związku z tą chorobą zwolnieniem z opodatkowania. z medycznego punktu widzenia długotrwałe choroby, to choroby przewlekłe, nieuleczalne, wrodzone. Do chorób długotrwałych zaliczyć należy zatem wszelkie choroby przewlekłe, jak również takie, które maja długotrwały przebieg (trwające miesiącami lub latami) i wymagające leczenia w sposób stały lub przez długi okres.

Z kolei pod pojęciem ?indywidualnego zdarzenia losowego? można rozumieć pojedyncze, nieprzewidywalne i niezależne od woli podatnika wypadki.

Z powyższego wynika, iż podmiot dokonujący wypłaty omawianego świadczenia zobowiązany jest do analizowania każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.

Ze zwolnienia korzystać mogą tylko takie zapomogi, które zostały wypłacone w związku z długotrwałą chorobą, czy też indywidualnym zdarzeniem losowym, pod warunkiem udokumentowania przez osobę starającą się o świadczenie podlegające zwolnieniu faktu długotrwałej choroby, czy też indywidualnego zdarzenia losowego, stosownymi dowodami, bowiem ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest zapisów określających sposób dokumentowania zdarzeń uprawniający do skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego. Skoro zatem ustawa nie definiuje szczególnego udokumentowania zdarzeń należy kierując się przepisem art. 180 ustawy Ordynacja podatkowa jako dowód dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Podanie o zapomogę powinno być udokumentowane aktualnymi dowodami, potwierdzającymi stan faktyczny. w przypadku długotrwałej choroby fakt jej zaistnienia winien być udokumentowany np. zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę lub lekarza rodzinnego, orzeczeniem o niepełnosprawności, natomiast w przypadku indywidualnego zdarzenia losowego ? w inny dopuszczalny prawem sposób.

Podkreślić należy, iż ? zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa ? zwolnienia podatkowe (ulgi, preferencje) stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Wskazać zatem należy, iż to na podatniku chcącym skorzystać ze zwolnienia od podatku ciąży obowiązek udowodnienia, że zdarzenie losowe w rozumieniu rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej spełnia przesłanki ustawowego indywidualnego zdarzenia losowego, a przewlekła choroba ? długotrwałej choroby.

Reasumując, stwierdzić należy, iż co do zasady wypłacone zapomogi dla osób pobierających emeryturę wojskową lub wojskową rentę inwalidzką oraz członków ich rodzin, winny być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10% należności, a zapomogi dla osób pobierających wojskowe renty rodzinne ? wg skali podatkowej.

Jednakże, jeżeli zostanie udowodnione, iż zapomogi te zostaną wypłacone w przypadkach, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas świadczenia te będą na mocy tego przepisu korzystały ze zwolnienia od podatku do wysokości 2.280,00 zł.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych, z uwagi na przedmiot i charakter wydawanych w jego toku rozstrzygnięć, jest postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne (poza wskazanym w ustawie) przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności nie jest postępowaniem dowodowym, które może być prowadzone w toku kontroli podatkowej, czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. Organ wydający interpretację indywidualną nie może więc zbadać w sensie merytorycznym ?sprawy podatkowej? wynikającej z przytoczonych we wniosku zdarzeń, lecz jedynie pozytywnie lub negatywnie ocenić, z przytoczeniem przepisów prawa podatkowego, czy stanowisko pytającego zawarte we wniosku odnoszące się do regulacji przepisów prawa podatkowego jest słuszne i znajduje oparcie w okolicznościach przedstawionego zdarzenia.

Organ wydający interpretację przepisów prawa podatkowego nie może bowiem prowadzić postępowania, ani podejmować rozstrzygnięć, zastrzeżonych dla innego trybu orzekania, w tym w postępowaniu kontrolnym, czy podatkowym, prowadzonym w oparciu o konkretną dokumentację.

Tym samym ocena zaistnienia przesłanek uprawniających do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia od podatku leży w gestii organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. To w gestii tych organów mieści się bowiem przeprowadzenie postępowania dowodowego i ocena, czy zachodzą przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.