Czy przepisy o niedostatecznej kapitalizacji znajdą zastosowanie w przypadku realizacji zawartej z Bankiem (...)

UZASADNIENIE

W dniu 15.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

S. (dalej: ?Spółka?) rozważa możliwość przeniesienia rachunków bankowych z R. Bank do H. Bank (dalej: ?H?) oraz zawarcia z Bankiem umowy o świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową - Umowę Cash Poolingu (dalej: ?Umowa?).

Spółka z siedzibą w W. należy do międzynarodowej grupy S. (dalej: ?Grupa S.?), której spółki zlokalizowane są na całym świecie, w tym w Polsce. Stronami Umowy obok Spółki oraz Banku, będą spółki wchodzące w skład Grupy S.: W. Sp. z o.o., S. Sp. z o.o. oraz Nierezydenci: SM. z siedzibą w Szwecji i ST., również z siedzibą w Szwecji (dalej łącznie: ?Uczestnicy Umowy?). Każdy z uczestników umowy otworzy w H. (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy.

Głównym celem Grupy S. jest efektywne zarządzanie środkami finansowymi, m.in. poprzez ograniczenie kosztów finansowania zewnętrznego (bankowego) oraz zoptymalizowanie kosztów krótkoterminowego finansowania wewnątrzgrupowego.

Jednym z elementów systemu jest zarządzanie płynnością finansową poprzez cash pooling realizowany przez C., z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania (dalej: ?Bank?). Bank, oraz H. należą do wspólnej grupy kapitałowej C.

Warunki cash poolingu oferowanego przez Bank są uregulowane w umowie Target Balancing Agreement (dalej: ?Umowa TBA?) zawartej pomiędzy Agentem, Uczestnikami, Bankiem oraz H. Podmiotem wiodącym - liderem w tym systemie jest ST. z siedzibą w Szwecji (dalej: ?Agent?). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Dla rozliczeń w ramach Cash poolingu Spółka, jak również inni Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki bankowe prowadzone dla nich przez H. (dalej: ?Rachunki Źródłowe?). Agent będzie wykorzystywał swój rachunek bankowy, prowadzony dla niego przez H. (dalej: ?Rachunki Konsolidacyjny?).

Zgodnie z założeniami cash poolingu, z chwilą wystąpienia nadwyżki (saldo dodatnie) na Rachunku Źródłowym Spółki, na koniec każdego dnia roboczego, suma równa nadwyżce zostanie przelana na Rachunek Konsolidujący, gdzie poolowane są środki wszystkich Uczestników. Z chwilą wystąpienia niedoboru (saldo poniżej zera) na Rachunku Źródłowym, na koniec każdego dnia roboczego, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero.

Agent oraz Uczestnicy upoważniają w Umowie TBA Bank do dokonania czynności, o których mowa powyżej, bez potrzeby dostarczania dodatkowych dyspozycji dla Banku w tym zakresie.

Grupa S. wybrała opcję jednokierunkowego przepływu środków na Rachunek Konsolidujący, z bilansowaniem Rachunków Źródłowych Uczestników do zera. Zgodnie z tą opcją środki zgromadzone na Rachunku Konsolidującym nie powracają kolejnego dnia na Rachunki Źródłowe Uczestników, lecz pozostają na Rachunku Konsolidującym Agenta. W konsekwencji, kolejnego dnia rano saldo otwarcia na Rachunku Źródłowym Spółki wynosić będzie zero.

Przelewy w ramach cash poolingu na Rachunek Konsolidujący i z tego rachunku będą odzwierciedlone na wyciągach bankowych. Umowa TBA nie przewiduje alokacji odsetek, jednakże będzie podpisana odrębna umowa na alokację odsetek, zgodnie z którą Bank wykona usługę alokacji w imieniu Agenta/Uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy odsetki wypłacane przez Spółkę w ramach Umowy Cash poolingu będą podlegać opodatkowaniu podatkiem u źródła...
2. Czy przepisy o niedostatecznej kapitalizacji znajdą zastosowanie w przypadku realizacji zawartej z Bankiem Umowy Cash pooling...
   
   

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie oznaczone numerem 2. W zakresie pytania 1 zostanie wydana odrębna interpretacja indywidualna.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm., dalej: ?ustawa pdop?), dla potrzeb przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, ?przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę?. Umowa cash poolingu nie spełnia warunków niezbędnych do uznania jej za umowę pożyczki zgodnie z powyższą definicją. Podpisując umowy, Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich środków ze środkami innych podmiotów uczestniczących w Umowie, a nie do pożyczenia ich konkretnemu Uczestnikowi.

Spółka wskazuje, iż w przypadku Cash Poolingu z reguły występują przynajmniej trzy podmioty, tzn. uczestnik (np. mający saldo dodatnie), inny uczestnik oraz Bank występujący w roli organizatora. Uczestnik wykazujący saldo dodatnie nie wie, czy jego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego Uczestnika. Tym samym nie jest możliwe konkretne określenie drugiej strony operacji oraz jej przedmiotu. Spółka podkreśla, że uczestnicząc w Umowie, nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego Uczestnika, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej. Zarówno rola, jaką będzie ona pełnić, jak również wartości, jakie otrzyma lub wpłaci nie są znane na podstawie Umów regulujących jej uczestnictwo w Cash Poolingu. Ponadto, zgodnie z założeniem w sytuacji, gdy Spółka będzie wykazywać saldo ujemne na Rachunku Spółki, zostanie ono pokryte ze środków, które do Systemu wpłacili Uczestnicy wykazujący salda dodatnie (w tym również Spółka). W związku z tym, z chwilą pełnego wdrożenia Umowy, Spółka nie będzie w stanie stwierdzić, czy i w jakiej części oraz jaki konkretnie Uczestnik udzielił Spółce finansowania.

W świetle przytoczonych argumentów, a w szczególności z uwagi na fakt, że stosunki w ramach Umowy to nie umowy pożyczki/pożyczek, Spółka stoi na stanowisku, że przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania do odsetek płaconych przez niego w ramach Umowy Cash Poolingu. Odsetki te powinny stanowić koszt uzyskania przychodu w całości (z chwilą zapłaty lub kapitalizacji odsetek), chyba że byłyby one związane z inwestycją w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, w którym to przypadku odsetki naliczone do dnia przekazania składnika majątkowego do używania powinny zostać skapitalizowane do wartości początkowej składnika majątkowego - również bez ograniczeń wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, gdyż nie mają one zastosowania w omawianej transakcji.

Spółka wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego, wydanym przez Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w dniu 28 września 2007 r. (Nr ZD/4061-212/07) oraz interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 14 listopada 2007 r. (Nr ITPB1/423-58/D/07/MR).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa ?cash poolingu? jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. pool leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b powołanej ustawy przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Tymczasem przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, stanowiąca sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w umowie podmiotów zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, lecz nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

W szczególności w przypadku umowy cash poolingu mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, tzn. podmiotem mającym saldo dodatnie, podmiotem posiadającym debet oraz bankiem działającym we własnym imieniu. Uczestnik tego systemu, który wykazuje saldo dodatnie nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak i jej przedmiot.

Umowę Cash poolingu mają zamiar zawrzeć spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej. Jednak to Bank jest podmiotem oferującym tę usługę, zatem należy stwierdzić, że przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), nie będą miały w przedmiotowej sprawie zastosowania, bowiem to Bank przenosi środki finansowe pomiędzy rachunkami różnych podmiotów.

Reasumując, odsetki płacone przez Spółkę w ramach Umowy Cash poolingu nie będą podlegały przepisom o niedostatecznej kapitalizacji, tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tut. Organ nie odniósł się natomiast do rozważań Wnioskodawcy dotyczących momentu poniesienia kosztów uzyskania przychodów, gdyż powyższa kwestia nie była przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę pism, należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPB5/423-225/11-2/JC, interpretacja indywidualna