opodatkowanie umów pożyczek sygn: IPPB2/436-5/10-4/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 04.01.2010 r. (data wpływu 06.01.2010 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 15.03.2010 r. (data nadania 15.03.2010 r., data doręczenia 17.03.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 06.01.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie kupna, sprzedaży oraz wynajmu nieruchomości na własny rachunek. W związku z powyższym, dla pokrycia wydatków inwestycyjnych oraz bieżących potrzeb finansowych. Spółka w latach ubiegłych zawierała umowy pożyczek z podmiotami zagranicznymi (mającymi siedzibę w innym Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej), nie będącymi udziałowcami Spółki. Jednocześnie, w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania działalności bieżącej i/lub inwestycyjnej, Spółka rozważa zawarcie kolejnych umów pożyczek z dotychczasowymi pożyczkodawcami, bądź innymi podmiotami posiadającymi siedzibę w kraju lub zagranicą.

Spółka pragnie zaznaczyć, iż obecni pożyczkodawcy nie są podmiotami zarejestrowanymi dla celów podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce (podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej), nie są też udziałowcami Wnioskodawcy. Z kolei Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. Dodatkowo, Spółka nie wyklucza zawarcia w przyszłości kolejnych umów pożyczki, których stroną będą polscy podatnicy VAT, bądź podmioty zagraniczne nie będące polskimi podatnikami VAT.

Pismem z dnia 15.03.2010 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• dokonanie opłaty w wysokości 80 zł, z uwagi na przedstawienie we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dwóch stanów faktycznych oraz dwóch zdarzeń przyszłych, tzn. jednego stanu faktycznego i jednego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz jednego stanu faktycznego i jednego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług,
• uzupełnienia stanu faktycznego przedstawionego we wniosku dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych poprzez wskazanie: dat zawarcia umów pożyczek, a także miejsc zawarcia umów pożyczek oraz gdzie znajdowały się pieniądze w chwili ich zawarcia,
• uzupełnienia zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych poprzez wskazanie: miejsc zawarcia umów pożyczek oraz gdzie będą znajdowały pieniądze w chwili ich zawarcia.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

• Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług doradczych i zarządzania dotyczących nieruchomości posiadanych przez podmioty zależne. W związku z powyższym, dla pokrycia bieżących potrzeb finansowych, Spółka w 2007 r. zawarła umowy pożyczki z podmiotami zagranicznymi (mającymi siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej), nie będącymi udziałowcami Spółki. Umowy pożyczek były zawierane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W chwili zawarcia umów pożyczek pieniądze znajdowały się również na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
• Jednocześnie, w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania działalności bieżącej i/lub inwestycyjnej, Spółka rozważa zawarcie kolejnych umów pożyczek z dotychczasowymi pożyczkodawcami, bądź innymi podmiotami posiadającymi siedzibę w kraju lub zagranicą. Spółka nie wyklucza zawarcia w przyszłości umów pożyczek zarówno na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jak i zagranicą, pieniądze w chwili zawarcia umów pożyczek mogą znajdować się zarówno na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jak i zagranicą. Najprawdopodobniej pożyczki będą udzielane przez podmiot nie będący udziałowcem Spółki; nie można jednak wykluczyć, że część pożyczek może zostać udzielona także przez wspólnika Spółki.
• Ponadto Wnioskodawca dołączył dowód wpłaty dodatkowej opłaty w kwocie 80 zł.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W kontekście przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca wnosi o udzielenie informacji co do zakresu zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a także art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PCC, a mianowicie wnosi o potwierdzenie, że:

Finansowanie własnej działalności poprzez zawieranie umów pożyczek z podatnikiem podatku VAT lub podatku od wartości dodanej, pobieranego na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej, stanowi nabycie usług finansowych podlegających opodatkowaniu VAT (jednocześnie zwolnionych z VAT). W konsekwencji, tego typu umowy pożyczki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) na terytorium Polski.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy stanu faktycznego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych została wydana odrębna interpretacja indywidualna. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 17.03.2010 r. została wydana interpretacja.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W związku z przedstawionym powyżej stanem faktycznym, Spółka stoi na stanowisku, że zawieranie umów pożyczek na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej nie podlega opodatkowaniu PCC w Polsce, ponieważ czynność taka stanowi usługę pośrednictwa finansowego opodatkowaną podatkiem VAT (tj. zwolnioną z VAT).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

W art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC umowy pożyczki zostały wymienione jako czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Obowiązek podatkowy z tytułu umowy pożyczki powstaje pod warunkiem, iż spełnione zostaną przesłanki określone w art. 1 ust. 4 ustawy o PCC. Z uwagi na brak definicji ustawowej należy przyjąć, iż zakresem regulacji objęto umowę pożyczki określoną w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. W świetle tego przepisu przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Niemniej jednak, w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Mając powyższe na uwadze, należy podkreślić, że o wyłączeniu z opodatkowania PCC decyduje wyłącznie okoliczność, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Podobne stanowisko potwierdził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w indywidualnej interpretacji z dnia 30 lipca 2009 r. (sygn. ITPB2/436-65a/08/1L), w której wskazał, że ?skoro pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego zwolnionych z podatku VAT - to stosownie do art. 2 pkt 4 lit b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?. Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane również w indywidualnych interpretacjach wydanych między innymi przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 września 2009 r. (sygn. IPPP3/443- 604/09-2/MM);
• Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 sierpnia 2009 r. (sygn. ITPB2/436-80/09/BK);
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 czerwca 2009 r. (sygn. IBPBII/1/436-83/09/MZ).
  
  

W przedmiotowym stanie faktycznym, zarówno w odniesieniu do zdarzeń przeszłych, jak i przyszłych, podmiot udzielający pożyczki działa jako podatnik VAT (lub podatnik podatku od wartości dodanej), a poprzez udzielenie pożyczki świadczy usługę pośrednictwa finansowego na rzecz Spółki.

Konsekwentnie, w przedmiotowym stanie faktycznym zaciąganie przez Spółkę pożyczek (zarówno w przeszłości, jak i w przyszłości) stanowi czynność zwolnioną z opodatkowania VAT i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uzupełnienia do wniosku wynika, iż Spółka w 2007 r. zawarła umowy pożyczki na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Środki pieniężne również znajdowały się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Pożyczkodawcy nie byli udziałowcami Spółki.

W związku z powyższym umowy pożyczki podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W interpretacji indywidualnej z dnia 17.03.2010 r. dotyczącej podatku od towarów i usług, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, stwierdzając, iż zakup przedmiotowych usług, polegających na udzieleniu pożyczki(i ewentualnych następnych pożyczek) rozpoznawać należy jako import usług, podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju, zarazem stanowi czynność zwolnioną od tego podatku. Obowiązek rozliczenia spoczywa na Wnioskodawcy jako nabywcy usług pośrednictwa finansowego.

Reasumując stwierdza się, iż skoro umowy pożyczki były objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższe czynności korzystały z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock

Referencje

IBPBII/1/436-83/09/MZ, interpretacja indywidualna

IPPP3/443-604/09-2/MM, interpretacja indywidualna

ITPB2/436-80/09/BK, interpretacja indywidualna